«همستر کامبت» (Hamster Kombat) نوعی بازی در پیام‌رسان «تلگرام» است که پس از راه اندازی آن در تاریخ ۲۵ مارس ۲۰۲۴ (۶ فروردین ۱۴۰۳) ، مورد توجه کاربران بسیار زیادی قرار گرفت. ارائه‌دهندگان این بازی مدعی هستند که روشی جدید از کسب درامد را از طریق این بازی موبایلی ارائه داده‌اند. در این بازی کاربر باید با روش کلیک کن و کسب کن (Tap to Earn) عمل می‌کند. با این بیان که کاربران می‌توانند با ضربه زدن بر صفحه گوشی موبایل خود سکه دریافت کنند.
اگرچه متولیان این بازی وعده داده‌اند که با این بازی کاربران خود را ثروتمند می‌کنند اما اینکه آیا این سکه‌های دیجیتال قابلیت تبدیل شدن به ارز واقعی را دارند یا نه؟ در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بسیاری از کارشناسان ارز دیجیتال بر این باور هستند که تبدیل شدن سکه‌های همستر به پول واقعی سرابی بیش نیست چراکه صرافی‌های داخلی و خارجی برای این سکه‌ها معادل‌سازی نکرده‌اند. اما یکی از واقعیت‌های بازی همستر این است که ده‌ها میلیون نفر را در اکثر اوقات شبانه‌روز به خود و جذابیت‌های مالی فریبنده‌اش گرفتار کرده است.
اگرچه کسب درآمد از طریق بازی‌های رایانه‌ای و کسب رمز ارز دربردارنده مباحث مفصلی است که برخی از آنها از جهت فقهی مورد تأیید هستند اما بازی‌هایی از قبیل همستر کامبت به‌گونه‌ای هستند که کاربر در فضای آن، بدون اینکه کار معقولانه و خاصی انجام دهد، اعتبار مجازی کسب می‌کند.
یکی از نکاتی که در احکام اولیه معاملات وجود دارد عبارت از این است که خرید و فروش هرچه که منفعت و سود عقلایی نداشته باشد مورد اشکال است و درآمدهایی مشروع هستند که در مقابل آنها، یک منفعت محلله عقلایی وجود داشته باشد.
علاوه بر این در آموزه‌های دینی تأکید زیادی بر کسب درآمد در قبال کار و تلاش شده است و برخی فعالیت‌های اقتصادی ازجمله ربا و یا شرط‌بندی‌های مالی که چرخ‌دنده‌های اقتصادی جامعه را کند می‌کنند به‌شدت مورد نهی قرار گرفته‌اند.
بازی همستر به‌گونه‌ای است که شخص بازی کننده، بدون اینکه یک منفعت محلله عقلایی داشته باشد، بدون اینکه فعالیت حقیقی عقلایی داشته باشد، بدون اینکه در چرخۀ تولید یک کار قرار بگیرد، درآمد و اعتبار مجازی کسب می‌کند.
با توجه به اینکه فعالیت کاربر در فضای بازی همستر نیازمند هیچ مهارت، فن، تخصص، و کار عقلایی نیست و منفعت عقلایی نیز ندارد برخی از مراجع معظم تقلید با کسب چنین درآمدهایی مخالفت کرده‌اند.
به عنوان نمونه حضرت آیت الله مکارم شیرازی در پاسخ به استفتائی علیه این بازی موضع‌گیری کرده‌اند که متن استفتاء و پاسخ حضرت ایت الله مکارم شیرازی به این شرح است:
پرسش: طی یک ماه اخیر در بستر تلگرام، انواع مختلف بازی‌ها مانند نات کوین، همستر راه‌اندازی شده است که توجه بخش قابل‌توجهی از جمعیت کشور را به خود جلب کرده است. مطابق وعده‌ای که مدیران این بازی‌ها داده‌اند پس از کسب امتیاز در قالب سکه، این سکه‌ها قیمت‌گذاری شده و قابل خریدوفروش خواهد بود. برای نمونه یکی از این بازی‌ها، فرآیندهای خود را تکمیل کرده و در نهایت تبدیل به ارز دیجیتال شده و هم‌اکنون عده‌ای از آن بهره‌مند شده‌اند.
به نظر حضرت‌عالی آیا مشارکت در این برنامه‌ها و کسب درآمد احتمالی از این روش مجاز است یا خیر؟
پاسخ حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی: با توجه به ابهامات زیادی که این نوع ارزها دارند، ازجمله اینکه منشأ استخراج آن روشن نیست و نیز غالباً اعتبار آن از سوی دولت‌ها پذیرفته نشده و همچنین منشأ سوء استفاده‌های زیادی شده است، معامله، سرمایه‌گذاری و درآمد حاصل از آنها جایز نیست.
یکی دیگر از نکاتی که باید مورد توجه قرار گیرد این است که حضور در فضای مجازی جزء لاینفک سبک زندگی مردم شده و بخش قابل توجهی از مردم کشور نیز از پیام‌رسان‌های خارجی استفاده می‌کنند.
بسیاری از پیام‌رسان‌های خارجی به‌ویژه پیام‌رسان تلگرام ثابت کرده‌اند که نقش برجسته‌ای در مدیریت افکار عمومی دارند و این قابلیت باعث شده تا تلگرام در برخی بزنگاه‌ها مورد توجه ویژه انقلاب ستیزان و یا برخی جریانات سیاسی داخلی قرار گیرد.
یکی از بزنگاه‌های پیش رو، انتخابات تیرماه است که دشمنان نظام اسلامی در درجه اول برای کم‌رنگ کردن مشارکت حداکثری و در درجه ثانی برای مدیریت افکار عمومی در راستای تمایل مردم به شخصی خاص برنامه‌ریزی‌هایی دارند.
وقتی روزانه هزاران نفر از ایرانیان به بهانه این بازی در تلگرام عضو می‌شوند و برای کسب امتیاز بیشتر، اطرافیان، اقوام و دوستانشان را دعوت به عضویت در تلگرام می‌کنند، درواقع با این کار بر اعتبار و ارزش تلگرام به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جنگ‌افزارهای رسانه‌های دشمنان در جنگ شناختی افزوده‌اند.
جذابیت سرگرم کننده و مدیریت شده‌ای که در این بازی قرار داده‌اند، باعث شده تا هزاران ایرانی در روزهای حساس منتهی به انتخابات به جای اینکه فکر و ذهنشان درگیر اخبار انتخاباتی باشند و با گرم کردن تنور انتخابات در پی یافتن کاندیدای اصلح باشند، در این بازی سراب گونه مشغول یافتن سکه‌هایی شده‌اند که قابلیت دسترسی به آنها در هاله‌ای از ابهام قرار دارند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، تلگرام یکی از مهم‌ترین پیام‌رسان‌هایی بود که در ایام تبلیغات دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری مورد استفاده کاربران داخلی قرار داشت و مدیریت افکار عمومی در راستای جلب توجه به یکی از نامزدهای ریاست جمهوری را به خوبی انجام داد.
بعید نیست دشمنان با کوچاندن کاربران فضای مجازی به تلگرام، در پی اهدافی چون کاهش مشارکت حداکثری و یا مدیریت افکار عمومی به سمت و سویی خاص باشند
