رحا مدیا | زهرا ابراهیمی
صادق‌نیا در یادداشت اخیرش به مفهوم عرفی شدن جهان طلبگی اشاره می‌کند. او با ذکر خاطرات طلبه‌شدن خودش تغییر رویکرد حوزه‌های علمیه در جذب طلاب را به چالش می‌کشد. هدف صادق‌نیا این است که بگوید تبلیغات حوزه علمیه برای جذب طلاب نشان‌دهنده کم‌رنگ‌شدن ارزش‌های دینی و تقویت رنگ مادی در حوزه‌هاست.
اولین نکته که می‌تواند به‌عنوان نقد بر کلام او وارد شود این است که اگر ایشان چند تبلیغ از چند حوزه علمیه را دیده‌اند که به‌قول ایشان به طلبه‌های بالقوه وعده فرصت‌های شغلی، مدرک علمی معتبر تحصیلی، امکان ادامه تحصیل در دانشگاه، خوابگاه‌های مجردی و متأهلی، استفاده از امکانات ورزشی، و یادگیری کامپیوتر، هوش مصنوعی و… را می‌دهند این موضوع به‌هیچ‌وجه عمومیت ندارد. نگارنده که خود به‌عنوان طلبه و مدرس در حوزه مشغول فعالیت است خبری از این تبلیغات یا امکانات ندارد چرا که اصلاً چنین تبلیغاتی به این شکل موجود نیست؛ بنابراین تعمیم‌دادن این موضوع به‌کل حوزه‌های علمیه اجحاف نه در حق حوزه که در حق دین است. اگرچه ممکن است برخی از حوزه‌ها از امکانات بهتری برخوردار باشند و برخی نیز حداقل‌ها را دارا نباشند. ضمن اینکه حوزه‌های علمیه در مناطق مختلف در سطح کشور وجود دارد و تبلیغات هر منطقه‌ای نیز می‌تواند متناسب با شرایط و مقتضیات همان مکان، متفاوت انجام گیرد.
نکته دیگری که می‌توان به‌عنوان نقد بر کلام صادق‌نیا وارد دانست این است که به فرض پذیرش این امر، او ریشه تغییرات این سبک تبلیغ برای جذب طلبه را مور توجه قرار نمی‌دهد. یعنی به تغییرات اشاره می‌کند؛ اما علت تغییرات را ذکر نمی‌کند.
طبیعتاً زیست امروزه مردم با نحوه زندگی آنها در سال‌های قبل بسیار متفاوت است. جامعه امروز با جامعه‌ای که صادق‌نیا در آن طلبه شده و خاطراتش را می‌گوید، بسیار فرق دارد. زندگی همه مردم از جمله طلبه‌ها با تحولات متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و… مواجه شده‌است. تغییر سبک زندگی مردم نیازمند تغییر و تحول در روش‌های جذب در حوزه است و این امر نه لزوماً به معنی مادی شدن حوزه‌ها بلکه به مفهومِ فهمِ حوزه از شرایط موجود است. استفاده از ابزارهای تبلیغ برای جذب به معنی مادی‌گرایی حوزه‌ها نیست؛ بلکه بدین معناست که حوزه نسبت به نیازها و انتظارات این نسل آگاه است. اینکه حوزه قصد دارد تمام تلاشش را بکند تا شرایط مناسب برای تحصیل یک طلبه فراهم شود و او با کم شدن دغدغه‌های مادی‌اش برای تأمین زندگی، تمرکزش را بر تحصیل بگذارد معنایش مادی‌گرا شدن طلاب و حوزه‌ها نیست.
اتفاقاً همین موضوع کم‌شدن جذب جوانان برای تحصیل در حوزه خودش نشان از این دارد که در حوزه خبری از مادیات نیست و اگر کسی قرار است صرفاً به‌دنبال پول برود حوزه به دردش نمی‌خورد.
از دیگر مواردی که صادق‌نیا نسبت به آن غفلت ورزیده اهمیت تبلیغ دین است. در شرایط کنونی که دشمن از در و دیوار برای تخریب دین و اخلاق هجوم آورده تلاش در جهت جذب امری منطقی است. بر حوزه‌ها لازم است تا متناسب با شرایط زمان و زیست مردم از روش‌های مناسب در تبلیغ بهره ببرند.
تضعیف جایگاه حوزه‌های علمیه و کاهش اعتماد عمومی به حوزه‌ها را می‌توان از دیگر نتایج کلام صادق‌نیا دانست. چقدر خوب است که در ماه مبارک و با زبان روزه کلامی را بر زبان نیاوریم که منجر به بدبینی مردم به روحانیت و ایجاد شکاف میان آنها گردد.
