به گزارش رحا مدیا، یوسف پورجم به مناسبت یکصدسالگی بازتأسیس حوزه علمیه قم در روزنامه قدس نوشت:
پاسخ در رسانهسازی هوشمندانه نهفته است؛ رسانهای که نه تنها محتوای دینی تولید کرده، بلکه با شناخت عمیق از زبان دیجیتال، مخاطب را مجذوب، متقاعد و متحول میکند.
از اعتبار تا پاسخگویی
شفافیت تنها به معنای ارائه اطلاعات دقیق نیست، بلکه ایجاد اعتماد است. رسانههای دینی باید با استناد به منابع معتبر، اجتناب از شایعات و پاسخگویی به پرسشهای پیچیده، جایگاهی همچون «منبع قابل اتکا» در فضای مجازی بسازند. گزارشهای نظارتی نشان میدهند دسترسی ناکافی به دادههای شفاف، اعتماد عمومی به رسانههای سنتی را کاهش داده است. راهکار اصلی این مسئله نیز انتشار مستندات پشتپرده تولید محتوا (مانند منابع احادیث یا تحلیلهای کارشناسی) در قالب دادهنما یا پادکست است.
از خطابه تا دیالوگ
اقناع در عصر دیجیتال نیازمند تعامل دوسویه است. استفاده از روشهای نوین مانند «داستانسرایی دیجیتال» یا پرسشوپاسخ زنده در شبکههای اجتماعی میتواند مخاطب را از حالت انفعال خارج کند. پژوهشها نشان میدهد محتوای تعاملی در شبکههایی مانند اینستاگرام تا سه برابر بیشتر از پستهای یکطرفه مشارکت ایجاد میکند. به عنوان نمونه میتوانید نگاهی به کمپین «سؤال شرعی شما» بیندازید که در قالب ریلزهای کوتاه و با مشارکت مستقیم کاربران طراحی میشود.
از سنت تا مدرنیته
زیباییشناسی دیجیتال تنها به طراحی گرافیک خلاصه نمیشود؛ بلکه هماهنگی فرم و محتواست. استفاده از موسیقی متناسب با فضای دینی، انیمیشنهای مفهومی و ویدئوهای باکیفیت 4K میتواند پیام را ماندگار کند. شبکههای استانی صداوسیما برای تحقق همین مسئله با ترکیب عناصر بصری بومی (مانند معماری اسلامی) و فناوریهای روز، توانستهاند مخاطبان جوان را جذب کنند.
از تحلیل داده تا همدلی
شناسایی سلیقه، نیازها و حتی الگوریتمهای رفتاری مخاطب ضروری است. ابزارهایی مانند گوگل آنالیتیکس یا نظرسنجیهای تعاملی میتوانند به حوزه کمک کنند تا محتوا را شخصیسازی کند. البته نکته کلیدی اینکه تحقیقات نشان میدهند کاربران نسل «زِد» بهطور متوسط پس از هشت ثانیه، محتوای غیرجذاب را رد میکنند. بنابراین پیشنهاد میشود محتوایی مانند «میکرولرنینگ»ها در قالب کلیپهای ۱۵ ثانیهای با نکات اخلاقی تولید شود.
از مصرفکننده تا خالق
آموزش سواد رسانهای به طلاب و مبلغان، آنها را به خالقان آگاه تبدیل میکند. این آموزشها باید شامل اصول تولید محتوا، اخلاق دیجیتال و مقابله با اخبار جعلی باشد. اقدام پیشنهادی بسیاری از کارشناسان، راهاندازی صفحه «رسانهطلبه» در اینستاگرام با محتوای آموزشی است، مثلاً «چگونه یک کلیپ ویروسی بسازیم؟».
حوزه در عصر دیجیتال نمیتواند به روشهای سنتی اکتفا کند. ترکیب شفافیت، اقناعگری خلاقانه، زیباییشناسی نوین و درک عمیق از مخاطب، چهار ستون اصلی رسانهسازی دینی است. اقدامهایی مانند برگزاری چالشهای محتوایی (مثلاً بهترین ریلز درباره ایثار) یا تولید دورههای آموزشی سواد رسانهای برای طلاب، نه تنها گفتمان دینی را زنده نگه میدارد، بلکه آن را به جریان غالب در فضای مجازی تبدیل میکند.
و سخن نهایی اینکه رسانه دینی موفق، رسانهای است که هم «قلب» را هدف بگیرد، هم «ذهن» را.