به گزارش رحا مدیا، در نشست تخصصی «تبیین معماری نوین اقتصاد ایران در مصاف با جنگ ترکیبی» که ۲۱ مردادماه در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد، حجتالاسلام والمسلمین احمدعلی یوسفی، استاد و پژوهشگر اقتصاد اسلامی، تصویری روشن از وضعیت اقتصادی کشور ارائه کرد و به نقد عمیق ساختارها و سیاستهای جاری پرداخت.
یوسفی با اشاره به خدمات گسترده جمهوری اسلامی در حمایت از طبقات متوسط و پایین جامعه گفت، اقدامات صورت گرفته در حوزه معیشت و کمک به محرومان در کمتر کشوری نمونه دارد، اما این اقدامات نتوانسته بحرانهای اقتصادی مردم را به شکل کامل رفع کند. او ریشه این تناقض را در «عدم انقلابی شدن بازار پول، سرمایه و ساختارهای اقتصادی مطابق آرمانهای اسلام» دانست و افزود که تاکنون تفکر سرمایهداری لیبرال، در تمام دولتها نفوذ داشته و اجرای سیاستهای ابلاغی رهبری، بهویژه الگوی اقتصاد مقاومتی را بهشدت محدود کرده است.
یکی از محورهای سخنان یوسفی، تشریح آنچه او «چرخه سهگانه باطل» میخواند، بود. نخستین ضلع این چرخه، وادادگی ارزی و سیاست مدیریت شناور است که کاهش مداوم ارزش پول ملی را به دنبال دارد و قدرت خرید مردم را کاهش میدهد. این سیاست نه تنها هزینه تولید را بالا برده، بلکه راه را برای واردات بیرویه هموار میکند و به باور یوسفی، زمینهساز فسادهای کلان اقتصادی نیز میشود.
دومین ضلع، خلق پول توسط بانکهای خصوصی است. یوسفی توضیح داد که خلق پول برای جبران کسریهای ناشی از سیاستهای ارزی انجام میشود و به افزایش نقدینگی و تورم دامن میزند. او آن را «دزدی از جیب اقشار متوسط و پایین جامعه» خواند و از منظر فقهی آن را «مجهولالمالک و معلومالغصب» دانست.
سومین ضلع چرخه، انحصارهای گسترده اقتصادی است که در بسیاری از بازارها شکل گرفتهاند. به گفته یوسفی، انحصارگر قیمتگذار است، نه قیمتپذیر؛ این ساختار فعالان واقعی اقتصاد را از چرخه خارج کرده و با احتکار و تعیین قیمت دلخواه، هم فاصله طبقاتی را تشدید میکند و هم به تورم دامن میزند.
راهکارهای ارائه شده توسط یوسفی، تلاش برای بازتعریف و اصلاح این سه ضلع است. وی مدیریت متمرکز ارز با الگویی نوین و تدوین پیشنویس قانونی برای ارززدایی از مبادلات خارجی را ضروری دانست. همچنین بر ممنوعیت خلق پول توسط بانکها و تمرکز این اختیار در بانک مرکزی تأکید کرد و افزود که خلق پول باید تنها در صورت ضرورت برای بخش واقعی اقتصاد، بدون آسیب به ثروت مردم و با منافع عمومی انجام شود. به باور او، مردمیسازی اقتصاد از طریق صندوقهای تخصصی سرمایهگذاری میتواند فعالان واقعی را به صحنه بازگرداند و انحصارات را شکسته کند.
یوسفی در بخش پایانی به سیاستهای مقابله با گرانی انتقاد کرد و آن را ناکارآمد خواند. به گفته او، تمرکز دولتها روی گرانفروشان به جای مقابله با گرانسازی، به محتکران سیگنال افزایش قیمتها میدهد. او تأکید کرد که تا زمانی که ریشههای اقتصادی اصلاح نشود، هر گونه اقدام کوتاهمدت تنها درمانی مقطعی خواهد بود و فشار اقتصادی بر مردم ادامه خواهد یافت.
این نشست، تصویری روشن از ساختارهای اقتصادی و سیاستهای جاری ارائه کرد و نشان داد که بدون اصلاح اساسی چرخه سهگانه باطل و بازتعریف نقش بانکها و بازارها، تحقق اقتصاد مقاومتی و ارتقای معیشت مردم دشوار خواهد بود.