به گزارش رحا مدیا، اولین نشست شبکه تخصصی تحول در علوم انسانی سازمان بسیج اساتید کشور با شعار «استاد بسیجی؛ تحول در علوم انسانی، الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی» برگزار شد. در این نشست، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، عضو هیأت علمی گروه فلسفه پژوهشگاه و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، با ابراز خرسندی از حضور در جمع اساتید برجسته، این نشست را فرصتی برای بازخوانی دستاوردها، نقد کاستیها و ترسیم آیندهای روشن برای تحول بنیادین علوم انسانی در کشور دانست.
خسروپناه با مرور اقدامات انجامشده از ابتدای انقلاب تاکنون، اظهار کرد: پیش از انقلاب، هیچ دانشکده یا پژوهشگاه مرتبط با علوم انسانی اسلامی در کشور وجود نداشت، اما امروز دهها مرکز علمی در این عرصه فعالیت میکنند. وی افزود: در چهار دهه اخیر، بهویژه سه دهه گذشته و به طور خاص دو دهه اخیر، تحولات عظیمی رخ داده است؛ از تولید نظریههای فلسفی و روششناسی در علوم انسانی اسلامی گرفته تا تربیت استادان و پژوهشگران متخصص، همه نشان میدهد که ما در نقطه شروع نیستیم و نباید دستاوردهای ارزشمند گذشته را نادیده گرفت.
وی نخستین ظرفیت مهم کشور را رشد فلسفه علوم انسانی اسلامی عنوان کرد و گفت: ایران در این زمینه در جهان اسلام بینظیر است. کارهای بزرگ در حوزههای هستیشناسی، معرفتشناسی، ارزششناسی و انسانشناسی علوم انسانی و آثار شخصیتهایی چون علامه طباطبایی، شهید مطهری، آیتالله مصباح یزدی و آیتالله جوادی آملی بنیانهای محکمی برای علوم انسانی اسلامی فراهم کرده است. وی افزود: در حوزه روششناسی نیز اقدامات ارزشمندی انجام شده است؛ از جمله انتشار کتاب جامع روششناسی نظام فکری مقام معظم رهبری در دانشگاه امام صادق(ع) و آثار پژوهشگاهها و دانشگاههای مختلف.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی دومین ظرفیت را «حکمرانی علوم انسانی» دانست و توضیح داد: حکمرانی شامل سیاستگذاری، تنظیمگری، ساختارسازی، اجرا و نظارت است و در این زمینه، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای تحول و ارتقای علوم انسانی اقدامات موثری انجام دادهاند. او با اشاره به بازنگری صدها سرفصل درسی و طراحی رشتههای جدید متناسب با نیاز جامعه اسلامی، گفت: امروز معنای تحول، اسلامیسازی، بومیسازی و روزآمدی علوم انسانی روشن شده و برای آن سیاستها و ساختارهای لازم فراهم شده است.
وی ظرفیت سوم را «تربیت استادان و محققان توانمند» معرفی کرد و اظهار داشت: اگر در دهههای گذشته تعداد استادان متعهد و آشنا با مبانی علوم انسانی اسلامی انگشتشمار بود، امروز در بسیاری از رشتهها دهها و حتی صدها استاد و پژوهشگر برجسته فعالیت میکنند. خسروپناه با ذکر نمونهای از یک استاد پرستاری که نظریه «پرستاری حکیمانه» را تدوین کرده و حتی در دانشگاههای آمریکا ارائه داده است، افزود: این نشان میدهد علوم انسانی اسلامی قابلیت تبدیل شدن به نظریههای علمی روزآمد و کاربردی در سطح بینالمللی را دارد.
وی با یادآوری نقش شهید صدر و آیتالله مصباح یزدی در بنیانگذاری فلسفه و روششناسی علوم انسانی اسلامی، ادامه داد: اگرچه هنوز جریان غالب دانشگاهها علوم انسانی غربی است، اما امروز هیچ دانشگاهی نیست که در آن پایاننامه یا مقالهای در حوزه علوم انسانی اسلامی نوشته نشود؛ این خود نشانه نفوذ و پیشرفت این گفتمان است.
خسروپناه با تأکید بر اینکه نباید گرفتار خودکمبینی شویم، افزود: کاستیها و ضعفها وجود دارد، اما دستاوردها نیز چشمگیر است و اکنون وقت آن است که با اتکا به ظرفیتها، مسیر تکمیل نظریهپردازی، تولید علم بومی و اسلامی و تربیت نسل جدید استادان و پژوهشگران ادامه یابد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان سخنان خود تصریح کرد: تحول در علوم انسانی پروژهای مقطعی نیست، بلکه فرآیندی مستمر است. بنیانهای فلسفی و روششناسی فراهم شده، سیاستگذاریها و ساختارها شکل گرفته و استادان توانمند پرورش یافتهاند. امروز باید این مسیر با همافزایی حوزه و دانشگاه و نگاهی واقعبینانه ادامه یابد تا علوم انسانی اسلامی بتواند نیازهای جامعه ایران را برآورده سازد و در عرصه جهانی نیز حرفی نو برای گفتن داشته باشد.