رحا مدیا | بابک شکور زاده
اسلام رحمانی از اصطلاحات پر طمطراق است که در ابتدای امر بسیار جذاب به نظر میرسد. بدونتردید اسلام جدای از رحمانیت نیست؛ چرا که خداوند رحمان و رحیم است و رسول خدا نیز پیامبر رحمت. فراموش نکنیم که نبی مکرم به نص صریح قرآن «رحمةٌ للعالمین» است.
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان میفرماید: «رسول خدا صلیاللهعلیهوآله برای کسی که حقیقتاً به وی ایمان آورده رحمت است، چون خداوند بهوسیله آن جناب او را از گرداب ضلالت نجات داده و عاقبت او را به کرامت و سعادت ختم کرده است؛ همچنین رحمت است برای عموم مردم، چه کسی که ایمان آورده و چه کسیکه کفر ورزیده، چه آنکه در عصر آن حضرت بوده و چه آنکه بعداً آمده؛ زیرا خدای تعالی آن حضرت را به دین و آیینی نورانی و سنّتی طیّبه مبعوث کرده که عموم بشر را از مسیر منحرفش بهسوی راه مستقیم و از طریق شقاوت و هلاکت به شاهراه هدایت و نجات برگرداند و با مشعل تابناک خود راه مستقیم فطرت الهی را روشن نماید.»
با این اوصاف باید توجه داشت که منظور از اسلام رحمانی چیست؟ آیا به این معناست که اسلام فقط بُعد رحمانیت و مهربانی دارد و با همه کس و در همهجا با رحمت برخورد میکند؟!
کسی که اطلاعات اجمالی از آموزههای قرآنی و دینی داشتهباشد میداند که چنین سخنی در مخالفت صریح و آشکار با قرآن است؛ چرا که قرآن اگر رحمانیت را مطرح میکند، عذاب و عقاب هم دارد. اصلاً چنین تفکری نادیده گرفتن خیلی از بدیهیات است و عملاً خیلی از عناوین عبث خواهد بود؛ مثل جهنم، اجرای حدود، قصاص و… چنین تفکری عواقب خطرناکی را بهدنبال دارد و منجر به تعطیلی بعضی احکام و نادیده گرفتن برخی از عقاید حقه میشود. از طرفی در تضاد آشکار با فرهنگ خوف و رجا است که مؤمن واقعی باید واجد آن باشد.
خداوند متعال در قرآن کریم درباره حد زنا میفرماید: «الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْکُم بهما رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّه وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عذابهما طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ؛ هر یک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید و نباید رأفت (و محبّت کاذب) نسبت به آن دو شما را از اجرای حکم الهی مانع شود، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید! و باید گروهی از مؤمنان مجازاتشان را مشاهده کنند!» (نور-۲) همچنانکه روشن است در این آیه صراحتاً رأفت و مهربانی نفی شدهاست.
یا مثلاً در آیه دیگر میفرماید: «محمّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلیَ الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ؛ محمّد صلیاللهعلیهوآله فرستاده خداست و کسانی که با او هستند در برابر کفّار سرسخت و شدید، و در میان خود مهربانند.» (فتح-۲۹) در این آیه نیز خداوند یکی از ویژگیهای اصحاب پیامبر را این میداند که در برابر کفار با شدت برخورد میکنند.
در فرازی از دعای افتتاح خطاب به خداوند میخوانیم: «… وَ أَیْقَنْتُ أَنَّکَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ فِی مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَشَدُّ الْمُعَاقِبِینَ فِی مَوْضِعِ النَّکَالِ وَ النَّقِمَةِ…؛ و یقین دارم که در جای عفو و رحمت مهربانترین مهربانان و در جایگاه مجازات و انتقام، سختترین کیفرکننده هستی…» کسانی که با القای اسلام رحمانی در صدد هستند که با کفار و دشمنان اسلام همان برخوردی را داشتهباشند که با مؤمنین باید داشت، در واقع- خواسته یا ناخواسته- بدیهیترین مسائل را نادیده گرفتهاند.