یادداشتی به بهانه سالروز شهادت استاد مطهری

شهید مطهری؛ برکتِ جاودان حوزه علمیه قم

اندیشه مطهر ایشان گرچه از مشهدالرضا(ع) جوشید اما حقیقتاً در قم و حوزه علمیه این شهر مقدس به بار نشست و بعدها منشأ برکات بی شماری نه تنها در سطح حوزه های علمیه بلکه دانشگاه ها و مراکز علمی دیگر شد.

به گزارش رحا مدیا، به مناسبت سالگرد شهادت علامه شهید مرتضی مطهری، سید محمدمهدی موسوی در یادداشتی یاد وی را گرامی ‌داشت و نوشت؛

امسال، روز و هفته بزرگداشت مقام و جایگاه معلم و استاد تقارن یافته با ایام برگزاری همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزه علمیه قم و همین مساله، فرصتی نیکو و ارزشمند فراهم آورده برای آن که نام و یاد یکی از بهترین شاگردان مکتب این حوزه علمیه که در زمره پربرکت ترین حوزویان دوران معاصر نیز به لحاظ علمی و معرفتی به شمار می رود.

شهید مرتضی مطهری استادی بود که ضمن تسلط خاص بر مباحث فقهی و اصولی، به اهمیت فلسفه پی بُرده بود، چه آن که ایشان فلسفه را ابزار کشف حقیقت و مواجهه با وضعیت می‌دانست و به همین خاطر بی آن که ادعایی داشته باشد و همچون برخی روشنفکران در برج عاج خاص خود به قضایا بنگرد ناظر به نیازهای زمانه به دنبال نظریه‌پردازی و استفاده از نظریات در حوزه عمل بود.

شهید مطهری اندیشمندی بود که به عنوان یک حوزویِ معتقد و انقلابی، اعتقادش بر این بود که تفکر اسلامی برای مؤثر بودن می بایست حتماً به ریشه های خود وفادار باشد ضمن آن که نباید از درگیر شدن با مسایل زمانه هراس به دل راه دهد، به همین جهت نیز خود ایشان رد آثارش کوشید ضمن پاسخ به نیازهای جامعه، افقی نوین برای زندگی عمومی مردم بگشاید.

اندیشه مطهر ایشان گرچه از مشهدالرضا(ع) جوشید اما حقیقتاً در قم و حوزه علمیه این شهر مقدس به بار نشست و بعدها منشأ برکات بی شماری نه تنها در سطح حوزه های علمیه بلکه دانشگاه ها و مراکز علمی دیگر شد.

ایشان در سال ۱۳۱۶ شمسی و در حالی که ۱۷سال داشت، به حوزه علمیه قم آمد و در همین دوره، نزد بزرگانی همچون مرحوم آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی، و آیت‌الله شهید صدوقی (مطوّل)، مرحوم آیت‌الله العظمی محقق داماد بهره ها برد و در ادامه در جلسه درس آیات عظام بروجردی، خوانساری و کوه‌کمری حاضر شد اما با این ها تأثیر هیچ یک از این بزرگان به اندازه نفوذی که امام خمینی(ره) در وی پیدا کرد، نبود.

رابطه مرتضی مطهری با امام خمینی(ره) از حد شاگرد و استاد گذشت و به مرید و مرادی رسید. شهید مطهری یکی از اصلی‌ترین حاضران در جلسه درس اخلاق حضرت امام(ره) بود. توجه ویژه امام خمینی(ره) به تهذیب نفس و در همان حال، اهتمام به امور سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی، از ایشانشخصیتی ممتاز ساخته بود که می‌توانست عطش اشتیاق استاد مطهری را فروبنشاند و او را در وادی‌های گوناگون عقل و معرفت، از گردنه‌های صعب و سخت بگذراند.

البته شهید مطهری که اهتمام فراوانی به علوم عقلی داشت و در محضر فیلسوف برجسته زمان، علامه سیدمحمدحسین طباطبایی به عنوان شاگردی ممتاز و خاص حاضر می‌شد و در این مقطع زمانی نگاه و رویکرد علمی و معرفتی ایشان به پختگی خاصی رسید.

استاد مطهری در زمان حیات علمی خود و در مقام مدرسی، در برابر دو موج فکری نیرومند زمانه خویش یعنی لیبرالیسم و مارکسیسم ایستاد و شهامت فکری، به نقد و ارزیابی آن ها پرداخت به نحوی که قوت‌هایشان را شناخت و از آن سو ضعف‌هایشان را نیز آشکار کرد؛ چنین رویکرد عالمانه ای البته ناشی از عمق دانشی بود که استاد از سنت اسلامی بهره می گرفت و در عین حال نیز حاکی از شناخت دقیق ایشان از سنت فلسفه مدرن غرب بود.

شهید مطهری بیش از هر کس دیگری می‌دانست که انقلاب اسلامی ایران صرفاً جنبشی علیه استبداد نیست که با رفتن شاه به هدف نهایی اش رسیده باشد، بلکه انقلاب را تلاشی می دانست برای بازیابی معنا در دنیایی که هویت اسلامی را به چالش جدی کشیده بود.

در این مسیر، ایشان به طور خاص تلاش کرد تا منطق درونی سنت اسلامی را از نو فعال کند؛ سنتی که سال‌ها تحت تأثیر تقلید، تحجر و نیز تهاجم مفاهیم وارداتی غربی از پویایی افتاده بود، کما این که این شهید بزرگوار با ارجاع به فلسفه اسلامی به خصوص حکمت متعالیه، کوشید تا نشان دهد اسلام ظرفیت پاسخگویی بالایی به مسائل جدید جامعه بشری دارد، به‌شرط آن‌که با نگاه خلاقانه به سراغ آن برویم.

به تعبیر یکی از شخصیت ها، اساساً شهید مطهری را نمی‌توان بدون انقلاب اسلامی فهمید و انقلاب اسلامی را نیز نمی‌توان بدون مطهری درک کرد. نه به این معنا که شهید مطهری تنها تئوریسین انقلاب بود، بلکه به این معنا که او انقلاب را به‌مثابه یک امکان فلسفی درک کرده بود و لذا دفاع شهید مطهری از انقلاب اسلامی، دفاعی شعاری نبود، بلکه مبتنی بر تحلیلی عالمانه و معرفت شناسانه بود که فراتر از چارچوب های ایرانِ عزیز به دنبال گشایش هایی برای بشرِ رنجور قرن بیستم بود.

خبرگزاری حوزه

guest
0 دیدگاه
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها