به گزارش رحا مدیا، حجت‌الاسلام قاسم ترخان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، پیاده‌روی اربعین را پدیده‌ای فراتر از یک مناسک آیینی دانست و آن را بستری تمدنی با ابعاد انسانی، اجتماعی، الهی و تاریخی توصیف کرد که می‌تواند زمینه‌ساز تحقق تمدن نوین اسلامی و ظهور منجی موعود باشد.
اربعین؛ جلوه‌ای از مؤلفه‌های تمدن‌ساز
حجت‌الاسلام ترخان با اشاره به ابعاد تمدنی پیاده‌روی اربعین اظهار داشت: «در این حرکت عظیم مردمی، عناصری چون ایثار، فداکاری، خضوع، همدلی و عشق به ولیّ خدا به چشم می‌خورد که در شرایط عادی یا دیده نمی‌شوند یا بسیار کم‌رنگ‌اند. این نشانه‌ها، مقدمه‌ساز شکل‌گیری تمدن نوین شیعه و زمینه‌ساز ظهور حضرت حجت (عج) هستند.»
وی افزود: «در همه سنت‌های الهی، هدف عبور انسان از خود و رسیدن به رنگ خدایی است. عبادات در دین اهمیت دارند چون انسان را از فردیت جدا کرده و به نقطه خضوع و عبودیت می‌رسانند. پیاده‌روی اربعین نیز همین ویژگی را دارد؛ زائران با تحمل سختی، اما با شوق درونی، خود را به کانون حقیقت یعنی اباعبدالله الحسین (ع) می‌رسانند.»
سنت الهی عبور از خود
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه همه عناصر تربیتی دین برای خروج انسان از خودمحوری طراحی شده‌اند، گفت: «عبادات، مناسک، جهاد، خدمت و ایثار تمرین‌هایی‌اند برای اتصال به حقیقتی فراتر از خویشتن. پیاده‌روی اربعین نیز مانند حج، فرصتی است که انسان خود را در جمع امت گم کند و تنها خدا را ببیند.»
تجربه‌ای جهانی و فطرت‌محور
حجت‌الاسلام ترخان با تأکید بر جهانی بودن اربعین گفت: «این حرکت نه‌تنها برای مسلمانان، بلکه برای همه انسان‌ها – فارغ از دین و ملیت – جذاب است، زیرا فطرت آدمی به‌طور طبیعی به سوی ایثار، عدالت و حقیقت گرایش دارد. مشاهده این منظومه عظیم می‌تواند فطرت‌های خفته را بیدار کرده و آن‌ها را با امام حسین (ع) آشنا کند.»
پیوند اربعین با گفتمان مقاومت
وی با اشاره به روح ظلم‌ستیزی اربعین خاطرنشان کرد: «نمی‌توان این پدیده را از گفتمان مقاومت جدا کرد. امام حسین (ع) برای مقابله با ظلم قیام کرد و پیاده‌روی اربعین نیز امتداد همین مسیر است. امروز حمایت از مظلومان، به‌ویژه مردم غزه، نه صرفاً یک موضع سیاسی، بلکه پیامی تمدنی برگرفته از عمق اربعین است.»
اربعین؛ جبهه فرهنگی تمدن‌ساز
در جمع‌بندی این گفت‌وگو، حجت‌الاسلام ترخان پیاده‌روی اربعین را «جبهه فرهنگی و ایمانی» دانست که تاریخ را به سمت تمدن موعود سوق می‌دهد و تصریح کرد: «همان‌طور که حج تمرینی برای از خودگذشتگی و محوریت توحید است، اربعین نیز بر محور عشق به ولیّ خدا شکل می‌گیرد؛ عشقی که می‌تواند موتور محرک تاریخ تا ظهور حضرت مهدی (عج) باشد.»
