به گزارش رحا مدیا، مهدی مولای، نویسنده و مدرس سواد رسانه در چهاردهمین رواق اهالی قلم که به همت رسانه رحا مدیا برگزار شد، گفت: رسانه در عصر حاضر و طی یک دهه اخیر سلطه و پیش روی فراوانی داشته است و به یکی از مسائل روز تبدیل شدهاست در واقع، رسانه عامل قدرت بر حکومت و سلطهها است، غرب با در دست داشتن کلان دادهها و در اختیار گرفتن آنها سلایق مخاطب را شناخته و طبق همان محتوای فراوانی تولید میکند تا دادههای شخصی و ذائقه خاص افراد را شناخته و طبق نیاز آنان کار کند و اثرگذاری مطلوب خود را داشته باشد.
وی در ادامه به نکاتی راجع به وظیفه فعالان فضای مجازی و نویسندگان، با توجه به تجربههای شخصی خود پرداخت که در ادامه تقدیم مخاطبان رحا به ویژه اهالی قلم و نگارش رسانهای میشود:
نویسندگی و انتشار متنهای کوتاه و بلند امر مهمی است. درحال حاضر ویدئوها، گرافیک و… از اهمیت چندانی برخوردار نیستند اما آنچه که سوگیری بسیار بالایی دارد نوشته و متنهای منتشر شدهاست. بی شک نویسندگی، مهمترین عرصه در وضعیت کنونی کشور است.
سؤال اصلی این است که چگونه یک نویسنده مؤثر در فضای مجازی شویم؟
1.بعد محتوایی: اولین قدم در نویسندگی رسانهای؛ حرف خوب و کمتر شنیده شدهاست. زمانیکه ذهن شما یک ورودی خوب، وسیع و چند بعدی داشتهباشد به موازات آن خروجی خوبی نیز خواهد داشت. پس در این امر، مطالعه بسیار مهم است تا گستره و دایره مطالعاتی شما وسیع و متنوع باشد. بنابراین با کسب اندوختههای مهم از فضای مجازی همچون پادکست، کتاب و… اطلاعات کافی و مناسب بهدست بیاورید.
اطلاعات و دادههای خود را در قالب یادداشت نشر دهید؛ صرفاً در مورد احساسات شخصی خود ننویسید زیرا، این امر هرگز نویسندگی تلقی نمیشود. نویسندگان بزرگ به اطلاعات و دادههای موجود نزد خود و برای انتقال اطلاعات فراتر از بحث شخصی قلم میزنند و گاهی فقط برای رسیدن به مقاصد اصلی خود از احساسات خویش مایه میگذارند. برای داشتن محتوای غنی و اطلاعات گسترده باید دو محور مطالعه را همواره پیگیری کنیم:
مطالعه عمومی: در زمینه ادبیات، تاریخ، روانشناسی و… اطلاعات کافی داشتهباشیم. زیرا گاهی ناچار به اشاره برخی از اطلاعات عمومی میشویم. در حد شناخت و نه در حد تخصصی به کتب روانشناسی و جامعه شناسی مراجعه کرده و از آنها اطلاعات عمومی بهروز را کسب کنیم.
مطالعه خصوصی: تاریخ اسلام، فلسفه و… برای مثال شخصی در حیطه فلسفه تسلط فراوانی دارد، بنابراین در بسیاری از نوشتههای خود نکات فلسفه را اضافه و اشاره میکند. یا در تاریخ اسلام تخصص دارد و در متون خودمثال هایی از تاریخ میآورد و اینگونه مخاطبین پای ثابت خود را بهدست میآورد و همواره مکانی برای انتشار مطالب خود دارد.
این نویسنده و مدرس رسانه در ادامه جلسه جمله معروفی از مرحوم نادر ابراهیمی کرده و گفت: دانش حقیر، اثر حقیر پدید میآورد؛ و دانش وسیع اثر وسیعی نیز پدید می آورد. از نظر وی تمام نویسندگی در این یک خط از مرحوم نادر ابراهیمی خلاصه شدهاست.
2.بعد ظاهری: پس از تأمین محتوای غنی، تسلط بر زبان فارسی در قدرت نوشتن تمامعیار نویسنده بسیار مهم است. یک نویسنده فارسیزبان، پیچ و خم زبانی، نگارشی، تنوع واژگانی و هرآنچه مختص به زبان فارسی است را باید داشتهباشد. تنوع واژگانی در زمینه نوشتن معجزه کرده و مشت شما را پر میکند. شما باید نسبت به کسانی که زبان عامیانهتری دارند کلمات فراوانی در ذهن خود انباشته کرده باشید تا با کلمات متنوع و متنهای زیبا جذابیت زیادی فراهم بیاورید.
