رحا مدیا | زهرا کبیری
در دوران امام صادق علیه‌السلام، شرایط برای ترویج و تثبیت مذهب تشیع به بهترین شکل ممکن مهیا بود. امام صادق علیه‌السلام علاوه بر آنکه خود در این مسیر گام‌های مؤثری برداشتند، با برگزاری مجالس عزاداری برای حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و تأکید بر برپایی روضه‌ها، عشق و ارادت به سیدالشهدا علیه‌السلام را در جامعه اشاعه دادند. در برخی از روایت‌ها آمده است که امام علیه‌السلام از شعرا می‌خواستند که اشعاری در رثای حضرت حسین علیه‌السلام بسرایند و خود پس از شنیدن این اشعار، به‌شدت گریه می‌کردند. این روایات نشان‌می‌دهد که امام صادق علیه‌السلام در حقیقت بانی و پشتیبان اصلی روضه‌های عزای اباعبدالله الحسین علیه‌السلام بودند.
امام صادق علیه‌السلام که خود با کنیه‌ی «اباعبدالله» شناخته می‌شد، نه‌تنها با قیام جدش حسین بن علی علیه‌السلام هم‌نام بود، بلکه به‌طور عملی نیز تلاش کرد تا یاد و خاطره‌ی قیام عاشورا را زنده نگه دارد. ایشان از نسل اباعبدالله الحسین علیه‌السلام بودند و در حالی که در دوران خود امکان حکمرانی و فعالیت‌های اجتماعی بیشتری داشتند، اما از نظر مظلومیت و غربت هیچ‌گاه کمتر از اجدادشان نبودند.
در اواخر عمر شریف امام صادق علیه‌السلام، ایشان به‌شدت ضعیف و لاغر شده‌بودند و دوران سخت و پرفراز و نشیبی را پشت‌سر گذاشته‌بودند. طبق برخی روایات، در روزهای پایانی عمر امام صادق علیه‌السلام، شباهت‌های بسیاری میان حوادثی که در زمان شهادت امام‌علی علیه‌السلام و امام‌حسن علیه‌السلام رخ داده‌بود، مشاهده شد. دستان امام صادق علیه‌السلام همچون جد بزرگوارشان، امیرالمؤمنین علیه‌السلام، بسته شد، درب خانه‌اش به آتش کشیده شد، و همانند امام‌حسن علیه‌السلام به‌وسیله‌ی سم از دنیا رفت.
امام صادق علیه‌السلام با تلاش‌های فرهنگی و دینی خود، راه را برای گسترش و تثبیت مذهب تشیع هموار ساخت. او با برگزاری مجالس عزای امام‌حسین علیه‌السلام و اشاعه فرهنگ عاشورا، پایه‌گذار رسانه‌ای قوی برای معرفی این قیام شد. اگر امروز شاهد حضور عاشقان امام‌حسین علیه‌السلام در صحن و سرای او هستیم، این توفیق را مدیون تلاش‌های امام صادق علیه‌السلام هستیم که خود هیچ صحن و سرا و حرمی نداشت. امیدواریم روزی برسد که پرچم یالثارات‌الحسین علیه‌السلام بر فراز گنبد حرم امام صادق علیه‌السلام برافراشته شود.
۱. ابن قولویه، کامل الزیارات، ج ۱، ص ۱۱۲.
۲. طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ ق، ج ۲، ص ۱۳۲.
