به گزارش رحا مدیا، در آستانه برگزاری همایش بزرگداشت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم، حجت‌الاسلام داود فاضل فلاورجانی، فرآیند جهانی شدن و سناریو‌های تغییر در آینده حوزه را مورد بحث قرار داد و نوشت؛ این روز‌ها و در گذر زمان به سال‌روز بازتأسیس حوزه علمیه قم نزدیک می‌شویم و چه خوب است برای محک زدن خود ابعاد مختلف این اقدام شیخ عبدالکریم حائری تحلیل شود تا ضمن بررسی و به تعبیری وضعیت موجود و مطلوب، جایگاه کنونی حوزه علمیه قم و چشم‌انداز پیش‌روی حوزه روشن‌تر شود.
البته زمانی که از بازتأسیس حوزه علمیه قم می‌گوییم به این معنا نیست که بخواهیم زمانی را به تصویر بکشیم که حوزه علمیه قم رونق جهانی و حتی منطقه‌ای داشته است، چرا که اساساً در گذشته تنها حوزه علمیه هزارساله نجف بوده است که بر پیشانی علم در عالم تشیع نورافشانی می‌کند و در کنار آن حوزه‌های بزرگی نظیر حوزه علمیه اصفهان در روزگار حکومت صفویان یا حوزه علمیه مشهد و تهران و تبریز نیز نام و نشانی دارند.
به هر حال زمانی که شیخ عبدالکریم حائری با برخی از اصحاب خود در شهر کریمه اهل بیت رحل اقامت افکند، شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که زمانی این شهر به قطب روحانیت شیعه و مرکز گسترش علوم اهل‌بیت تبدیل شود و در این مسیر گوی سبقت را از نجف با سابقه هزارساله برباید.
با این حال این لطف الهی بود که هجرت به این شهر خشک و بیابانی را در ذهن حاج شیخ عبدالکریم انداخت تا مدتی بعد با ورود بزرگانی نظیر آیات ثلاث شیخ محمد تقی خوانساری، سید صدرالدین صدر و سید محمد حجت کوه‌کمری، این شهر قوت مضاعف بگیرد و نهایتاً هجرت مرجع علی‌الاطلاق عالم تشیع ایت‌الله بروجردی، قم را به قبله شیعیان کل عالم تبدیل کند.
این‌ها همه باعث شد قم که قریه‌ای کوچک در مسیر تهران به‌شمار می‌رفت به عاصمه عالم تشیع تبدیل شود اما در حقیقت آنچه به قم و تشیع شهرتی جهانی داد واقعه‌ای بود که هنوز هم در کانون تحلیل‌ها و تفسیر‌های بسیاری از‌اندیشمندان قرار دارد.
رخدادی با عنوان انقلاب اسلامی ایران، طبیعی است که این رخداد قم را به عنوان کانون روحانیت و مجل جوشش حرکت انقلابی مردم ایران به رهبری مرجع عالیقدر آیت‌الله روح الله موسوی خمینی به نقطۀ کانونی تفکر شیعی در تمام جهان تبدیل کرد، همان چیزی که در خیال خوشبین‌ترین انسان‌ها نمی‌گنجید.
اکنون حدود ۱۰۰ سال از تأسیس این حوزه مبارک و حدود ۴۵ سال از انقلاب اسلامی می‌گذرد و نگاهی به تاریخ وقایع رخداد و مقایسه میان وضع موجود و آنچه گذشت، می‌تواند پنجره‌ای برای آینده ما باشد، آینده‌ای که‌امیدواریم طلیعه‌ای برای طلوع خورشید ولایت عظمی باشد و چه بسا با این نگاه از سر مسوولیت بتوان تحلیل بهتری داشت. اگر بخواهیم با نگاه به گذشته حوزه و وضعیت موجود حوزه قضاوت منصفانه‌ای داشته باشیم باید اذعان کرد که آنچه رخ داده بیشتر شبیه معجزه می‌ماند.
کافی است نگاهی به فعالیت‌های حوزه در قیاس با گذشته انداخت تا سطح این تفاوت آشکار شود. حوزه‌ای با مراکز متعدد عملی و پژوهشی و صد‌ها مؤسسه آموزشی که در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی فعالیت می‌کنند. ده‌ها پژوهشکده با استادانی که هر یک در حوزه تخصص خود کم‌نظیرند و زمانی فکر این موضوع هم برای ما دشوار بود چه رسد به تحقق آن.
نکته‌ای که قصد دارم به عنوان کانون محوری این نوشتار بر آن تأکید کنم حضور صدها‌اندیشمند و طلبه زبان‌دان است که در گوشه و کنار این عالم مشغول تحقیق و تبلیغ معارف شیعی هستند و صدای تشیع را به مناطقی برده‌اند که زمانی حتی خبر از اسلام نیز نبود.
امروز صد‌ها طلبه غیرایرانی با حضور در ایران و سایر حوزه‌های علمیه و مراکز جامعه‌المصطفی در خارج با حقیقت اسلام آشنا شده و می‌شوند و هر یک از آنان در نوع خود به کانون جوشش تفکر انقلابی بدل می‌شوند.
البته طبیعی است در این مسیر موانعی وجود دارد، اذعان می‌کنم که ما چه بسا به خوبی از شرایط استثنایی موجود استفاده نمی‌کنیم و اگر از تمام ظرفیت‌های موجود استفاده می‌کردیم، اگر برخی از مسوولان چشم‌انداز پیش‌رو و موقعیت ممتاز کنونی و چشم و گوش‌های تشنه حقیقت را بهتر درک می‌کردند و در جهت هم‌افزایی میان ظرفیت‌ها حرکت می‌کردند امروز در موقعیت بسیار بهتری قرار داشتیم و با سرعت بسیار بالاتری در مسیر تحقق آرمان‌های خودمان حرکت می‌کردیم.
با این حال کم‌کاری‌های خواسته یا ناخواسته هرگز باعث نمی‌شود که کلیت این مسیر و موفقیت‌های درخشان و بی‌نظیر حوزه علمیه و ایثار و از خودگذشتگی طلبه‌هایی را از یاد ببریم که در گوشه و کنار این عالم با تحمل دشواری‌ها مشغول ارسال پیام اسلام و انقلاب‌اند.
آری از منظر اهل نظر حرکتی که صد سال پیش در قم آغاز شد و امروز با همه فراز و نشیب‌ها به‌پیش می‌رود، مقدمه‌های تحقق همان وعده الهی است که فرمود زمین را بندگان شایسته خدا به ارث خواهند برد و البته بی‌جهت نیست که اهل بیت مکرر در احادیث متعدد بر اهمیت قم و نقش آن در آخرالزمان تأکید کرده‌اند.
چنانکه امام صادق فرمود تربت قم مقدس است و اهل آن از ما هستند و ما از آنهاییم، آن‌ها یاران قائم ما و دعوت‌گران حق ما هستند، و در جای دیگر نیز فرمود که این شهر قم نامگذاری شد چون مردمش با قائم آل محمد(ع) اجتماع و با او قیام و برای او استقامت می‌کنند و او را یاری می‌دهند.
