به گزارش رحا، حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی موسوی، استاد حوزه و دانشگاه در سخنرانی خود که به مناسبت ایام محرم ایراد کرد؛ امام حسین (ع) را مظهر کرامت و شرافت انسانی دانست و ضمن بیان اینکه زیارت عاشورا به ما درس کرامت و شرافت انسانی میدهد گفت؛ قیام لله، هدف نهضت امام حسین (ع) بود. وی اضافه کرد از منظر قرآن انسان یعنی حیّ مسئول و آیات متعددی در قرآن کریم انسان بودن انسان را به مسئول و امانتدار بودن او تعریف میکنند.
تنها مسیر رسیدن به کرامت و شرافت انسانی
نهضت عاشورا نهضت کرامت و شرافت انسانی است و هر کسی که بخواهد به این مهم دست پیدا بکند، راهی جز راهی که امامحسین (ع) طی کرده است ندارد. امامحسین (ع) یک میزان و معیار است که اگر خودمان را با آن تطبیق دهیم میتوانیم تشخیص بدهیم که در مسیر شرافت حرکت میکنیم یا در مسیری مقابل آن. در سنت و سیره بزرگانمان برای هیچکدام از اهلبیت نگفتهاند بهشکل ویژه و اینگونه عزادارای کنید و این جنس عزاداری مختص به امامحسین (ع) است.
ویژگی خاص امام حسین (ع) نسبت به ائمه
چه ویژگی در عاشورا است که خود اهلبیت تأکید کردند و گفتهاند خود راه و مسیر، حضرت سیدالشهدا است؟ به این خاطر است که امامحسین (ع) مرز میان حق و باطل است. خط درستی و راستی است. مرز بین شرافت و رذالت انسانی است. اگر انسانی بخواهد به کرامت و شرافت و بزرگی برسد، چارهای ندارد جز اینکه مسیر عاشوار را بپیماید. لذا شهید مطهری بیان میکنند که یک ویژگی خاصی در امامحسین (ع) است که آن ویژگی، کرامت انسان، بزرگی و بزرگواری روح است. بعضی از انسانها از بزرگی و بزرگواری روح برخوردارند و اباعبدالله (ع) از چنین ویژگی برخوردار هستند. هر چقدر به عاشورا نزدیک میشویم، به کرامت انسانی نزدیک میشویم. این مطلبی است که کرارا در زیارت عاشورا دیدهمیشود. در جایی میفرماید «و اکرمنی بمعرفتکم» یعنی این موالات و دوستی محصول شناخت امام است. اگر مقام امامحسین و مقام دوستداران امامحسین را بشناسیم به آن کرامت نیز دست پیدا میکنیم.
تاثیر ارتباط با امام حسین (ع) در رسیدن به مقام محمود
آیت الله قاضی آن عارف بزرگ، که استاد عرفای بزرگ زمان ماست، میگویند بارها و بارها چندین مرتبه وارد میدان سیر و سلوک شده بودم ولی موفق نشده بودم؛ تا اینکه یک روزی کنار ضریح حضرت عباس (ع) رفتم و ساعتها گریه کردم تا اولین بارقه سلوکی و عرفانی در آنجا نصیبم شد. نقل دیگری است که آیت الله قاضی میفرمایند، تمامی فیوضات عالم را خداوند به امامحسین سپرده است و هر کسی هر فیضی را که میخواهد باید به امامحسین (ع) متوسل بشود. نکته جالب دیگر ایشان این بود که پیشکار امامحسین (ع)، حضرت اباالفضل العباس (ع) است. چراکه امامحسین همهچیز را در راه خداوند داد و خداوند همه فیوضات را به امامحسین (ع) داد. عرفا میگویند فقط دو مربته بارقههای سلوکی نصیب انسان میشود، یکبار بههنگام قرائت قرآن و بار دیگر هنگام زیارت و گریه بر امامحسین (ع) است. آیت الله بهجت میفرمایند بهترین وسیله برای سیر و سلوک گریه در نماز شب است، اما اگر کسی گریه بر حضرت سید الشهدا (ع) را داشتهباشد بعید نیست که مقام محمودی که برای سالکان نیمه شب است برای گریه کنان امامحسین (ع) باشد.
