رحا مدیا | علی اسدی
هرچند «صلح» یک ارزش مطلوب است اما باید بدانیم که نه هر صلحی! آنچه از منظر آموزه‌های عقلانی و اسلامی و همچنین اندیشه‌های کلانِ رهبران فکری همواره مورد نقد جدی قرار گرفته و می‌گیرد، «صلح تحمیلی» است؛ یعنی صلحی که در آن یک طرف، از موضع ضعف و بدون عزت و کرامت، به پذیرش شرایط ناعادلانه مجبور شود!
در منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای(مُدظله‌العالی) بارها نسبت به این‌گونه از صلح، هشدار داده شده است و ایشان همواره در قالب راهبردی‌ترین کلمات و عبارات، تأکید کرده‌اند که صلح تحمیلی نه به معنای امنیت، بلکه آغاز سلطه دشمنان می‌باشد!
پرسش از خاستگاهِ صلح و اینکه صلح باید از موضع قدرت باشد یا ضعف، از اساسی‌ترین سوالات در منظومه فکری رهبر انقلاب است. ایشان صلحی را که از خاستگاه استیصال و باج‌دهی باشد، عین خسارت خوانده و صلح مطلوب را «برآمده از منطق، عزت و اقتدار» می‌دانند نه «نتیجه تهدید و تحمیل» (7خرداد1397ش)
در این رهگذر یکی از سو برداشت‌های تاریخی، تفسیر صلح امام حسن(ع) بهعنوان مصداقی از صلح تحمیلی است؛ اما تحلیل دقیق‌تر در بیانات رهبر انقلاب نشان می‌دهد که آن صلح، نه از موضع شخص امام(ع)، بلکه از موضع سستی مردم بود؛ «صلح امام حسن(ع) انتخابی بود برای حفظ اصل اسلام، در شرایطی که مردم دیگر اهل مقاومت نبودند» (20 شهریور 1388ش)
صلح تحمیلی یعنی دست ما را از دفاع خالی کند
رهبر انقلاب اسلامی در سخنان خود بارها از نمونه‌های تاریخی معاصر مانند قرارداد کمپ‌دیوید و امثال آن یاد کرده و هشدار داده‌اند که صلح بدون قدرت و اتکا به داخل، جز به معنای تحمیل سلطه و از دست دادن منابع نیست. ایشان در مواضع مختلف از جمله در دوران دفاع مقدس، تأکید داشته‌اند که: «ما صلحی را قبول می‌کنیم که طرف مقابل دست از تجاوز بردارد، نه اینکه ما دست از دفاع برداریم»
از منظر رهبر انقلاب اسلامی، پذیرش صلح در شرایط نابرابر به‌معنای شروع فشارهای بعدی، تهدیدهای گسترده‌تر و تکرار سلطه دشمن در قالب‌های جدیدتر است. در منظومه فکری ایشان، «صلحِ نابرابر» راه را برای نفوذ فرهنگی، اقتصادی و سیاسی دشمن باز می‌کند و ایشان از همین روی تأکید می‌کنند: «صلحی که در آن دشمن باقی می‌ماند و شما خلع سلاح می‌شوید، اسمش صلح نیست، تسلیم است» (14 خرداد 1398ش)
با این تفاسیر در منطق اسلام و اندیشه تمدن‌ساز «ولایت» نه تنها صلح نفی نمی‌شود بلکه بهعنوان آرمان مطلوب مطرح است؛ اما این صلح باید با عزت، اقتدار و از موضع قدرت باشد. آنچه خطرناک است «صلح تحمیلی» می‌باشد که نقابِ صلح دارد اما حقیقتش تسلیم است، چرا که به تجربه ثابت شده، هر کجا امت اسلامی از «مقاومت» فاصله گرفته است، دشمنان نیز گستاخ‌تر شده‌اند.
یادداشت‌های دیگر نویسندگان رحا مدیا را در این صفحه بخوانید.
