رحا مدیا | یوسف پورجم
در هنگامه نبردهای سرنوشتساز میان نیروهای مقاومت اسلامی و امپریالیسم جهانی به سرکردگی آمریکا و میدانداری اسرائیل، شاهد ظهور یکباره قهرمانانی هستیم که در تاریخ مقاومت درخشش میکنند. این افراد، با ویژگیهایی چون شجاعت، توکل به خداوند، و ایثار در مسیر حق، نماد و تعریف جدیدی از مفهوم قهرمان و قهرمانی هستند که لازم است در عصر ما بازآفرینی و بازتعریف شود.
همواره و در طول تاریخ، مفهوم قهرمانی بهعنوان یکی از ارزشهای اصلی جوامع مختلف تعریف شدهاست. قهرمانان با تکیه بر شجاعت، فداکاری و توانایی ایستادگی در برابر ظلم و بیعدالتی، بهعنوان الگوهای اخلاقی و انسانی مورد تحسین قرار گرفتهاند. این افراد اغلب از نظر فیزیکی و روحی برجسته بودهاند و توانستهاند الهامبخش جوامع و انسآنها باشند.
اما در دنیای مدرن، با تغییرات گسترده اجتماعی و فرهنگی، مفهوم قهرمانی تا حدی از اصالت خود فاصله گرفته است. نظامهای فرهنگی و رسانهای بهشکلی مصنوعی قهرمانان جدیدی را خلق کردهاند که بیشتر بهدنبال شهرت و قدرتاند تا فداکاری و ایثار. در چنین شرایطی، نیاز به بازآفرینی مفهوم قهرمانی بهگونهای که با ارزشهای دینی، فلسفی، و اجتماعی همخوانی داشتهباشد، بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
از منظر اجتماعی، قهرمانی به مفهوم ایستادگی در برابر ظلم، فساد و بیعدالتی است. قهرمانان واقعی کسانی هستند که برای عدالت و حقوق انسانی مبارزه میکنند و برای رسیدن به این اهداف از جان خود نیز میگذرند. امروزه نیروهای مقاومت اسلامی که در برابر امپریالیسم و تجاوزات اسرائیل خون خوار ایستادگی میکنند، تجسم واقعی این نوع از قهرمانی هستند. آنها نه بهدنبال منافع شخصی، بلکه بهدنبال دفاع از حقوق مستضعفان و آزادی ملتها از چنگال ظلم هستند.
در شرایطی اینچنین سخت و ملتهب، که هم سلاح در میدان است هم رسانه، جامعه باید الگوهای خود را از میان این افراد انتخاب کند. قهرمانانی که نهتنها با قدرتهای ظالم میجنگند، بلکه به جامعه خود این پیام را منتقل میکنند که میتوان با ایستادگی و ایمان به پیروزی رسید. این نوع بازآفرینی مفهوم قهرمان در اجتماعی میتواند به جامعه کمک کند تا از سرخوردگیها و ناامیدیها عبور کرده و بهسوی تغییرات مثبت گام بردارد.
همچنین از منظر دینی، مفهوم قهرمانی عمیقاً با توکل به خداوند و ایمان به مسیر حق گره خوردهاست. در اسلام، قهرمان کسی است که در راه خدا جهاد میکند، از جان خود برای رضایت خداوند میگذرد و در برابر ناملایمات صبر پیشه میکند. قرآن کریم در بسیاری از آیات خود، شهدا را بهعنوان قهرمانانی معرفی میکند که با ایمان کامل و بدون هراس از مرگ، در راه حق مبارزه کردهاند.
بازآفرینی مفهوم قهرمانی دینی بهمعنای بازگرداندن این قهرمانان به مرکز توجه جامعه است. باید یادآور شویم که قهرمانی تنها در میدان نبرد فیزیکی خلاصه نمیشود، بلکه هرگونه مقاومت در برابر فساد، ظلم و ستم، میتواند شکلی از جهاد و قهرمانی باشد. شهدا و مجاهدان مقاومت اسلامی، با توکل به خداوند و امید به پیروزی الهی، الگویی برای جوانان امروز هستند. آنان به ما یاد میدهند که قدرت واقعی در ایمان است و هرگونه پیروزی یا شهادت در این راه، عزتی ابدی بههمراه دارد.
اگر از منظر فلسفی بنگریم، قهرمانی با مفاهیم اصیل انسانی مانند آزادی، عدالت و مسئولیت اخلاقی در پیوند است. حتی فیلسوفانی مانند کانت و سارتر هم به اهمیت اخلاق و مسئولیت فردی در مواجهه با ظلم و بیعدالتی تأکید کردهاند. از نگاه فلسفه اخلاقی، قهرمان کسی است که بر اساس اصول اخلاقی عمل میکند و آماده است تا هزینههای این تصمیم را بپردازد.
در عصر حاضر، بازآفرینی مفهوم قهرمانی از منظر فلسفی بهمعنای بازگشت به مسئولیت اخلاقی و ایستادگی در برابر قدرتهای غیرعادلانه است. نیروهای مقاومت اسلامی دقیقاً همین فلسفه را در عمل پیاده کردهاند. آنها نه بهخاطر منافع شخصی یا قدرتطلبی، بلکه بر اساس وظیفه اخلاقی و دینی خود در برابر امپریالیسم جهانی ایستادگی میکنند. این نوع قهرمانی، تبلور واقعی آزادی و عدالت است و نشانمیدهد که حتی در برابر بزرگترین قدرتهای نظامی و سیاسی نیز میتوان مقاومت کرد.
در نهایت، بازآفرینی مفهوم قهرمانی در عصر حاضر یک ضرورت اساسی است. قهرمانانی که با توکل به خداوند، شجاعت بینظیر و ایمان به مسیر حق، نشان میدهند که قهرمانی نه در قدرت مادی، بلکه در قدرت ایمان و اخلاق است.
این بازآفرینی نهتنها باید در گفتمان دینی و اجتماعی ما تجلی یابد، بلکه باید در رسانهها، فرهنگ عمومی و نظامهای آموزشی نیز پرورش داده شود. نسلهای آینده نیاز دارند تا الگوهای قهرمانی واقعی را بشناسند و از آنها الهام بگیرند. قهرمانی در عصر حاضر، نهتنها باید بر اساس شجاعت در میدان جنگ، بلکه بر اساس ایستادگی در برابر ظلم و بیعدالتی در هر شکلی از زندگی، بازتعریف شود.