رحامدیا | میلاد حسن‌زاده
در روزهای اخیر، تجمعاتی با محوریت ابلاغ و اجرای قانون «حمایت از خانواده از طریق ترویج فرهنگ عفاف و حجاب»، برگزار شد. مسئله‌ای که در این میان حائز اهمیت است، نه صرفاً خود این مطالبه، بلکه نحوه مواجهه با این افراد از سوی نظام و جریان‌های دیگر است.
برخوردهای قهری، سرکوب، یا بی‌توجهی به این قشر از جامعه، نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه موجب دل‌سردی و کنار گذاشته شدن نیروهایی می‌شود که سال‌ها در میدان‌های مختلف، مدافع انقلاب و ارزش‌های آن بوده‌اند. ازاین‌رو، نقد و گفت‌وگو، نه‌تنها یک راهکار بهتر، بلکه یک ضرورت برای حفظ انسجام اجتماعی و تقویت جایگاه نیروهای پای‌کار انقلاب است.
نقد، به معنای بررسی، اصلاح و بهبود مسیرهاست، اما سرکوب، حذف و به حاشیه راندن یک جریان است. در فضای اجتماعی، اگر مطالبه‌ای با سرکوب یا بی‌اعتنایی مواجه گردد، نه‌تنها انرژی آن از بین نمی‌رود، بلکه ممکن است این انرژی به مسیرهای غیرقابل پیش‌بینی و گاه آسیب‌زا هدایت شود.
حضور این افراد در صحنه، خود نشان از تعهد و دغدغه‌مندی آن‌ها نسبت به نظام دارد. اما اگر با برخوردهای تند، آن‌ها را از عرصه کنار بزنیم، به‌تدریج سرمایه اجتماعی گفتمان انقلاب کاهش خواهد یافت. این افراد اگر احساس کنند که دیگر جایی برای شنیده شدن ندارند، ممکن است برای همیشه سکوت کنند، که این سکوت به معنای از دست رفتن بخشی از بدنه مدافع انقلاب خواهد بود.
رویکرد صحیح در مواجهه با این‌گونه مطالبات، نه حذف و نه سرکوب است، بلکه ایجاد فضای گفت‌وگو و تبیین است. این قشر، که سال‌ها در صف مقدم حمایت از نظام بوده‌اند، شایسته آن هستند که سخنشان شنیده شود، حتی اگر در شیوه بیان یا مدل مطالبه‌گری، تفاوت‌هایی وجود داشته باشد.
برای حفظ ارتباط و تعامل، لازم است که:
۱. فضای گفت‌وگوی مستقیم با این افراد فراهم شود تا بتوانند نظرات خود را بیان کنند و در عین حال، نظرات و تحلیل‌های دیگر را نیز بشنوند.
۲. نهادهای تصمیم‌گیر و مسئولین فرهنگی و اجتماعی کشور، به‌جای برخورد سلبی، وارد فرایند اقناع و روشنگری شوند تا مشخص شود که چه راهکارهایی می‌تواند همزمان هم دغدغه‌های این قشر را پاسخ دهد و هم جامعه را در مسیر آرامش و انسجام حفظ کند.
۳. این افراد در فرآیند سیاست‌گذاری فرهنگی مشارکت داده شوند تا احساس نکنند که نادیده گرفته می‌شوند.
نقد، یک ضرورت است، اما سرکوب، یک تهدید. نیروهایی که برای ارزش‌های دینی و فرهنگی اجتماع دغدغه دارند، سرمایه‌های اجتماعی نظام‌اند و نباید با برخوردهای حذفی، آن‌ها را به سکوت و کناره‌گیری واداشت. بهترین راه مواجهه با این مطالبه‌گران، ایجاد فضایی برای شنیدن، گفت‌وگو و تعامل است تا مسیرهای مطالبه‌گری در چارچوب عقلانیت و انسجام اجتماعی شکل بگیرد.
در شرایطی که دشمنان انقلاب درصدد ایجاد شکاف و تضعیف سرمایه‌های اجتماعی نظام هستند، وظیفه ما نه حذف و سرکوب نیروهای انقلابی، بلکه مدیریت هوشمندانه و دلسوزانه این مطالبات است. تنها در این صورت است که هم دغدغه‌های مشروع این افراد شنیده می‌شود و هم از افتادن در دام تقابل‌های بی‌ثمر جلوگیری خواهد شد.
