به گزارش رحا مدیا، آیتالله علیاکبر رشاد، رئیس و مؤسس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، در جلسه درس اخلاق خود، با تبیین تمایز بنیادین میان صوفیان و عرفای حقیقی، نسبت به انحرافات فکری و عملی صوفیه و بازتولید آن در قالب معنویتهای نوظهور هشدار داد.
وی با اشاره به اینکه بزرگان حکمت و عرفان، بهویژه ملاصدرا، عمر خویش را صرف توضیح این تمایز کردهاند، افزود: حکیم الهی صدرالمتألهین توانست قرآن، برهان و عرفان را در یک دستگاه فکری تلفیق کند و حکمت متعالیه را به عنوان گوهر بیمانند معارف اسلامی عرضه نماید.
آیتالله رشاد، سیره امام خمینی(ره) را چراغ راه این مسیر پرفروغ دانست و اظهار کرد: آن رهبر کبیر انقلاب اسلامی، عرفانی ناب و درهمتنیده با شریعت را به نمایش گذاشت و نشان داد که عرفان حقیقی جز در پرتو قرآن و عترت معنا نمییابد.
رئیس پژوهشگاه در نقد جریانهای صوفیگری تصریح کرد: هرچند صوفیان با ظاهری فریبنده وارد میدان میشوند، اما در پس این پرده، انحرافات ژرف در اندیشه و عمل نهفته است. آنان با ریاضتهای بیضابطه و نامشروع، از چارچوب شریعت فاصله گرفتهاند؛ حال آنکه در اسلام، ریاضت مشروع چون روزه، جایگاهی رفیع در تهذیب نفس دارد.
وی به انحرافات برخی فرقههای صوفیه مانند «ملامتیه» اشاره کرد و گفت: این گروه به انحطاطی رسیدهاند که گناه و رفتار خلاف اخلاق را آشکارا انجام میدهند تا مورد سرزنش قرار گیرند؛ امری که هیچ سنخیتی با کرامت انسانی و اهداف متعالی اسلام ندارد.
آیتالله رشاد با استناد به قرآن کریم، بدعت رهبانیت مسیحیان را نمونهای از انحراف دانست و تأکید کرد: هرچند نام فرقههای گمراه در آیات نیامده، اما اصول ناب و ارزشهای الهی در قرآن معیار روشنی برای نقد و ارزیابی هر مسلک و جریان فکری است.
این استاد حوزه علمیه تهران همچنین با اشاره به روایات فراوان پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) درباره ظهور فرقههای گمراه، یادآور شد: پیامبر(ص) خبر دادهاند که گروهی خود را صوفی خواهند نامید، در حالی که از امت اسلام نخواهند بود. تاریخ حیات معصومان، بهویژه امیرالمؤمنین(ع)، نیز مملو از نمونههایی است که نشان میدهد آن حضرات با غالیان و مدعیان دروغین با قاطعیت برخورد کردند.
آیتالله رشاد در پایان به جریانهای معاصر اشاره کرد و گفت: امروز شاهد شکلگیری عرفانها و معنویتهای نوظهوری هستیم که با شعارهایی همچون «معنویت و عقلانیت» به میدان آمدهاند، اما نقدهای دقیق عالمان ربانی نشان داده است که این پروژهها سستمایه و بیبنیاناند.



