رحا مدیا | دکتر فائزه آقامحمدی
در روزهای اخیر، وضعیت امنیتی و مذهبی در منطقه سیده زینب(سلام‌الله‌علیها) در دمشق، مرکز توجه بسیاری قرار گرفته است. بسته شدن حرم حضرت زینب(س) توسط گروه‌های تروریستی وابسته به هیئت تحریر الشام و تخلیه اجباری منازل شیعیان در این منطقه، گویای تشدید تهدیدات علیه امنیت و هویت دینی مسلمانان، به‌ویژه شیعیان است.
حضرت زینب(س) به‌عنوان یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ اسلام نزد مسلمانان جایگاه ویژه‌ای دارد و هر گونه تعرض به مکان‌های مرتبط با ایشان، نه فقط در سطح سیاسی بلکه در سطح معنوی نیز یک هتک حرمت بزرگ به‌شمار می‌آید.
این اقدام نه‌تنها به‌عنوان یک نمایش قدرت از سوی هیئت تحریر الشام و گروه‌های وابسته به آن تلقی می‌شود، بلکه به‌طور ویژه هدف آن ایجاد نفوذ بیشتر در مناطقی است که هسته مرکزی جمعیت شیعی در سوریه را تشکیل می‌دهند. بسته شدن حرم حضرت زینب(س) و در پی آن تخلیه اجباری منازل شیعیان آن هم بدون اطلاع قبلی و حتی بدون فرصت برای جمع‌آوری وسایل، به‌نوعی فشار بیشتر به جامعه شیعی وارد می‌کند و به‌طور غیرمستقیم به تقویت سلطه گروه‌های افراطی در منطقه منجر می‌شود.
در این میان، تسلیم شدن ساکنان بومی این منطقه به مهاجرانی که به این منطقه منتقل می‌شوند، نشان‌دهنده تحمیل شرایط ناخواسته و فشارهای اجتماعی و اقتصادی است که در نتیجه جنگ‌ها و بحران‌های سوریه ایجاد شده‌است. این تغییرات، نه‌تنها زندگی مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه نشان‌دهنده یک‌روند پیوسته از جابه‌جایی جمعیت و جایگزینی کسانی است که ممکن است از لحاظ فرهنگی، مذهبی یا اجتماعی تفاوت‌های زیادی با ساکنین اصلی داشته‌باشند.
از سویی دیگر با توجه به گسترش اختلافات مذهبی میان شیعه و سنی در منطقه، این اقدام می‌تواند به تفرقه مذهبی دامن بزند. گروه‌هایی مانند هیئت تحریر الشام، با استفاده از تفرقه افکنی به‌عنوان یک ابزار سیاسی، از شکاف‌های مذهبی برای تثبیت قدرت خود و گسترش نفوذ در مناطق سنی نشین استفاده می‌کنند.
در شرایط فعلی جهان اسلام، که اتحاد شیعه و سنی در مواجهه با تهدیدات مشترک (مانند اسرائیل، افراط‌گرایی و دخالت قدرت‌های بیگانه) حیاتی است، اقداماتی مانند آنچه در حرم حضرت زینب(س) گزارش شده‌است، می‌تواند شکاف میان دو مذهب اصلی اسلام، یعنی شیعه و سنی را عمیق‌تر کند.
در مقابل آن، همکاری میان شیعه و سنی می‌تواند به تقویت جبهه مقاومت در برابر تهاجمات فرهنگی، سیاسی و نظامی کمک کند. در نتیجه، ایجاد تنش میان شیعه و سنی دقیقاً به سود دشمنانی است که از شکاف‌های مذهبی برای تضعیف مسلمانان استفاده می‌کنند.
در واقع هیئت تحریر الشام با نشان دادن خود به‌عنوان مدافعان سنت اسلامی، تلاش می‌کنند مشروعیت بیشتری در میان سنی‌ها کسب کنند، حتی به قیمت تحریک و سرکوب شیعیان.
چنین اقداماتی به گروه‌های افراطی این فرصت را می‌دهد که تنفر مذهبی را دامن بزنند و نیروهای جدیدی جذب کنند.
