رحا مدیا | زینب نجیب
یکی از ویژگیهای اصلی امام خمینی که در کمتر رهبری و شخصیتی در جهان دیده شده، اعتماد و ایمان واقعی به مردم و نقش آنان، اراده و حضور آنان در اداره کشور و همدردی و همدلی با آنان بود. همانگونه که میفرماید: «حکومتها خودشان را جدا ندانند از مردم. رؤسا اینگونه نباشند که بروند هرکس در هر جایی یک ریاستی داشت بخواهد اعمال قدرت بکند؛ اعمال ریاست بکند؛ مردم را پایینتر بداند؛ یا با مردم رفتاری بکند که رفتار یک مثلاً زورمند خیلی کذا است با دیگران. اسباب این میشود که مردم از آنها جدا بشوند.» (صحیفة امام، ج 8، ص 232)
ایشان معتقد بودند که پشتوانه اصلی یک حکومت، ملت است و حکومت باید در سایه حمایت و پشتیبانی مردمی فعالیت کند. به عبارت دیگر، امام خمینی اراده مردم را به عنوان یک نیروی محرک و حیاتی در اداره کشور میشناختند و بر لزوم مشارکت فعال مردم در تصمیمگیریها و فعالیتهای سیاسی و اجتماعی تأکید داشتند.
ایشان اعتقاد داشتند که ملت تا مادامی که در صحنه حاضر باشد و به وظایف خود عمل کند، کشور آسیب نخواهد دید. از مردم میخواستند که از حکومت حمایت کرده و از آن جدا نشوند و در انجام وظایف خود منفعل عمل نکنند. اعتقاد به اراده مردم و نیروی مردمی، خطوط اصلی تفکر امام خمینی(ره) بود و معتقد بودند که امروز قلب مردم به میدان تبدیل شده است.
رهبر انقلاب نیز در وصف باور به مردم در سیره امام میفرمایند: «اعتقاد به ارادهی مردم و نیروی مردم، و مخالفت با تمرکزهای دولتی… از جملهی خطوط اصلیِ حرکت امام است… در مسائل اقتصادی… در مسائل نظامی… در مسائل سازندگیِ کشور، … در مسائل تبلیغات، تکیهی به مردم؛ و بالاتر از همه مسئلهی انتخابات کشور و آراء مردم در مدیریّت کشور و تشکیلات نظام سیاسی کشور… امام در مورد مردم به اینها هم اکتفا نکرد، مردم را ولینعمت مسئولان معرّفی کرد… مواردی خود را خادم ملّت معرّفی کرد… [اینها] نشاندهندهی جایگاه برجستهی مردم و افکار مردم و آراء مردم و حضور مردم در نظر امام است… این متقابل بود؛ امام به مردم اعتماد داشت، مردم به امام اعتماد داشتند؛ امام مردم را دوست داشت، مردم امام را دوست داشتند.» (۱۳۹۴/۰۳/۱۴)
رهبر انقلاب نیز بر همین سيره نظری و عملی هستند چنانچه میفرمایند: «ما حرفمان با مردم بر مبنای اعتماد متقابل است؛ مردم به این حقیر ضعیف اعتماد کردند، بنده هم به تکتک این ملّت اعتماد دارم؛ به این حرکت عمومی اعتماد دارم؛ معتقدم «یَدُ اللهِ مَعَ الجَماعَة»اعتقاد دارم دست خدا است که دارد کار میکند.» (۱۳۹۴/۰۱/۲۰)
این مبنا سبب شده است تا در ابعاد بسیاری کار به دست مردم صورت گیرد. مانند آن زمانی که کشور به تشکیلات جهاد سازندگی نیازمند بود و امام دست نیاز به سوی مردم دراز کردند: «ما دستمان را پیش ملت دراز می کنیم، و از ملت میخواهیم که همه در این نهضت شرکت کنند و همه دستبرادری به هم بدهند و این سازندگی و جهاد سازندگی را شروع کنند.» (۱۳۵۸/03/26)
بدین ترتیب حتی موفقیت در کارها در سایهی همراهی مردم است: «جمعیت و یا ملتی اگر بخواهند موفق باشند، علاوه بر اینکه برای خدا باید کار کنند و از دیگران چشمداشتی نداشته باشند، باید با مردم باشند. بدون مردم نمیشود کار کرد و موفقیت حاصل نمیشود.» (۱۷/۰۶/۶۱)
در کلام رهبر معظم انقلاب نیز اتکا به نیروی مردمی جزء لاینفک توصیههای ایشان به مسئولین است و این مؤید آن است که کارآمدی جمهوری اسلامی و موفقیت در آرمانهای انقلاب در گرو تحویل کارها به مردم و پیگیری از سوی آنها است: «دولتها هم بدانند که آنچه میتواند آنها را بر انجام وظیفه خودشان قادر کند تکیه بر نیروى داخلى است؛ تکیه بر نیروى مردم است.» (۱۳۹۳/۱۰/۱۷)