رحا مدیا | نجمه صالحی
در دل تاریک‌ترین شب‌های تاریخ، نوری تابید؛ نوری که مسیر بشریت را روشن کرد و جان خسته انسان‌ها را به حیات تازه‌ای فراخواند. شب دوازدهم ربیع‌الاول (یا هفدهم ربیع‌الاول به روایت شیعه)، مکه شاهد تولد کودکی بود که نامش «محمد» صلی الله علیه و آله گذاشته شد؛ کودکی که آمد تا جهان را از اسارت جهل، تبعیض و بی‌عدالتی رها کند و انسان را به قله‌های کمال و آزادی برساند.
قرآن کریم در وصف رسالت او می‌فرماید: «وَما أَرْسَلْناکَ إِلاّ رَحْمَةً لِلْعالَمِینَ» ما تو را جز رحمتی برای جهانیان نفرستادیم.(انبیاء: ۱۰۷)
این آیه، جوهره وجود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را آشکار می‌کند؛ رحمتی بی‌انتها که نه محدود به زمان و مکان است و نه منحصر به قومی خاص، بلکه هدیه‌ای الهی برای تمام بشریت.
خداوند در قرآن، رسول الله صلی‌الله علیه و آله را شخصیتی معرفی می‌کند که هم از میان مردم برخاسته و هم جایگاهی یگانه دارد:«لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَحِیمٌ؛ پیامبری از جنس خودتان آمد که رنج شما بر او سخت است، بر هدایت شما حریص است و نسبت به مؤمنان دلسوز و مهربان.»(توبه: ۱۲۸)
این آیه، چهره‌ای انسانی و مهربان از پیامبر ارائه می‌دهد؛ پیامبری که قلبش برای امت می‌تپد، خستگی نمی‌شناسد و در هدایت انسان‌ها لحظه‌ای آرام نمی‌گیرد. حتی در آیه‌ای دیگر، خداوند او را دلداری می‌دهد: «ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقى؛ ما قرآن را بر تو نازل نکردیم تا خود را به مشقت بیندازی.»(طه: ۲)
این آیه نشان می‌دهد که پیامبر صلی‌الله علیه و آله در راه هدایت انسان‌ها، آن‌قدر تلاش می‌کرد که جان خود را به رنج می‌انداخت؛ عشقی که تنها در وجود خاتم پیامبران می‌توان یافت.
میلاد نبی خاتم صلی الله علیه و آله، نقطه شروع برنامه‌ای بزرگ برای انسان‌سازی بود، برای تغییر در سبک زندگی، تغییر در انسانیت و اخلاق مداری و این برنامه از خانواده آغاز شد. خانواده نخستین کانون تربیت، فرهنگ و هویت است و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، بیش از هر چیز به استحکام این نهاد مقدس توجه داشت. اسلام، خانواده را خاستگاه تمدن و نخستین مدرسه انسان می‌داند؛ جایی که باورها، ارزش‌ها و هویت فرهنگی شکل می‌گیرد. پیامبر صلی الله علیه و آله در روایتی می‌فرمایند: «ما بُنِیَ فِی الإسلامِ بناءٌ أحبُّ إلی اللهِ عزّوجلّ وأعزُّ مِنَ التَّزویج؛ هیچ بنایی در اسلام نزد خداوند دوست‌داشتنی‌تر و ارزشمندتر از ازدواج نیست.»
پیامبر صلی الله علیه و آله با تاکید بر ازدواج، تحکیم خانواده و فرزندآوری، بنیان‌های جامعه‌ای پایدار و پویا را پایه‌ریزی کرد. آن حضرت فرمودند: «تَزَوَّجُوا فَإِنِّی مُکَاثِرٌ بِکُمُ الْأُمَمَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ ازدواج کنید که من در روز قیامت به کثرت شما در میان امت‌ها مباهات می‌کنم.»
از این منظر، بعثت پیامبر صلی‌الله علیه و آله تنها دعوت به ایمان نبود؛ بلکه تحولی عمیق در ساختار اجتماعی و فرهنگی بشر بود. او خانواده را نخستین سنگ بنای امت‌سازی قرار داد و با الگوسازی در روابط عاطفی، تربیتی و اخلاقی، زمینه شکل‌گیری جامعه‌ای متعالی را فراهم کرد.
قرآن کریم در آیه‌ای ماندگار، پیامبر صلی‌الله علیه و آله را الگویی جاودانه برای همه بشریت معرفی می‌کند: «لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ» (احزاب: ۲۱)
این الگو تنها به جنبه‌های عبادی محدود نمی‌شود، بلکه سبک زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله را در همه ابعاد شامل می‌شود؛ از اخلاق فردی و اجتماعی تا مدیریت خانواده و ساختن تمدن اسلامی. نماز شب برای پیامبر واجب بود: «وَمِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَکَ عَسَی أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَحْمُودًا» (اسراء: ۷۹).
این شب‌زنده‌داری‌ها، راز پیوند عمیق او با پروردگار بود؛ نیرویی که او را در مسیر دشوار هدایت امت یاری می‌کرد.
امروز، در جهانی پر از چالش‌های اخلاقی، فروپاشی خانواده‌ها و بحران هویت، بازگشت به سیره نبوی بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد. پیامبر صلی الله علیه وآله، جامعه‌ای ساخت که بر اساس محبت، عدالت و معنویت استوار بود؛ جامعه‌ای که توانست در مدت کوتاهی، تمدنی بیافریند که قرن‌ها درخشان ماند.
اگر از تمدن نوین اسلامی سخن می‌گوییم، باید همان مسیری را آغاز کنیم که پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله آغاز کرد: خانواده، اخلاق، تربیت و امت‌سازی. بازگشت به آموزه‌های نبوی می‌تواند بنیان‌های اخلاقی و فرهنگی ما را استحکام بخشد و امت اسلامی را به جایگاه شایسته‌اش بازگرداند.
میلاد پیامبر رحمت، جشن تولد یک انسان بزرگ نیست؛ جشن تولد انسانیت است. او آمد تا تاریکی‌ها را بزداید، قلب‌ها را به محبت و عدالت زنده کند و مسیر رستگاری را به ما نشان دهد.
اکنون بیش از هر زمان دیگری، به سبک و سیره نبوی نیاز داریم؛ نه فقط برای افزودن ایمان فردی، که برای بازسازی خانواده، احیای هویت دینی و تحقق جامعه‌ای اخلاق‌محور و عدالت‌گستر.
میلاد پیامبر، دعوتی است برای بازگشت به سرچشمه‌های نور؛ به الگویی که می‌تواند جهان پرآشوب امروز را به آرامش و معنویت رهنمون شود.
