رحا مدیا | علی عسگری، پژوهشگر
شهادت آیت الله رئیسی (ره) بهعنوان کسی که مهمترین مسئولیت اجرایی کشور را عهدهدار بود، پنجره جدیدی از الگوی مدیریتی را بر روی مسئولان فعلی و آینده ایران گشود. شاید اگر اکنون از مردم درباره مهمترین ویژگیهای بارز شهید رئیسی پرسوجو کنیم، همگی بر روی تلاش و پشتکار کمنظیر و سادهزیستی و مردمدار بودن او تأکید کنند.
برجسته شدن مردمیبودن یک مسئول اجرایی آن هم در سطح ریاست جمهوری یک سؤال مهم در ذهن بهوجود میآورد: مگر مسؤلان قبلی چگونه بودند که شهید رئیسی بدین شکل رخنمایی کردهاست؟ بهتعبیر دیگر اگر این ویژگیها از سوی یک طلبه خدمتگزار بهچشم آمدهاست، چرا دیگر از رؤسایجمهور طلبه بدین صورت از سوی مردم روایت نمیشوند؟
در کتاب امالی صدوق حدیثی از پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل شده است که میفرمایند: «إِنَّکُمْ لَنْ تَسَعُوا النَّاسَ بِأَمْوَالِکُمْ فَسَعُوهُمْ بِأَخْلَاقِکُمْ.» نمیتوان همه مردم را با اموال جذب کرد؛ بلکه با اخلاق نیکو میتوان مردم را مجذوب خود ساخت.
حضرت آیت الله خامنهای (مدظله العالی) در توضیح این حدیث، مراد از اخلاق را، معروفهای عرف اسلامی و بلکه عرف بشری میدانند. مثلاً شجاعت، حلم و تواضع از صفاتی است که جامعه بشری آن را میستاید. حال اکنون که شهید رئیسی بهعنوان الگوی مدیریتی در سطح آرمانهای انقلاب اسلامی معرفی میشود، بدین جهت است که او برای جذب مردم نه دست به دامان پول و پارتی شده و نه برای کسب اکثریت آراء کرامت ملتی را خدشهدار کردهاست. شهید رئیسی با تقوا و اخلاق حسنه خود، بدون آنکه اعتراضی به مخالفین غیر منصفش داشتهباشد، فتحالقلوب کرده است.
ایستادگی در برابر دشمن سفاکی همچون رژیم غاصب صهیونیستی و دفاع از قرآن در صحن علنی سازمان ملل، شهید رئیسی را به اسوه شجاعت در بالاترین سطح مدیریت اجرایی کشور بدل کرد. سفرهای متعدد ایشان به روستاها و شهرهایی که تا چندین سال چهره هیچگونه مسئولی در سطوح مختلف را به خودش ندیده بود، از رئیسی عزیز، شخصیتی مردمدار و مردم دوست روایت کرد.
بیتردید، میان کسی که بدون ماشین ضد گلوله و حلقه بسته محافظان، وارد کارخانهها میشد تا پای درد و دل کارگران زحمتکش بنشیند با شخصی که از پشت ویدئو کنفرانس با کارگزارانش جلسه رسمی برقرار میکرد، تفاوتی میان زمین تا آسمان است. تفاوتی که برای مردم ملموس و قابل درک است.
به تعبیر رهبر انقلاب در دیدار اخیر خود با کابینه دولت سیزدهم فرمودند؛ اگر دولت شهید رئیسی، دولت امید، کار و تلاش بود، حاصل مردمی بودن و متخلق بودن وی و کارگزارن اوست. بدون تعارف باید اذعان داشت که تصمیمات درست زمانی تحقق مییابد که مردمی بودن در جان و فکر یک مسئول دمیده شود.
حال با همه این تفاسیر سؤال این است که سهم حوزه علمیه انقلابی در تربیت افرادی چون شهید رئیسی به چه صورت است؟ اگر مقوله خدمت بهمردم را از دریچه تبلیغ بنگریم، باید بگوییم که خدمت، بالفعل شدن نقل احادیث و سیره اهلبیت (ع) است. همان احادیثی که در طول یک دهه از ماه محرم یا در شبهای ماه مبارک رمضان برای مردم تبیین میشود، در کالبد کار اجرایی میتواند ضریب چند برابری پیدا کند.
رهبر انقلاب در تاریخ در دیدار با مبلغان در تیرماه 1402، علت اولیت داشتن تبلیغ نسبت به تحصیل را وجود حکومت دینی در زمان حاضر عنوان کردند. حکومتی که در صدههای گذشته وجود نداشتهاست و امروزه موجودیتش، تلاشهایی برای تحریف و بدبین ساختن مردم نسبت به آن را از سوی دشمنان بیشتر کرده است. زین رو رهبر انقلاب جنس تبلیغ را در عصر حاضر با زمانهای سابق متفاوت میدانند؛ چراکه با فعالیت بیسابقه دشمن علیه ارکان هویت انسانی و معارف دینی، هر غفلت از امر تبلیغ میتواند ضربه جبرانناپذیر را به ساحت دیانت در کشور و رشد انسانیت وارد سازد.
اگر امروزه تبلیغ از اهمیت بالایی برخوردار است، طبیعتاً انواع آن نیز باید گسترش یابد و متناسب با نوع مخاطبین و محتواهای مختلف، تنوع پیدا کند. این گستردگی کار و رسیدن به موفقیت جز از راه جهادی کار کردن، میسر نیست. برای همین منظور است که رهبر انقلاب در همان تاریخ، خطاب به طلاب مبلغ، روحیه جهادی را بهعنوان یکی از ارکان مهم کار تبلیغی میشمارند. اگر این روحیه در طلبه نباشد، حتی اگر به مقام ریاست یک مجموعه، بالاخص ریاست قوه مجریه دست پیدا کند، نمیتواند مردم و درد مردم را بفهمد. عنصری که وجه تمایز میان شهید رئیسی و دیگر از رؤسایجمهور است، داشتن روحیه جهادی است. با روحیه جهادی، پشتکار و تلاش شبانهروزی است که میتوان گره از کار مردم گشود و همین امر زمینهای برای پیشبرد حاکمیت دینی در بستر حکومت اسلامی خواهد شد.
با توجه به این مسائل باید گفت که حوزه علمیه انقلابی، آن حوزهای است که بیش از هر چیزی، روحیه جهادی را در طلاب خود تقویت کند. روحیهای که تئوری آن در منابع قرآنی و روایی منحصر است و این بهمعنای ظرفیت بینظیر حوزههای اصیل علمیه در تربیت نیرو و مدیر جهادی است.