پیام زیارت عاشورا
پیام زیارت عاشورا این است که ای انسان کریم شو. ای انسان بزرگ شو. این کرامت درون انسان، بالقوه است و با اعمال خودمان و مسئولیتی که بر دوش ماست بالفعل میشود. راه فعلیت آن هم معرفت به امامحسین (ع) است. گام بعدی آن است که اگر کرامت و محبت آمد، انسان از هر امر پست و محدودی برائت میجوید. آدم شریف بهسمت پلیدیها نمیرود بلکه از آنها دوری میجوید، چراکه راه پست مصداق نقص هستند. کرامت اگر ایجاد بشود، معیت را با خودش بههمراه میآورد. تبری جستن از دشمنان اهلبیت، بیزاری از یک فرد نیست بلکه بیزاری از یک مکتب و سبک زندگی است. این همان معیت است که در پی اعطای کرامت حاصل میشود. معیتی که هم در دنیا و هم در آخرت به وجود میآید.
معیت صادقانه با امامحسین (ع) و رسیدن به مقام محمود
نکته دیگر آنکه این معیت را باید صادقانه بگوییم؛ «یا لَیتَنا کنّا مَعَک فَنَفوزَ فَوْزاً عَظیماً» یعنی اگر صادقانه این معیت را دنبال کنیم و نه منافقانه، به کمال میرسیم. این مسیر که ایجاد بشود، مقام محمود ایجاد میشود. این مقام بالاترین مقامی است که انسان میتواند کسب کند. مقام محمود یعنی مقامی که اگر کسی به آن دست پیدا کرد، باقی موجودات او را حمد میکنند. یکی از طلبههای مدرسه مرحوم آقای کاشی نقل میکرد، نیمه شب از خواب بلند شدم و دیدم همه در و دیوار مشغول تسبیح و مدح هستند. بهکنار حوض رفتم دیدم که آب حوض هم تسبیح میکند. دقت کردم دیدم منشأ همه این تسبیحات، مرحوم آقای کاشی است. ایشان خود تسبیح میکرد و بقیه موجودات با آن تسبیح میکردند. این است رمز معیت با امامحسین (ع). انسان به مقام محمود که رسید، معیت با حضرت صاحبالزمان (عج) رقم میخورد. ای کسانی که اهل معنویت هستید! بدانید طریق دستیابی به معنویت، زیارت و مسیر امامحسین (ع) است. از این بالاتر مقام دیگری داریم؟!
این معیت و قدم صدق بر پایه یک مفهوم مهم است و آن باور کردن مسئولیت است. امامحسین (ع) مسئولیت مهم خودشان را پذیرفتهبودند و همهچیز خود را برای این مسئولیت دادند. اگر کسی این مسئولیتباوری را در خودش نهادینه کند، معیت در امور اجتماعی با امامحسین (ع) صورتمیگیرد. اینکه قرآن میفرماید «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَىٰ وَفُرَادَى»، یعنی همان مسئولیت باوری. امامحسین (ع) نیز به همین آیه شریفه عمل کرد و این چنین شد که خداوند همه فیوضات را به ایشان داد.
تعریف انسان از منظر قرآن کریم
انسان در قرآن یعنی انسان مسئول. در منطق میگویند اگر میخواهید چیزی را تعریف کنید باید یک جنس (وجه اشتراک با بقیه موجودات) و یکفصل (وجه تمایز از بیقه موجودات) داشتهباشد. خب تعریف قرآن از انسان چیست؟ قرآن میگوید انسان حیّ مسئول است. در آیه 30 سوره بقره، آنجا که خداوند فلسفه خلقت انسان را برای ملائکه توضیح میدهد، میفرماید «إِنّي جاعِلٌ فِي الأَرضِ خَليفَة». این آیه درصدد بیان ویژگی خلافت است. خلافت یعنی کسی در حیطهای مسئولیت دارد و برای خود جانشینی دارد تا بتواند آن مسئولیت را اجرا بکند. آیه دیگر، آیه امانت است. امانتی که به آسمانها، زمین و کوهها عرضه شد ولی فقط و فقط انسان این امانت را برعهده گرفت. انسان در قبال امانت مسئول است. امانت چیزی است که برای خود انسان نیست بلکه برای دیگری است، پس انسان نمیتواند با آن امانت هرکاری که خواست انجام دهد. این یعنی انسان مسئول است و وظیفه دارد.
در سوره تکاثر آیه 8، میفرماید انسان زمانی که وارد قیامت میشود در خصوص نعمات مورد سؤال قرار میگیرد. این یعنی انسان در قبال این نعمتها مسئول است و باید پاسخگو باشد. یا در آیه دیگری میفرماید «وَقِفُوهُم إِنَّهُم مَّسُٔولُون». این یعنی انسان مسئول است. خواهیم گفت آنهایی که مسئولیت را نمیپذیرند، قاعدین هستند یعنی نشستهاند و در قبال مسئولیت، بیتفاوت هستند. اساس عاشورا بر پایه مسئولیت است و انسان اگر این مسئولیت را بر محور عاشورا بفهمد، معیت رقم میخورد.
