رحا مدیا | آزاده ابراهیمی فخاری
حضرت زینب سلاماللهعلیها یکی از بانوان تاریخساز است که با ویژگیهای سیاسی و تبلیغی منحصربهفرد، جایگاه ویژهای در تاریخ اسلام دارد. در این یادداشت، به تحلیل این ویژگیها و تأثیر آنها در روند حرکت سیاسی و اجتماعی نهضت جاودان عاشورا پرداخته میشود.
۱.انقلابیبودن
انقلاب عاشورا، بهویژه بعد از شهادت امامحسین علیهالسلام، به نقطه عطفی در تاریخ اسلام تبدیل شد که حضرت زینب در آن نقش محوری داشتند. حضور ایشان در کربلا، سرشار از ارادهای انقلابی بود که تمام نظامهای ظالمانهی تاریخ را حتی در اعصار آینده به چالش کشید و قدرت بیمثالی را در مبارزه با استبداد به منصه ظهور رسانید.
۲.صراحت کلام
ایشان در برابر دستگاه یزید و دشمنان اسلام، هیچگاه از بیان حقیقت و ظلمستیزی عقبنشینی نکرد. حتی زمانی که یزید سعی داشت تا با تهدید و تطمیع، روحیهی شکستخوردهای به اهلبیت امامحسین علیهالسلام الغاء کند، حضرت زینب با کلامی نافذ و صریح، حقیقت عاشورا را به مردم و تاریخ منتقل کرد و فضای متکبرانه قصر را به جوی مملو از ذلت و خواری برای حاکمان تبدیل کرد.
۳.عدم محافظهکاری
ایشان از هرگونه محافظهکاری که میتوانست موجب حفظ موقعیت و آرامش کاذب شود، پرهیز کرد. زمانی که ایشان در اسارت دشمن بودند، نهتنها از موضع خود در برابر یزید و دشمنان کوتاه نیامدند؛ بلکه با شجاعت و بیپروایی تمام، عدالت و حقخواهی را در برابر ظلمهای حکومتی به وضوح مطرح ساخت. حضرت زینب با این رفتار، نشان داد که هیچگاه منافع شخصی و موقعیتهای فردی نباید مانعی برای تبیین حقیقت باشد.
۴.عدم سازشکاری
او هیچگاه در برابر خواستههای ناحق و تحمیلهای دشمنان تسلیم نشد و در این مسیر، هیچگونه سازشی با ظلم نداشت. این ویژگی در زمانهای حساس، از حضرت زینب الگویی بیبدیل برای نسلهای بعدی ساخت و آموخت که باید در برابر ظلم و فساد، حتی در سختترین شرایط، از سازشکاری و تطمیع پرهیز کرد.
۵.مطالبهگری
حضرت زینب بهعنوان یک مبلغ و پیشوای فکری، نهتنها در برابر ظلم سکوت نکرد، بلکه بهطور فعال و با کلامی قوی، از حقوق شهیدان عاشورا و حقیقت کربلا دفاع کرد. او همواره بهطور جدی، از مسئولان خواست تا در مسیر عدالت و صداقت قدم بردارند و از هیچگونه فشار و تهدیدی در این مسیر هراسی نداشت.
6.ایستادگی در برابر تهاجمات فرهنگی
یزید و اطرافیانش سعی داشتند شهادت امامحسین علیهالسلام را بهعنوان یک شورش و فتنه علیه خلافت مشروع نشان دهند و از حقیقت قیام عاشورا که در دفاع از اصول دینی و عدل بود، منحرف کنند. آنها همچنین میخواستند با بهرهبرداری از موقعیت اسارت اهلبیت، افکار عمومی را از حقیقت اسلام و مظلومیت امامحسین دور کرده و آن را در خدمت مشروعیت حکومت ظالمانه خود قرار دهند. حضرت زینب با سخنان روشنگرانه خود در دربار یزید، این تحریفات را افشا کرده و ماهیت قیام عاشورا را برای مخاطبان خود روشن ساخت.
7.تقویت وحدت امت اسلامی
حضرت زینب در طول دوران اسارت، علاوه بر رسالتهای تبلیغی و سیاسی، همواره در تلاش بود تا وحدت امت اسلامی را حفظ کند. بهویژه در پیامهای خود به مردم شام و سایر مناطق، او همواره تأکید میکرد که هدف اصلی قیام عاشورا دفاع از اصول اسلامی و حفظ عزت مسلمین است.