یادداشت؛

حضرت معصومه سلام­ الله علیها الگوی پرچم­‌داری امر ولایت

در الگوی جامع برآمده از سنت نبوی و اوصیایی، مرد ولی است و زن حامی امر ولایت و پرچمدار آن و اقتضای عینیت­‌داری این پرچم­داری، ظهور این حمایت‌گری است و این بدان معناست که حقیقت ولایت امام از مجرای جایگاه‌­داری زن در اجتماع معنادار می­‌شود.

رحا مدیا | صدیقه مدملی

اینجا نه قطعه­‌ای از بهشت بلکه همۀ بهشت را می­‌یابی! آرام سنگ­فرش­‌ها که در جان مشتاقان امنیت می­‌نشاند و زلال صحن آینه تو را به تماشای روشنی کرامتی می­‌برد که بر دستان آسمانی این آستان نشسته است و طراوات رأفتی هماره بر چشم آنان­که به جست­جوی حیات آمده‌­اند سایه­ گسترده است. اینجا نشانه‌­ای دارد که تسکین یابیم از رنج بی­‌نشانی ساحتی ملکوتی..

هر بار که این­‌همه دارایی برمی‌­دارم از این ­خانه، اندیشیده‌­ام که الگوی معاصری زن مسلمان با آنچه در اینجا جاری است چه نسبتی دارد؟ زن مسلمان چه برمی‌­دارد از این آرامش و زلالی و روشنی و حیات؟ چگونه؟ آیا می­‌توان مستند به گزارش­‌هایی که از زندگی حضرت معصومه سلام­ الله علیها در تاریخ آمده است با خواهانی­‌های زن معاصر نسبتی برقرار کرد؟

در کتب تاریخی آمده است که ایشان از مدینه به­ سمت طوس برای دیدار امام خویش آمده‌­اند. براساس این گزارش­، شاید بتوان چرایی هجرت حضرت معصومه سلام الله علیها را در قالب الگویی خانوادگی تبیین کرد یا حتی در قالب الگویی اجتماعی ـ سیاسی. اما به­ نظر می‌­رسد که الگویی بالغ­‌تر نیز از این هجرت قابل­ فهم است؛ برای یافتن چنین الگویی باید تاریخیت زن مسلمان با استناد به حیات بزرگان این تاریخیت هم­چون حضرت خدیجه سلام الله علیها و حضرت زهرا سلام الله علیها نیز بررسی شود.

در الگوی جامع برآمده از سنت نبوی و اوصیایی، مرد ولی است و زن حامی امر ولایت و پرچم‌دار آن و اقتضای عینیت­‌داری این پرچم­داری، ظهور این حمایت‌گری است و این بدان معناست که حقیقت ولایت امام از مجرای جایگاه‌­داری زن در اجتماع معنادار می­‌شود. البته این حمایت­‌گری با لحاظ عنصر معاصریت، در هر دوره‌­ای به­ صورتی ظاهر می­‌شود، هم­چنان­که حضرت خدیجه سلام الله علیها در همراهی امر ولایت حضرت رسول صلوات الله علیه و آله همۀ دارایی خود را در برافراختن پرچم ولایت آن حضرت عرضه می‌­کنند.

حضرت زهرا سلام الله علیها در ساحت بالغ این پرچم­‌داری، با جان خود و در اوج معرفت و صدق میدان­­‌داری نمودند و سپس حضرت زینب سلام الله علیها در میراث‌­داری مادر و جدۀ بزرگوارشان، در اوج عقل و ایثار پرچم‌­دار قیام کربلا می­‌شوند. در بازخوانی دقیق واقعۀ عاشورا اگر جهاد حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام از لحظۀ خروج از مدینه است، حضور حضرت زینب سلام الله علیها و سایر مخدارت در همراهی کاروان را نیز باید از همان لحظه نگریست. پرچم‌­داری اقتضای حضور و ظهور دارد. از همین مجرا می­‌توان حقیقت حمایت­‌گری حضرت معصومه سلام الله علیها از امر ولایت را نیز مرتبه‌­ای دیگر از این ظهور دید. این­که هجرت آن حضرت از مدینه به­ سمت طوس در ساحتی فردی دیده شود و در دیدار با برادر تقلیل یابد، بی­‌توجهی به امر عظیمی است که ایشان در امتداد الگوی تدبیری امر ولایت تحقق یافته است. ایشان در ظاهرسازی پرچم­داری امر ولی با کاروانی از خاندان رهسپار می­‌شوند تا معاصریتی از جنس زمان خویش را در این مسیر رقم بزنند.

بر اساس آنچه از این بزرگان در سنخ پرچم­‌داری­‌های ایشان می­‌یابیم می‌­توان گفت مهم­ترین مؤلفۀ این الگو، لحاظ معاصریت در گام تدبیری خویش نسبت به امر ولایت به ­عنوان امر دین و در حقیقت در گام تحقق دین است. بدین معنا که ایشان با عبور از ساحت تفسیر دین که بخش آغازین دینداری است، در ساحت تدبیری و در گام بلند تدین و تحقق دین چنین الگوی عینی­ ای که بدان اشاره شد را پیش ­چشم ما گذارده­‌اند، زیرا در ساحت تحقق دین است که دین شأن پاسخگویی می‌­یابد و البته اقتضای لحاظ معاصریت در تدبیر، اقتضائاتی همچون تولید گفتمان جدید مبتنی بر منابع و سیره دارد.

بر اساس همین شأن است که زن مسلمان معاصری مطالبۀ الگویی گفتمان­‌ساز و کارآمد از تاریخیت مسلمانی خویش دارد با استناد به این تاریخیت جایگاه عظیم زن مسلمان ترسیم می­‌شود. بر این اساس، امر ولایت نیاز به حمایت دارد و این حمایت برعهدۀ زن است چه در ساحت فردی، چه اجتماعی. بلوغ و کمال این حمایت­‌گری در پرچم‌­داری بانوان بزرگی چون حضرت معصومه سلام الله علیها گزارش شده است، اما در مراتب پایین­‌تر این پرچم‌داری در ساحتی چون ساحت خانواده بر عهدۀ زنان قرار دارد. زن مسلمان توانمند در این پرچم­داری است که گاه در ساحت خانوادگی و گاه در ساحت بالغ اجتماعی پرچم­داری می­کند. چنین الگویی اساساً با الگوهای مدرنی که حقیقت وجود زنان را درحد مسائل جنسی تنزل می­‌دهند قابل­ مقایسه نیست.

guest
0 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها