رحا مدیا | آمنه عسکری منفرد
در اندیشه امام خمینی(رحمه الله علیه)، مسئله وحدت ملی به عنوان یک ضرورت اساسی برای حفظ استقلال، اقتدار و پیشرفت کشور و امت اسلامی مطرح است. ایشان وحدت را نه صرفاً به عنوان یک مفهوم کلی، بلکه به‌عنوان یک استراتژی و یک راهکار عملی برای تحقق اهداف ملی و اسلامی می‌دانستند و معتقد بودند که ایجاد حکومت اسلامی، یکی از مهمترین راهکارهای تحقق وحدت ملی و انسجام اجتماعی است. به بیان دیگر وحدت مورد نظر امام، از مرحله بیداری شروع و با مرحله اتحاد جهانی مستضعفان و نابودی کامل مستکبران خاتمه می‌یابد و نتیجه آن اجرای عدالت در سطح عالم خواهد بود. بدین جهت ایشان برای ایجاد وحدت بین مسلمین، از رویدادهای اجتماعی اسلام، همچون مسئله فلسطین، مناسک حج، مراسم برائت از مشرکین … بهره می‌جستند.
اهمیت توجه به مسئله اتحاد در منظومه فکری و عملی امام خمینی(رحمه‌الله علیه) تا جایی است‌که وصیتنامه سیاسی الهی خود در مورد رمز پیروزی و رمز بقاء انقلاب اسلامی فرمودند: «بی تردید رمز بقاء انقلاب اسلامی همان رمز پیروزی است و رمز پیروزی را ملّت می‌داند و نسل‌های آینده در تاریخ خواهند خواند که دو رکن اصلی آن انگیزه الهی و مقصد عالی حکومت اسلامی و اجتماع ملّت در سراسر کشور با وحدت کلمه برای همان انگیزه و مقصد. اینجانب به همه نسل‌های حاضر و آینده وصیت می‌کنم که اگر بخواهید اسلام و حکومت الله برقرار باشد و دست استعمار و استثمارگران خارج و داخل از کشورتان قطع شود این انگیزه الهی را که خداوند تعالی در قرآن کریم بر آن سفارش فرموده است از دست ندهید و در مقابل این انگیزه که رمز پیروزی و بقاء آن است، فراموشی هدف و تفرقه و اختلاف است. توصیه اینجانب به مسلمین و خصوص ایرانیان به‌ویژه در عصر حاضر آن است که در مقابل این توطئه‌ها عکس‌العمل نشان داده و به انسجام و وحدت خود به هر راه ممکن افزایش دهند و کفار و منافقان را مأیوس نمایند.» (صحیفه امام، ج ۲۱، ص۴۰۴)
در بررسی سیره نظری و عملی رهبر انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز مسئله انسجام و وحدت چه در سطح ملی و چه در دنیای اسلام امری مهم به‌شمار می‌رود، چنانچه ایشان استمرار وحدت را عامل پویایی و ثبات نظام می‌دانند.
در باب لزوم حفط وحدت ملی می‌فرمایند: «مسائل اساسی کشور، آنجایی که پای منافع ملّت در میان است، اختلافات مذهبی، سیاسی،گروهی، قومی باید به کنار گذاشته بشود، همه باید در کنار هم باشند؛ اقوام و مذاهب مختلف در کنار هم؛ آنجایی که یک جهت‌گیری مشخّصی هست، این وحدت مهم است.» (۱۴۰۲/۰۶/۲۰ )
بر این مبنا می‌بتوان برخی از مؤلفه‌های اتحاد و انسجام امت اسلامی در حاکمیت اسلامی را از دیدگاه رهبر انقلاب که منطبق با سیره نظری و عملی امام خمینی (رحمة الله علیه) نیز هست، چنین برشمرد: ۱) مبارزه با خوی خودخواهی و دنیاطلبی مسلمانان؛ ۲). تسلیم نشدن در برابر نظم باطل جهانی؛ ۳) استفاده از موقعیت جغرافیایی جهان اسلام؛ ۴) مواظبت در برابر خطر قومیت، مذهب و طایفه‌گری؛ ۵) درک اهداف دشمن از جنگ شیعه و سنی؛ ۶) مبارزه با توطئه عمال تفرقه‌انگیز دشمنان در دنیای اسلام ۷)تضعیف و مبارزه با ناسیونالیسم افراطی در کشورهای مسلمان؛ ۸) ایجاد اتحاد در مقابله با صهیونیسم و…
و درست به دلیل همان تطابق در نگاه و عمل امامین انقلاب است که وقتی امام خمینی فرمودند: «هر چه فریاد دارید بر سر آمریکا بکشید.» رهبر معظم انقلاب این پیام امام را دفاع از ارزشهای انسانی معرفی‌کرده و در حمایت از این منطق، این‌چنین به تشریح این سیاست و موضع‌گیری امام پرداختند: «اینکه گفتند در مقابل آمریکا بِایستید، هرچه فریاد دارید بر سر آمریکا بزنید، به‌معنای دفاع از ارزش‌ها است؛ نه‌فقط ارزشهای مخصوص مسلمان‌ها، دفاع از ارزشهای انسانی.» (۱۳۹۵/۰۸/۱۲)
