رحا مدیا | علی‌رضا مکتب‌دار
«خبرنگاری یعنی انتشار چیزی که بعضی‌ها نمی‌خواهند منتشر شود. غیر آن، روابط عمومی است.» این جمله کوتاه و گزنده جورج اورول، امروز در کوچه‌های خونین غزه معنا می‌یابد. آنجا که خبرنگاران، تنها با دوربین و قلم، در برابر بمب و موشک ایستادند تا حقیقت خاموش نشود. آنان جان باختند، اما صدای حقیقت را به جهان رساندند.
خبرنگاران؛ شاهدان در دل ویرانی
در روزهایی که بیمارستان‌ها و مدارس زیر آتش‌اند و خانه‌ها بر سر ساکنانشان فرو می‌ریزند، خبرنگاران نخستین کسانی هستند که به دل آوار می‌روند. آنها تصویر کودکان خاک‌آلود، فریاد مادران و بدن‌های بی‌جان قربانیان را ثبت می‌کنند. این تصاویر سندهایی هستند که قدرت‌های بزرگ و رسانه‌های هم‌پیمان رژیم صهیونیستی نمی‌خواهند جهان ببیند. اگر این اسناد نبود، تاریخ تنها روایت دروغین «جنگی متقارن» را حفظ می‌کرد. اما امروز هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که آنچه در غزه می‌گذرد، نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت است.
جنایتی مضاعف: خاموش کردن چراغ حقیقت
رژیم صهیونیستی نه فقط مردم بی‌دفاع غزه، که خبرنگاران را نیز هدف قرار داده است. خانه‌های آنان بمباران می‌شود، خانواده‌هایشان قتل‌عام می‌شوند و خودشان در حین گزارشگری به شهادت می‌رسند. این تنها «خطای نظامی» نیست؛ بلکه تلاشی حساب‌شده برای خاموش کردن چراغ حقیقت است.
بر اساس ماده 79 پروتکل الحاقی اول کنوانسیون ژنو 1977، خبرنگاران در مخاصمات «غیرنظامی» محسوب می‌شوند و تا زمانی که سلاح به دست نگرفته‌اند، هدف قرار دادن آنها مطلقاً ممنوع است.
همچنین ماده 51 همان پروتکل هرگونه حمله عمدی به غیرنظامیان را منع می‌کند.
و مطابق ماده 8 اساسنامه رم دیوان کیفری بین‌المللی (ICC)، حمله به خبرنگاران غیرنظامی، جنایت جنگی محسوب می‌شود.
با وجود این نصوص روشن حقوقی، اسرائیل بارها و بارها خبرنگاران را عمداً هدف گرفته است. این نه تنها نقض آشکار حقوق بین‌الملل، بلکه نمونه‌ای روشن از جنایت جنگی سازمان‌یافته است.
نام‌هایی که به تاریخ پیوستند
فهرست خبرنگاران شهید غزه، کتاب قطوری از ایستادگی و شجاعت است:
- شیرین ابوعاقله:خبرنگار شبکه الجزیره که در کرانه باختری با وجود جلیقه PRESS هدف گلوله مستقیم قرار گرفت. شهادتش جهان را تکان داد و نشان داد که اسرائیل حتی از ترور آشکار خبرنگاران نامدار ابایی ندارد.
- محمد قریقع: خبرنگار جوانی که بارها از محله‌های ویران غزه گزارش گرفت و سرانجام همراه خانواده‌اش هدف حمله هوایی قرار گرفت.
- فاطمه حسونه: خبرنگار زن فلسطینی که روایتگر رنج زنان و کودکان بود. او در حمله به شمال غزه شهید شد و تصاویرش هنوز در رسانه‌ها دست‌به‌دست می‌شود.
- سامر ابودقه: خبرنگاری که هنگام پخش زنده هدف موشک قرار گرفت. صحنه‌های آخرین لحظه‌های زندگی‌اش، نماد شجاعت خبرنگاران غزه شد.
- آیات خضرة: خبرنگار و فعال رسانه‌ای که در آخرین نوشته‌اش از کودکان گرسنه غزه گفت، پیش از آنکه در بمباران به شهادت برسد.
- حمزه دحدوح: فرزند خانواده‌ای روزنامه‌نگار، که با صدای پرشور جوانی‌اش از مقاومت مردم روایت می‌کرد و سرانجام در حمله مستقیم جان باخت.
- مریم ابودقه: خبرنگاری که خود را «صدای مادران غزه» می‌دانست. شهادتش یادآور سهم زنان در روایتگری مقاومت است.
- شریف ابو شرف: خبرنگاری که بارها از بمباران محله‌های مسکونی گزارش تهیه کرده بود. او در پخش زنده، در لحظه انفجار، آخرین نگاهش را به دوربین سپرد.
- یاسر مرتجی: عکاس ۳۰ ساله‌ای که در راهپیمایی بازگشت بزرگ (۲۰۱۸) با وجود جلیقه PRESS هدف گلوله تک‌تیرانداز قرار گرفت. او پیش‌تر نوشته بود: «آرزو دارم روزی غزه را از آسمان ببینم.» رؤیایی ساده، که تنها به بهای خون محقق شد.
- ایسان مرتجی: برادر یاسر، که پس از شهادت او با شجاعت بیشتری روایتگری کرد، اما سرانجام خود نیز هدف حملات قرار گرفت و به کاروان شهیدان پیوست.
- محمد ابوحصیره:خبرنگاری که همراه خانواده‌اش در خانه‌اش بمباران شد. شهادت او نشان داد که حتی دیوار خانه هم مأمن خبرنگار غزه نیست.
- رشَدین یاسر و احمد ابوالهوا: خبرنگارانی که در جریان پوشش مستقیم حملات، با وجود لباس و جلیقه مطبوعاتی، عمداً هدف قرار گرفتند.
اینها تنها بخشی از ده‌ها خبرنگاری هستند که خونشان به سندی تاریخی بدل شد.
خبرنگاری به‌مثابه مقاومت
در غزه، خبرنگاری دیگر یک شغل نیست؛ بلکه نوعی مقاومت مدنی است. خبرنگاران می‌دانند هر بار دوربینشان را روشن کنند، شاید آخرین تصویر زندگی‌شان را ثبت کنند. اما باز هم روایت می‌کنند. این شجاعت چیزی فراتر از وظیفه حرفه‌ای است؛ نوعی ایمان به انسانیت و رسالت تاریخی.
خبرنگار غزه در حقیقت سرباز جبهه‌ای دیگر است: جبهه روایت. او با کلمات و تصاویرش در برابر ماشین پروپاگاندای صهیونیستی می‌ایستد؛ همان دستگاهی که می‌کوشد کشتار کودکان را «دفاع مشروع» بنامد.
مرز میان حقیقت و دروغ
اگر خبرنگاران غزه نبودند، جهان تنها روایت رسمی قدرت‌ها را می‌شنید؛ همان روابط عمومی‌ای که اورول هشدار داده بود. اما هر تصویر از دل آوار، هر گزارش از بیمارستان‌های ویران، همچون سندی است که دروغ‌ها را رسوا می‌کند. وقتی خبرنگاری در حال پخش زنده ناگهان هدف قرار می‌گیرد و جلوی دوربین جان می‌دهد، جهان می‌فهمد که جنگ غزه تنها جنگ بر سر زمین نیست، بلکه جنگی بر سر حقیقت است.
خبرنگاران و تنهایی مقدس‌شان
خبرنگاران غزه در تنهایی‌ای مقدس زندگی می‌کنند. آنان می‌دانند که بسیاری از دولت‌های جهان ترجیح می‌دهند حقیقت را نبینند. می‌دانند که رسانه‌های بزرگ بین‌المللی اغلب روایتشان را سانسور می‌کنند. با این حال، همچنان می‌نویسند، تصویر می‌گیرند، روایت می‌کنند؛ چون باور دارند حقیقت روزی راه خود را باز خواهد کرد.
این تنهایی، همان بهای سنگین خبرنگاری است. اما همان‌طور که تاریخ نشان داده، هیچ حقیقتی برای همیشه خاموش نمی‌ماند. خون خبرنگاران شهید غزه جوهری است که تاریخ فردا با آن نوشته خواهد شد.
خبرنگاری و وجدان جهانی
هر تصویر از غزه پلی است میان رنج مردم و وجدان جهانی. خبرنگاران شهید با جانشان این پل را ساختند. آنان نشان دادند که خبرنگاری می‌تواند مرز میان زندگی و مرگ باشد. شهادتشان وجدان جهانی را بیدار کرد؛ تا جایی که امروز هزاران انسان در شهرهای جهان علیه جنایات اسرائیل به خیابان می‌آیند. این بیداری بیش از هر چیز مدیون خون خبرنگارانی است که اجازه ندادند حقیقت دفن شود.
صهیونیست‌ها پنداشتند با کشتن خبرنگاران می‌توانند حقیقت را خاموش کنند. اما واقعیت این است که هر خبرنگار شهید، چراغی جاودانه شد. خون آنان فریادی است که خاموش نمی‌شود و سندی است که تاریخ هرگز فراموش نخواهد کرد. امروز اگر جهان هنوز از جنایت‌های غزه آگاه است، به خاطر خبرنگارانی است که با خون خود تیتر زدند.
