رحا مدیا | محمدرضا آتشین صدف
تحولات اخیر در سوریه و سقوط بشار اسد، زنگ خطری است که نیاز به تجدیدنظر در راهبردهای سیاسی و اجتماعی را در منطقه گوشزد می‌کند. این تحولات نشان می‌دهد که عدم توافق و وحدت بین نهادهای گوناگون اجتماعی، سیاسی، دینی، فرهنگی می‌تواند عواقب وخیمی را به دنبال داشته باشد. اندیشه‌ی وحدت حوزه و دانشگاه در ایران، این ظرفیت را دارد که الگوی کارآمدی باشد برای پیشگیری از بروز بحران‌ها و تنش‌های اجتماعی مشابه در کشور.
وحدت حوزه و دانشگاه تلاشی است برای ترکیب منطقی و مؤثر فکر دینی و علمی در ایران که ریشه در تاریخ انقلاب اسلامی دارد و می‌تواند ابزاری پیشگیرانه باشد در برابر بحران‌های قابل تصور. این وحدت می‌تواند انسجام اجتماعی را تقویت، تعارضات را تضعیف و توانمندی جامعه را بیشتر کند.
سقوط بشار اسد در اثر بحران‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، بیانگر این حقیقت است که اگر نهادهای علمی و دینی از یکدیگر فاصله می‌گیرند، حل معضلات اجتماعی دشوار می‌شود و شبهه‌هایی درباره مشروعیت قدرت شکل می‌گیرد. این وضعیت در نهایت به بی‌اعتمادی عمومی و در پی آن به بروز ناآرامی‌های گسترده منجر می‌شود. البته نمی‌توان و نباید تأثیر عوامل بیرونی به ویژه نقش نظام سلطه و خیانت‌پیشگی برخی دولت‌های همسایه را بر این تحولات منکر شد؛ اما غالباً ضعف‌های درونی سبب تکمیل اثرگذاری عوامل بیرونی می‌شوند.
حال جای این پرسش است که وحدت حوزه و دانشگاه چگونه می‌تواند از بروز (خدای ناکرده!) چنین بحران‌هایی در ایران پیشگیری کند؟ از چند طریق:
الف) تقویت فهم متقابل
وحدت حوزه و دانشگاه می‌تواند به ایجاد فضای گفت‌وگو و فهم متقابل بین نسل‌ها و گرایش‌های گوناگون فکری و علمی کمک کند. این فهم دوسویه موجب می‌شود که گروه‌های مختلف جامعه هم‌افزایی داشته باشند و از وقوع تنش‌های ناشی از بی‌اعتمادی و ناهماهنگی جلوگیری کنند.
ب) تولید دانش و راهکارهای عملی
وحدت میان حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها می‌تواند به تولید دانش و راهکارهای علمی و عملی برای حل چالش‌های اجتماعی و اقتصادی منتهی شود. با چنین راهکارهایی می‌توان نیازهای جامعه را برطرف و بحران‌ها را مدیریت کرد.
ج) پرورش نسل آینده
این وحدت می‌تواند نسل جدیدی از دانشجویان و طلاب را پرورش دهد که با آگاهی از نظریه‌های روز و ارزش‌های دینی، قادر به مدیریت چالش‌های پیچیده‌ی سیاسی، اجتماعی، دینی، فرهنگی باشند. در همین زمینه برگزاری نشست‌ها و کارگاه‌های مشترک می‌تواند فرهنگ پرسشگری و انتقاد سازنده را تقویت کند و به آنها کمک کند تا مسائل را بهتر تجزیه و تحلیل کنند و به بصیرت بایسته دست یابند.
حاصل آنکه تحولات سوریه به ما نشان می‌دهد که فاصله‌گذاری و عدم انسجام بین نهادهای علمی و دینی می‌تواند به سقوط حکومت‌ها و ناآرامی‌های اجتماعی منجر شود. با توجه به تجربیات این کشور، وحدت حوزه و دانشگاه در ایران می‌تواند راهبردی پیشگیرانه باشد برای جلوگیری از بروز بحران‌های تصورپذیر. با تقویت این وحدت، جامعه می‌تواند به سمت یکپارچگی، همبستگی و نهادینه‌سازی راهکارهای علمی و دینی به پیش برود. ان شاء الله. حوزه انقلابی رحا مدیا حوزه و روحانیت
