رحا مدیا | ابراهیم شریفی
محققان عرصه روان شناسی معتقدند «شخصیت» به ویژگی‌ها و رفتار پایداری اشاره دارد که شامل سازگاری فرد با زندگی است که از جمله آن ویژگی ها علایق، انگیزه ها، ارزش ها، خودپنداره، توانایی ها و الگوهای عاطفی هستند. البته فرآیندی که یک انسان را دارای شخصیتی با هنجارهای انسانی و اجتماعی خاصی می‌کند، روندی طولانی را طی می‌کند. باید توجه داشت شخصیت هر فردی، تحت تاثیر واقعیت های حاکم بر هر جامعه و پس از آن بر اساس عقاید و جهان‌بینی افراد شکل گرفته و در ذهن هر فرد رشد پیدا می کند. از سویی دیگر جامعیت، نیز به معنای برخورداری شخصیت از کمالات و صفاتی است که در شرایط معمولی، فراهم آمدن آنها در یک شخصیت واحد، دشوار و نادر است.
در میان شخصیت‌های بی‌نظیر تاریخ اسلام، این جامعیت را در حضرات معصومین مشاهده می‌کنیم؛ مثلا شخصیت پیامبر اکرم (ص) و سپس حضرت امام علی (ع) از بارزترین نمونه این دسته از شخصیت‌ها هستند که کثرت‌ها در شخصیت آنها وحدت یافته و صفات بظاهر متضاد در وجود آنها، یک جا جمع شده است. از یک سو دانش بی انتها و از سوی دیگر تواضع بسیار؛ از یک طرف شجاعت بی مثال و از سویی دیگر مهربانی و عطوفت بی مانند؛ از یک سو فرمانده پیروز جنگ بودن و از سوی دیگر بیشترین عبادات و رقیق ترین مناجات را با خدای متعال انجام دادن و… .
در عصر ما نیز شخصیت‌هایی که دنباله‌رو اهل بیت بوده و چنین جامعیتی را چشیده‌اند وجود دارند و نمونه بارز آن حضرت امام خمینی(ره) و برخی از شاگردان ایشان همچون شهید آیت‌الله سید اسدالله مدنی (ره) هستند؛ شخصیتی که از جمله روحانیون برجسته و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران بوده و نمونه‌ای بارز از یک روحانی موفق و مردمی به شمار می‌رود.
شهید مدنی را می‌توان شخصیتی چندبعدی دانست که از حوزه علمیه تا صحنه مبارزه، از مسجد و منبر تا صحنه اجرایی کشور حضور پررنگ و تأثیرگذاری داشت. ایشان با تلفیق علم و عمل، تقوا و مردم‌داری، و مبارزه با استکبار و وحدت‌گرایی، نمونه‌ای کامل از یک روحانی موفق بودند که نه تنها در بعد علمی و مذهبی، بلکه در اخلاق و شخصیت اجتماعی و… نیز الگویی برجسته به شمار می‌روند. شهید مدنی تجسم عینی یک روحانی مردمی بود که علم و تقوا را با خدمت به خلق خدا تلفیق کرد. محبوبیت ایشان نه صرفا به دلیل مقام مرجعیت، بلکه به خاطر همدلی، صداقت و از خودگذشتگی بود.
با توجه به وظایف و رسالت روحانیت، ویژگی‌هایی همچون اعتقاد راسخ و علم متقن دینی، تقوا و سلامت اخلاقی (به عنوان سرمایه اصلی)، مردم‌داری و احساس همدردی، شجاعت و صراحت بیان، وحدت‌گرایی و پرهیز از تفرقه، آگاهی اجتماعی و سیاسی، توان مدیریت و رهبری، خلوص نیت و عمل برای خدا از جمله مواردی هستند که برای جامعیت در شخصیت یک عالم لازم است و حقیقتا سیره علمی و عملی شهید مدنی حکایت‌گر این جامعیت است و می‌تواند برای هر فرهیخته حوزوی در زمانه ما نمونه موفق و الگوی جامع قرار گیرد. به همین جهت در پیام حضرت امام خمینی به مناسبت شهادت شهید مدنی شاهدیم که ایشان را چنین توصیف می‌کنند: « ایشان از چهره های کم‌نظیری بود که به حد وافر از علم و عمل و تقوا و تعهد و زهد و خودسازی برخوردار بود »
