رحا مدیا | محمدرضا آتشین‌صدف
در سالروز عروج ملکوتی فقیه عالی‌قدر، شیخ محمدحسن نجفی، صاحب موسوعه‌ی بی‌نظیر «جواهر الکلام»، یاد و نام این احیاگر فقه اصیل شیعه را گرامی می‌داریم. شخصیتی که با تلاشی سترگ و همتی مثال‌زدنی، میراث گران‌بهای فقه اهل بیت علیهم‌السلام را حفظ کرد ارتقا بخشید و آن را به زیور دانشی جامع و کاربردی آراست.
شیخ محمدحسن نجفی، فقیهی زمان‌شناس و دردآشنا بود که با درک عمیق از نیازهای جامعه اسلامی، کمر همت به تدوین کتابی بست که شیوه به کارگرفته‌شده در آن، بتواند پاسخگوی تمام مسائل و پرسش‌های فقهی باشد. «جواهر الکلام» تنها دایره‌المعارفی فقهی نیست، بلکه همچنین گنجینه‌ای ارزشمند است از آراء فقهای بزرگ شیعه که با دقت و ظرافت خاصی گردآوری و تنقیح شده است.
صاحب جواهر، با تکیه بر قرآن کریم، سنت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و امامان معصوم علیهم‌السلام و با بهره‌گیری از قواعد و مبانی استوار فقهی، توانست احکامی را استنباط کند که هم با موازین شرعی منطبق باشند و هم با نیازهای جامعه‌ی اسلامی سازگار. او با اجتهادی پویا و فراگیر، راه را برای فقیهان پس از خود هموار ساخت تا بتوانند با مسائل مستحدثه مواجه شوند و حکم شرعی آنها را از منابع اصیل فقه شیعی استخراج کنند.
شیوه استنباط صاحب جواهر، شیوه‌ای دقیق و جامع‌نگر بود. او با بررسی ژرف و موشکافانه‌ی ادله شرعی که شامل عقل نیز می‌شود، کوشید تا به حکم واقعی خداوند دست یابد و از شیوه‌های نامعتبر و آسیب‌زا مانند اخباری‌گری پرهیز کند. او در عین حال که به اصول و قواعد فقهی پایبند بود، از واقعیات جامعه و نیازهای مردم نیز غافل نبود و سعی بر آن داشت با توجه به مقتضیات زمان و مکان تا احکامی را صادر کند که به حل مشکلات جامعه کمک کند.
تأثیر «جواهر الکلام» بر فقه شیعه، بی‌بدیل و ماندگار است. این کتاب، همواره مورد توجه و استناد فقها و علمای شیعه بوده و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع فقهی، در حوزه‌های علمیه محل رجوع و بحث است. امام خمینی(ره)، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، با تأکید بر فقه جواهری، این میراث گران‌بها را احیا کرد و آن را به عنوان مبنای فقهی نظام اسلامی قرار داد.
در سالروز رحلت این فقیه بزرگ، از خداوند متعال می‌خواهیم که روح او را با اولیاء خود محشور فرماید و به ما توفیق دهد تا با پیروی از راه و روش او، در حفظ و ترویج فقه اصیل شیعه کوشا باشیم.
