به گزارش رحا مدیا، حجت الاسلام دکتر ذبیح الله نعیمیان، مدیر مؤسسه حوزوی امام رضا(ع) در «همایش فقه مقاومت؛ غزه در ترازوی فقه» با نکته‌ای زمینه شناسی سیاسی گفت: ناصرالدین شاه اولین شاهی است که سه بار به اروپا می‌رود و دیدارهایی داشته است. یک‌بار در مقابل کسانی که می‌گویند به یهودی‌های دنیا کمک کنید می‌گوید چند گروه پول دارید و یک جای دنیا را بخرید. آن موقع صحبتش بود که اینها دنبال این بودند که در سوریه جمع بشوند.
وی افزود: بحث ناترازی مواضع علمای شیعه و سنی در تقابل با استبداد و استعمار که خیلی مهم است و جای تأمل چند وجهی دارد. خود این فضای غزه زمینه جدیدی برای بسیج عمومی جهانی که ایده امام راحل بود، بسیج و تقریب جدی علما است.
نعیمیان با اشاره به رقابت سیاسی دولت‌ها گفت: آن‌ها دنبال توسعه عمق استراتژیک خودشان بودند. این جدید هم نیست. وقتی که خلافت عثمانی از هم پاشید مادرخوانده برایش پیدا شد، سمینار در مصر گرفتند. رشید رضا هم المنار را منتشر کرد.
او ادامه داد: امارات و قطر هر کدام دنبال چیزی هستند. این دفعه‌ای که تقریب مذاهب مصر، آقای مبلغی و شهریاری را دعوت کردند، بی‌دلیل نبود. چرا تا الان دعوت نمی‌کردند؟ اینها رقابت دارند. حالا نمی‌گویم فتوای لجنه افتا حتماً سیاسی است. هر کسی طبق مذاق خودش جذب جایی می‌شود. امکان جدیدی که این رقابت درست کرده، خودش تبدیل به تنش نشود.
وی با اذعان به فتوای فرامذهبی گفت: این اتحادیه (اتحادیه علمای مسلمان) از اول فرامذهبی بوده است. از زمانی که همسر یا پسر قرضاوی شیعه شدند، یک هراس‌افکنی شد و وارد جنگ جدی با ما شد. اما به هرحال اینجا فرامذهبی نوشته شده است. وقتی احمد ریسونی به‌جای قرضاوی آمد موضع شدیدی علیه هیئت حاکمه مصر و علمای الازهر گرفت که چرا ستایشگر حاکم هستید و از قبل با هم درگیری داشتند. تبیین قرآنی خوبی می‌کند و تنوع فتوا دارد.
دکتر نعیمیان با اشاره به فراروی از محوریت دولت‌ها خاطرنشان کرد: این رویکرد مقوله حکمرانی در این فتوا خیلی برجسته است. در اینکه این، فتوا یا حکم است، به هر حال خیلی از سنی‌ها فتوا و حکمشان قاطی است و مرزبندی نمی‌کنند؛ اما اینجا می‌توان ولو اینکه انعکاسش در حدی که باید در کل کشورها باشد، نیست؛ اما جایگاهی دارد. رویکردش حکمرانی مخصوصاً با نگاه فرایندی است.
وی درباره ضعف نکته اصلی گفت: مقوله محوریت ولی امر را کار ندارد و تمرکز اصلی آن شش محور این قسمتش است که شما سلطه ندارید و کس دیگری هم ندارد. نبود ولی امر مهم است. عدم تعیین امر جایگاهی افتایی خودشان که شما هم مثل آن‌ها خودخوانده هستید.
او ادامه داد: مشکل دوم و سوم این است که ما ناتوانی داریم و یکی اینکه مفسده‌زا است و فلسطینی‌ها لگدمال می‌شوند. آن طرف نکته اصلی فقه اینها تابع استبداد است. قبلش عدم تبیین ابعاد جهاد دفاعی و حاکمیت ترس کاملاً مشهود است. نهاد مذهب در مصر سه پاره شد. مفتی جدا، رئیس الازهر جدا و سه پاره شد.
نعیمیان درباره سردرگمی علمای مصر گفت: نمی‌دانند چه کار کنند و واقعاً در همه‌چیز تابع حاکم دست‌نشانده هستند. ابهام در مرجعیت واحد افتا دارند. فتوای شما مقابل آن‌هاست. اینجا شما علمای منصوب هستید، آن‌ها مختارند. شما می‌گویید ولی باید تابع ولی امر باشد. کدام ولی؟ ولی‌ها متقلب هستند؛ بلکه دست‌نشانده‌اند. ابن تیمیه کتابی نوشت که این آقا حاکم دست نشانده مغول‌ها است.
وی افزود: اتحادیه جنبه فراملی دارد. شما (علمای مصر) دست نشانده حاکم هستید و فتوای شما برای این کشور است، به چه دلیل برای جای دیگر باشد. پس شرط ولایت، مقوله جهاد آیا مشروط به اذن ولی است یا نه، سابقه هم داریم، همان زمانی که مغول‌ها دست‌نشانده داشتند، مردم تابع عزالدین ابن عبدالسلام شدند. اینجا هم می‌توانند تابع اینها باشند. مسئله آن استطاعت با یک نگاه فرایندی دنبال ارتقا قوت بودند که تقویت می‌شویم شما سکوت کردید. و آن بحث مفسده‌آمیز بودن هم شما تحلیل کنید و تحلیل‌تان ناقص است. همین شکست اسرائیل در طوفان‌الاقصی هیمنه شکست، فقط کشتن دو نفر را می‌بینید.
گفتنی است، نشست «همایش فقه مقاومت؛ غزه در ترازوی فقه» به همت گروه فقه سیاسی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و با همکاری نهادها و مؤسسات علمی و رسانه‌ای همچون مرکز مطالعات راهبردی خبرگزاری تسنیم و مدرسه اندیشه‌ورز رحا در قم برگزار شد.
گزارشگر: بابک شکورزاده