مولایی در ادامه همین مبحث راههای دستیابی به ظرافت نویسندگی را مورد اشاره قرار داد:
*با میراث ادبی و کهن فارسی مأنوس باشید؛ اگر با نویسندگانی که معمولی و سطحی مینویسند معمولاً انس گرفته باشید، شما نیز با توانایی و زیبایی نخواهید نوشت برای مثال؛ تاریخ بیهقی و گلستان سعدی قطعاً در قلم شما اثرگذار خواهند بود.
*با لغتنامهها مأنوس شوید؛ نرمافزار لغتنامه دهخدا را نصب کرده و بههمراه داشتهباشد. در هر فرصت کوتاهی طی روز ده واژه جدید را یاد گرفته و به حافظه بسپارید این عادت معجزه میکند.
*با سامانه واژهیاب کار کنید؛ سامانهای که هنگام نوشتن و کار روزمره به شما کمک خواهد کرد. همزمان با نوشتن از آن بهرهمند شوید زیرا به همه دایرههای لغات متصل است. معادلها، مترادفها و کلمات زیادی به شما معرفی میکند.
عادتهایی را درون خود نهادینه کنید
*نویسندگی از لحظه نگارش یک کلمه نیست، بلکه مجموعهای از عادات در طی روز است. نویسندگی در حال استراحت، کار و تفریح همراه ما هست. و نمیتوان گفت که امروز نمینویسیم، بلکه در همه حال همواره باید نوشت.
*دیوانهوار به جزئیات دقت و توجه کنید. یعنی اگر تا قبل از نویسنده شدن یک نگاه کلی به امور داشتید، از امروز بهبعد با نگاهی جزئی و دقیق اشیا را رصد کنید و موارد و نکات را شکار کنید.
*توجه داشتهباشید راز نویسنده خوب شدن، توجه جزئی به همهچیز است، اخبار، اتفاقات و… برای مثال یک نویسنده و کنشگر حرفهای باید تک تک گلها، بوهای باغ، بال زدن حشرات و… را لمس و احساس کند درواقع هرانچه که دیگران نمیبینند را شما باید ببینید.
برای داشتن تمرین و ممارست همیشگی؛ خیلی خیلی زیاد بنویسید. سفارش نویسندگان بزرگ این است که؛ روزانه چهار ساعت بنویسید به حدی که دستهایتان متورم و تاول بزند. در ابتدا و انتهای نوشته فقط به محتوا و متن خود توجه کنید و به هدف بهتر نوشتن نه انتشار فکر کنید. حداقل روزانه هزار کلمه بنویسید. اگر قصد دارید نویسنده خوبی شوید باید کمر همت بسته و روزانه بهطور ثابت چندین ساعت را بنویسید. و از تمرین کردن کوتاه نیاید.
سوژهیابی دائمی باشد!
سوژه ساده و مغفول این است که تمام موارد موجود اطراف یک نویسنده، مواد اولیه قابل نوشتن هستند. نوشتن از لحظه قرار گرفتن قلم روی کاغذ نیست بلکه، از وقتی هست که ایده به ذهن شما آمده است. چندین ساعت یا چندین روز طول میکشد تا ایده شکل بگیرد و شما شروع به نوشتن کنید. در فضای کنشگری نیز شما باید ابتدا، ایده، اطلاعات و تفکر زیادی در مورد آن موضوع کنید و لزوماً نیاز نیست بهسرعت بنویسید بلکه، همانند رسیدن میوه باید صبر کرد تا رسیده و بعد چیده شود. توجه کنید که انتشار فوری را از ذهن خود دور کنید، زمان نوشتن فقط و فقط به اثر و محتوای تولیدی خود بیندیشید. و در پایان اینکه تمام عالم مملو از سوژه است خاطرهها، فضای مجازی و… را با دقت بیشتری نگاه کنید و حتی در زمان کتاب خواندن باید با من دیروز فرق داشتهباشید. باید از درون کتابها دنبال سوژه باشید.
دو نوع سوژه داریم: یکی خلق شده و دیگری اقتباسی
سوژه خلق شده به این معنا که از درون یک کتاب و یا فیلم سوژه جدیدی را متولد و خلق میکنید.
سوژه اقتباسی به این معناست که متن یا داستانی از دیگری مطالعه میکنید و در ادامه نکات تاریخی و… را به آن اضافه و شکل و شمایل آن را تغییر میدهید.
گزارشگر: سیده ناهید موسوی
