رحا مدیا | یوسف پورجم
هفته بسیج، نماد شکوه و اقتدار یک حرکت مردمی است که از دل انقلاب اسلامی جوشید و به الگویی بی‌بدیل از همبستگی، ایثار و آرمان‌گرایی در تاریخ معاصر ایران بدل شد. این نهاد انقلابی، که به‌فرمان حضرت امام خمینی (ره) در آذرماه ۱۳۵۸ تأسیس شد، گواهی بر این حقیقت است که وقتی مردمی با آرمان‌های مشترک گرد هم آیند، می‌توانند غیرممکن‌ها را ممکن سازند. بسیج در ذات خود مفهومی فراتر از یک تشکیلات نظامی است؛ بسیج، تجلی انسان‌هایی است که در مواجهه با بحران‌ها، از مرزهای عادی وظایف اجتماعی عبور می‌کنند و با انگیزه‌ای الهی برای ساختن جامعه‌ای متعالی گام برمی‌دارند.
ریشه‌های شکل‌گیری بسیج؛ تولد یک تفکر انقلابی
بسیج به‌عنوان یک نهاد مردمی، در بطن انقلاب اسلامی و از بستر تفکر توحیدی آن زاده شد. امام خمینی(ره) با درک عمیق از ظرفیت‌های ملت ایران، بسیج را به‌عنوان نیرویی برای حراست از استقلال و هویت دینی و ملی کشور بنیان نهاد. هدف از تأسیس بسیج، فراتر از یک ساختار نظامی یا اداری بود. ایشان این نهاد را به‌عنوان بستری برای تربیت انسان‌های متعهد و خدمت‌گزار تعریف کردند که بتوانند در تمام ابعاد حیات اجتماعی، فرهنگی، علمی و اقتصادی جامعه نقش‌آفرینی کنند.
بسیج در دوران دفاع مقدس؛ فصلی از حماسه و ایثار
جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، عرصه‌ای بود که ماهیت واقعی بسیج به‌وضوح نمایان شد. هزاران بسیجی از گوشه‌وکنار کشور، با سنین و پیشینه‌های مختلف، داوطلبانه به جبهه‌ها شتافتند. آنان نه‌تنها خطوط مقدم را پر کردند، بلکه روحیه‌ای از ایمان و اراده را در میان نیروهای نظامی و مردمی تزریق کردند که دشمن را در برابر این همبستگی عظیم به زانو درآورد. بسیج در جنگ، نه صرفاً به‌عنوان یک نیروی دفاعی، بلکه به‌عنوان یک الگوی تربیتی و اخلاقی ظهور کرد؛ الگویی که در آن ایثار، مقاومت و توکل بر خدا به اصول اصلی تبدیل شد.
پس از پایان جنگ، بسیج مأموریتی تازه یافت: خدمت به جامعه در ابعاد مختلف. حضور بسیج در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی، نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری و جامعیت این نهاد است. بسیج توانسته است با گسترش فعالیت‌های خود در زمینه‌هایی مانند سوادآموزی، مبارزه با آسیب‌های اجتماعی، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، و تقویت هویت دینی و ملی، تأثیر عمیقی در جامعه ایران داشته باشد.
برگزاری اردوهای جهادی در مناطق محروم، یکی از نمودهای بارز فعالیت اجتماعی بسیج است. این اردوها نه تنها به توسعه و آبادانی این مناطق کمک کرده‌اند، بلکه پیوندهای عاطفی و انسانی عمیقی میان اقشار مختلف جامعه ایجاد کرده‌اند. بسیج به‌واسطه این فعالیت‌ها، همواره کوشیده است تا نقش خود را به‌عنوان پلی میان حکومت و مردم ایفا کند و شکاف‌های اجتماعی را کاهش دهد.
بسیج در دوران معاصر، کارکردهای متنوعی یافته است که آن را به نهادی پویا و پیشرو تبدیل کرده است. در مواجهه با بحران‌هایی مانند سیل، زلزله، یا همه‌گیری کرونا، بسیج همواره در صف مقدم بوده است. نیروی بسیج در این مواقع، با سازمان‌دهی نیروهای مردمی و استفاده از امکانات محلی، به یکی از مؤثرترین بازیگران مدیریت بحران تبدیل شده است.
علاوه بر این، بسیج در عرصه پیشرفت علمی نیز حضوری فعال دارد. بسیج علمی، که به‌عنوان یکی از شاخه‌های تخصصی این نهاد تأسیس شده است، تلاش می‌کند تا با حمایت از نخبگان و استعدادهای جوان، به توسعه علمی و فناوری کشور کمک کند. این فعالیت‌ها، نشان‌دهنده تحول بسیج از یک نیروی صرفاً نظامی به نهادی چندوجهی است که می‌تواند در تمام ابعاد جامعه ایفای نقش کند.
امروز، بسیج به‌عنوان یک الگوی موفق از همبستگی و مشارکت مردمی، مورد توجه بسیاری از کشورها و جوامع آزادی‌خواه قرار گرفته است. روحیه بسیجی، که مبتنی بر ایثار، توکل و مسئولیت‌پذیری است، می‌تواند برای ملت‌هایی که به دنبال استقلال و پیشرفت‌اند، الهام‌بخش باشد.
بسیج، میراثی ماندگار و سرمایه‌ای برای آینده
بسیج تنها یک نهاد نیست؛ بسیج یک تفکر است، یک سبک زندگی است که در آن انسان‌ها، فراتر از منافع شخصی خود، برای تعالی جامعه و تحقق ارزش‌های الهی تلاش می‌کنند. هفته بسیج فرصتی است برای تأمل در این میراث گران‌قدر و تجدید پیمان با آرمان‌های آن. اگر این تفکر بسیجی در تمامی عرصه‌های جامعه تعمیم یابد، ایران می‌تواند به الگویی برای تمدن‌سازی نوین اسلامی بدل شود.
در نهایت، هفته بسیج، نه فقط یادآور گذشته‌ای پرافتخار، بلکه چراغ راهی برای آینده‌ای روشن است؛ آینده‌ای که در آن همبستگی و ایثار، ستون‌های اصلی جامعه خواهند بود.
