به بهانۀ سی‌ام بهمن‌ماه؛ سالروز صدور نامۀ امام خمینی(ره) علیه نهضت‌آزادی
در صدر انقلاب اسلامی، هرچند قطع سلطۀ بیگانگان بر ایران اسلامی یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی محسوب می‌شود اما؛ برخی لیبرال‌های وابسته به گروه نهضت آزادی که بعد از انقلاب اسلامی در دولت موقت جا خوش کرده بودند، تلاش می‌کردند تا پای آمریکایی‌ها را به کشور باز کنند.
در اكثر حوادث مستحدثه ازجمله در ایام تشکیل مجلس خبرگان، ایام تصویب قانون اساسی، ایام تصویب اصل ولایت‌فقیه، زمان جنگ و در بسیاری از بزنگاه‌های ديگر شاهد حمایت آشکار اعضای نهضت آزادی از سیاست‌های همسو با کاخ سفید هستیم.
بزرگان نهضت‌آزادی ازجمله مهدی بازرگان، ابراهیم یزدی، یدالله سحابی و… همواره از براندازی نظام اسلامی حمایت می‌کردند. این حمایت‌ها و سایر مواضع رادیکال اعضای سابق و کنونی این نهضت آن‌قدر کثرت و تعدد داشته و دارد که افکار عمومی آنها را به‌عنوان یکی از اپوزسیون‌های نظام اسلامی محسوب کرده و می‌کنند.
از جمله اینکه اعضای نهضت آزادی با همان مواضع سابق خود، برای ادامه حیات سیاسی‌شان با برخی بیوتات و جریانات در قم ارتباط برقرار کرده و می‌کنند. مثلاً در تازه‌ترین حرکتشان به مناسبت بیست و نهمین سالگرد درگذشت مهندس بازرگان، جمعی از اعضای نهضت آزادی طی سفری به قم، بر سر مزار بازرگان حاضر شدند و پس از خواندن وصیت‌نامۀ بازرگان، در مراسمی که به همین مناسبت در بیت مرحوم حسنعلی منتظری تشکیل شده بود، حاضر شدند. البته که بعد از آن نیز در مراسم مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم نیز شرکت کردند! در مراسمِ بیت مرحوم منتظری، حجت‌الاسلام احمد منتظری در سخنانی، بر نزدیکی دیدگاه‌های مرحوم منتظری و مهندس بازرگان تأکید کرد و با اشاره به فتوای پدرش پیرامون حقوق شهروندی بهائیان، به ذکر اندیشه‌های مرحوم منتظری درباره جایگاه انسان، عقل، حقوق بشر، آزادی و حاکمیت ملت در آموزه‌های قرآنی پرداخت! همچنین مهندس محمد توسلی، دبیرکل نهضت آزادی و دکتر محمدحسین بنی اسدی رئیس دفتر سیاسی نهضت آزادی ایران طی سخنرانی‌هایی به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند!
اعضای نهضت آزادی علاوه بر حضور در بیت مرحوم منتظری، در مراسم مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم نیز شرکت کردند که آقایان احمد منتظری، محمدعلی ایازی، محمد توسلی، ابوالفضل بازرگان، سیدحسین موسوی تبریزی، محمود دردکشان، محمدحسین بنی‌اسدی، فرهاد بهبهانی و محمدحسین متقی از چهره‌های شاخص آن مراسم بودند.
حجت‌الاسلام دکتر عبدالرحیم سلیمانی، از اعضای مجمع مدرسین و محققین به‌عنوان نخستین سخنران این جلسه گفت: بازرگان معتقد بود که بشر در دستیابی به نظام‌های مدیریتی، سیاسی و اقتصادی نیازی به پیامبران الهی ندارد و با تجربه و علم خود، قادر است به نیازهای مادی خود دست پیدا کند و ایمان به آخرت و خدا می‌تواند زمینه‌ساز و محرک اقدام بشر برای نیل به عدالت و اصلاح جامعه شود.
حجت‌الاسلام دکتر محمدرضا یوسفی، از دیگر سخنرانان این جلسه بود که در سخنانی با عنوان “رویکردها به دین با نگاهی به کتاب آخرت و خدای مهدی بازرگان” گفت: این نگاه بازرگان مقرر می‌دارد که ادیان الهی و ازجمله اسلام، نظام اداره سیاسی و اقتصادی ندارند، بلکه واجد ارزش‌ها و جهت‌گیری‌هایی هستند که می‌تواند در استقرار آزادی، کرامت بشر و عدالت سودمند باشد.
اگرچه این اولین بار نیست که بیت مرحوم منتظری و اعضای مجمع مدرسین و محققین با اعضای نهضت آزادی ارتباط برقرار کرده‌اند اما ارتباط سه ضلع مثلث نهضت آزادی، بیت منتظری و مجمع مدرسین و محققین در حالی پررنگ‌تر از گذشته می‌شود که امام خمینی(ره) در 30 بهمن 1366 فعالیت‌های این حزب را غیرقانونی اعلام کرده و در نامه‌ای خطاب به حجت‌الاسلام محتشمی پور(وزیر کشور در آن زمان) ضمن بیان نکات قابل توجهی در خصوص نهضت آزادی، خطر این حزب و نوع نگاهشان را گوشزد کرده‌اند.
متن نامه امام خمینی که در صحيفه امام، ج20، ص: 482 منعکس شده، به این شرح است:
“بسم اللّه الرحمن الرحيم. جناب حجت‌الاسلام آقاى محتشمى، وزير محترم كشور- ايّده اللَّه تعالى. در موضوع نهضت به‌اصطلاح آزادى مسائل فراوانى است كه بررسى آن محتاج به وقت زياد است. آنچه بايد اجمالًا گفت آن است كه پرونده اين نهضت و همينطور عملكرد آن در دولتِ موقتِ اولِ انقلاب شهادت مىدهد كه نهضت به‌اصطلاح آزادى طرفدار جدى وابستگى كشور ايران به آمريكا است، و دراین‌باره از هيچ كوششى فروگذار نكرده است و حمل به صحت اگر داشته باشد، آن است كه شايد آمريكاى جهان‌خوار را، كه هرچه بدبختى ملت مظلوم ايران و ساير ملت‌های تحت سلطه او دارند، از ستمكارى اوست، بهتر از شوروى ملحد مىدانند. و اين از اشتباهات آنهاست .
درهرصورت، به‌حسب اين پروندههاى قطور و نيز ملاقات‌های مكرر اعضاى نهضت، چه در منازل خودشان و چه در سفارت آمريكا و به‌حسب آنچه من مشاهده كردم از انحرافات آنها، كه اگر خداى متعال عنايت نفرموده بود و مدتى در حكومت موقت باقى مانده بودند ملت‌های مظلوم به‌ویژه ملت عزيز ما اكنون در زير چنگال امريكا و مستشاران او دست و پا مىزدند و اسلام عزيز چنان سيلى از اين ستمكاران مىخورد كه قرن‌ها سربلند نمىكرد، و به‌حسب امور بسيار ديگر، نهضت به‌اصطلاح آزادى صلاحيت براى هيچ امرى از امور دولتى يا قانون‌گذاری يا قضايى را ندارند و ضرر آنها، به اعتبار آنكه متظاهر به اسلام هستند و با اين حربه جوانان عزيز ما را منحرف خواهند كرد و نيز با دخالت بی‌مورد در تفسير قرآن كريم و احاديث شريفه و تأویل‌های جاهلانه موجب فساد عظيم ممكن است بشوند، از ضرر گروهک‌های ديگر، حتى منافقين اين فرزندان عزيز مهندس بازرگان، بيشتر و بالاتر است .
«نهضت آزادى» و افراد آن از اسلام اطلاعى ندارند و با فقه اسلامى آشنا نيستند. ازاین‌جهت، گفتارها و نوشتارهاى آنها كه منتشر كردهاند مستلزم آن است كه دستورات حضرت مولى الموالى اميرالمؤمنين را در نصب ولات و اجراى تعزيرات حكومتى كه گاهى برخلاف احكام اوليه و ثانويه اسلام است، برخلاف اسلام دانسته و آن بزرگوار را- نعوذباللّه – تخطئه، بلكه مرتد بدانند! و يا آنكه همه اين امور را از وحى الهى بدانند كه آن هم برخلاف ضرورت اسلام است. نتيجه آنكه نهضت به‌اصطلاح آزادى و افراد آن چون موجب گمراهى بسيارى از كسانى كه بىاطلاع از مقاصد شوم آنان هستند مىگردند، بايد با آنها برخورد قاطعانه شود، و نبايد رسميت داشته باشند .والسلام على من اتبع الهدى. توفيق جنابعالى را از خداوند تعالى خواستارم”
دقت در محتوای این نامه، فصل الخطابی است تا افراد و جریانات مختلف تکلیفشان را به‌طور شفاف با نهضت آزادی و سیاست‌هایی که اعضای کنونی آن دنبال می‌کنند، مشخص نمایند. بااین‌وجود شاهد هستیم افراد و جریاناتی چون بیت مرحوم منتظری و اعضای مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، به این حزب منحرف چراغ سبز نشان می‌دهند.
