به گزارش رحا مدیا، هفته دفاع مقدس بار دیگر بهانه‌ای است برای مرور بزرگ‌ترین آزمون جمعی ملت ایران در چهار دهه گذشته؛ آزمونی که نه تنها به عنوان یک جنگ هشت‌ساله شناخته می‌شود، بلکه به‌مثابه یک مکتب و تجربه تمدنی، نقش محوری در تثبیت هویت اسلامی-ایرانی و گفتمان مقاومت در سطح منطقه ایفا کرده است. این هفته، بیش از آنکه یادآور نبردهای نظامی باشد، یادآور تلاقی ایمان و اراده مردمی با آموزه‌های ناب اسلامی است؛ ترکیبی که توانست در برابر تهاجم سازمان‌یافته رژیم بعث عراق و حامیان جهانی آن بایستد و الگویی تازه برای مقاومت ارائه کند.
حجت‌الاسلام و المسلمین علی ذوعلم، عضو شورای علمی گروه فرهنگ‌پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، در تحلیل خود از ماهیت دفاع مقدس تأکید دارد که این رخداد، آیینه‌ای از افتخار و تجربه‌ای درس‌آموز برای امروز و فردای جامعه ایران است. او یادآور می‌شود که در نخستین سال‌های پس از پیروزی انقلاب، برخی جریان‌ها با استناد به تحلیل‌های به ظاهر عقلانی، سازش در برابر دشمن را توصیه می‌کردند، اما امام خمینی(ره) و ملت ایران با توکل به خدا و تکیه بر ایمان و وحدت ملی نشان دادند که مقاومت می‌تواند نه تنها بقای کشور را تضمین کند بلکه مسیر شکل‌گیری گفتمان جدیدی را در منطقه هموار سازد.
ذوعلم بخش مهمی از پیروزی‌های دفاع مقدس را محصول «بصیرت انقلابی» می‌داند؛ بصیرتی که مانع از انحراف جامعه از مسیر اصلی شد و توانست توطئه‌ها و فریب‌های سیاسی را بی‌اثر کند. به گفته او، گفتمان غالب امام و یارانش نه فقط راهبردهای نظامی بلکه سازوکارهای فرهنگی و اجتماعی ایستادگی را نیز تثبیت کرد و این ترکیب در نهایت به پیروزی ملت ایران انجامید.
اما اهمیت دفاع مقدس تنها به سال‌های جنگ محدود نماند. تجربه مقاومت، فراتر از پیروزی‌های میدانی، به ایجاد نگرش جدیدی در جهان اسلام انجامید؛ نگرشی که امروز در کشورهای مختلف منطقه دیده می‌شود و به‌عنوان «گفتمان مقاومت» شناخته می‌شود. به باور ذوعلم، این گفتمان معادلات قدرت جهانی را به چالش کشید و نشان داد که تکیه بر ایمان و وحدت، می‌تواند جایگزینی واقعی برای اتکای صرف به تجهیزات و قدرت مادی باشد.
او با اشاره به پیامدهای گسترده دفاع مقدس افزود: «این تجربه نه تنها جوهره استحکام ایمانی ملت ما را به نمایش گذاشت، بلکه به رویش‌های اجتماعی و علمی متعددی منجر شد که امروز ایران را در موقعیت تثبیت‌شده‌تری در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی قرار داده است. اقتداری که حاصل فرهنگ مقاومت است، اکنون در قامت یک گفتمان فراملی دیده می‌شود و الهام‌بخش ملت‌های دیگر است.»
ذوعلم همچنین هشدار داد که نباید اجازه داد جریان‌های سازش‌طلبانه که در تاریخ سابقه داشته‌اند، بار دیگر زمینه انحراف افکار عمومی را فراهم کنند. او تأکید کرد که حفظ هوشیاری، بازخوانی منظم تجربه دفاع مقدس و انتقال آموزه‌های آن به نسل‌های جوان، ضرورتی ملی و تمدنی است.
اکنون که بیش از سه دهه از پایان دفاع مقدس می‌گذرد، این تجربه تاریخی همچنان به‌عنوان سرمایه‌ای زنده در حافظه جمعی ملت باقی مانده است. هفته دفاع مقدس نه تنها فرصتی برای یادآوری فداکاری‌هاست، بلکه مجالی برای بازاندیشی در نسبت دین، هویت ملی و سیاست نیز به شمار می‌آید؛ تجربه‌ای که نشان داد ملت ایران در سایه ایمان، بصیرت و وحدت می‌تواند الگویی برای جهان اسلام ارائه دهد و از دل سخت‌ترین تهدیدها، چشم‌اندازی روشن برای آینده بسازد.
