رحا مدیا | زهرا ابراهیمی
خانواده نه صرفاً یک نهاد ساده، بلکه کانون تربیت انسان است و ازدواج نه یک قرارداد معمولی بلکه پیوندی الهی در جهت رشد و کمال انسان محسوب می‌گردد. در منظومه فکری شیعه نهاد خانواده نقطهٔ آغازین سعادت انسان معرفی می‌شود.
آنچه امروز بیش از هر امر دیگری در خطر هجمه از سوی دشمن قرار گرفته کانون خانواده است و آنچه بیش از هر چیز دیگری می‌تواند در مقابل این هجمه‌ها ایستادگی کند ترویج آگاهانه ازدواج و تحکیم بنیان خانواده است.
اگرچه نهادهای متعددی موظف به تلاش در جهت تقویت بنای خانواده هستند؛ اما در این میان حوزه علمیه به دلیل رسالتی که بر عهده دارد وظیفه‌ای سنگین‌تر را بر شانه‌های خود احساس می‌کند.
از مهم‌ترین مولفه‌های تبلیغ، شناخت عمیق نیاز مخاطب است. مهم‌ترین نیاز جوان، نیاز جنسی و بهترین راه پاسخ به این نیاز ازدواج است. به همین دلیل تربیت مبلغ متخصص در زمینه ازدواج و خانواده از اهمیت فراوانی برخوردار است.
در شرایط کنونی تغییر سبک زندگی، تمایل به فردگرایی به‌جای تشکیل خانواده، تصورات غلط و منفی از ازدواج همچون تصاویر رمانتیک و مبتنی بر لذت‌گرایی، مصرف‌گرایی روابط، فقدان مهارت‌های ارتباطی و…باعث شده تا ازدواج سر نگیرد و یا اگر گرفت با مشکلات عدیده‌ای مواجه شود. این‌جاست که ضرورت تربیت مبلغ متخصص در امر ازدواج و خانواده خودنمایی می‌کند.
باتوجه‌به توصیه‌های رهبری مبنی بر تحول در حوزه، به نظر می‌رسد بازنگری در دروس حوزه و تدوین دروسی مختص نهاد خانواده ضروری می‌نماید. مباحث فقهی و حقوقی ازدواج و خانواده، روان‌شناسی ازدواج مبتنی بر آموزه‌های دینی، مهارت‌های ارتباطی زوجین، اقتصاد در خانواده و سبک زندگی دینی از مهم‌ترین موضوعاتی است که می‌توان در تدوین سرفصل‌ها از آن بهره برد به شرطی که کاربردی و مسئله‌محور باشند.
حوزه نیازمند مراکز تخصصی برای تربیت مبلغ ازدواج و خانواده است و باتوجه‌به اینکه مسائل اخلاقی و تربیتی را نمی‌توان بدون درنظرگرفتن مسائل فلسفی و بینشی حل کرد، این مراکز تخصصی باید بر موضوع شناخت و مبانی معرفتی ازدواج بیش از سایر ابعاد متمرکز شوند.
علاوه بر این حوزه‌های علمیه باید بخشی از بودجه خود را به طرح‌های پژوهشی مختص ازدواج اختصاص دهند. وقتی بحث از تحکیم خانواده می‌شود برخی فکر می‌کنند تحکیم خانواده یعنی کاهش آمار طلاق درصورتی‌که این نگرش، نگرشی ناقص به موضوع ازدواج و خانواده است. تحکیم نه فقط با حذف طلاق بلکه با تقویت مودت و محبت، تقویت سرمایه اجتماعی و شکوفایی پتانسیل‌های انسانی و اخلاقی در متن خانواده رقم می‌خورد. حوزه‌های علمیه برای رسیدن به چنین نتیجه‌ای نیازمند صرف هزینه و وقت برای انجام فعالیت‌های پژوهشی هستند. اگر مسیر پژوهش به درستی طی شود حوزه قادر خواهد بود از دل این پژوهش‌ها الگوهای بومی سبک زندگی اسلامی را به خوبی طراحی نموده و توسط مبلغین متخصص که فراتر از یک خطیب سنتی هستند به خانواده‌ها تزریق نماید.
تکرار احکام اولیه ازدواج بدون درک عمیق از مصادیق نمی‌تواند پاسخگوی نیاز جوانان باشد به همین دلیل اجتهاد مستمر و پویا در زمینه ازدواج و خانواده از ضروریات نسل امروز است که بانی این امرنهادی جز حوزه نیست. حوزه موظف است بعد از پژوهش و انتقال محصول پژوهش‌ها توسط مبلغین به اجتماع، به تولید گزارش‌های علمی و تحلیلی از وضعیت خانواده در جامعه اسلامی بپردازد و یافته‌های علمی خود را در اختیار مسئولان قرار داده تا بر اساس آنها تصمیم گیری کنند.
