رحا مدیا | مهدی مهدوی
در دوره پهلوی اول، مطرح کردن مسأله فلسطین و اسرائیل در جراید ممنوع بود؛ اما پس از آنکه بسیاری از نخبگان سیاسی و مذهبی کشور به حمایت از فلسطین پرداختند، در شهریور 1320ش، این ممنوعیت برداشته شد. اولین راهپیمایی بزرگ حمایت از مردم فلسطین در ایران، قبل از اعلام شکلگیری اسرائیل و در پاسخ به تجاوزهای صهیونیسم به فلسطین، در سال 1326ش بود. این راهپیمایی به دعوت آیتالله سیدابوالقاسم کاشانی بود که علاوه بر احزاب و تشکلهای شاخص ملی-مذهبی، جمعیت فدائیان اسلام به رهبری سیدمجتبی نواب صفوی نیز مشارکت داشتند.1
اولین لشکر بزرگ اسلام در مقابل اسرائیل
در روز جمعه 31 اردیبهشت 1327 و تنها شش روز پس از اعلام موجودیت اسرائیل، به دعوت آیتالله کاشانی و سیدمجتبی نواب صفوی، در مسجد سلطانی تهران، اجتماع عظیمی از حامیان فلسطین تشکیل شد که با روشنگریها و بیانات حماسی نواب صفوی، این جمعیت عظیم تا ساعت 9 شب در خیابانهای تهران بر ضد اسرائیل شعار میدادند و فردای آن روز، قریب به 5 هزار نفر برای اعزام به جنگ علیه اسرائیل ثبت نام کردند که البته با عدم همراهی دولت وقت، این حرکت ناتمام ماند.2
روشنگریهای نواب به حوزههای علمیه هم رسید. او در جمع طلاب حوزه علمیه قم گفته بود: «اگر میخواهیم اسرائیل را ساقط کنیم، باید از تهران [حکومت پهلوی] شروع کنیم، یعنی باید اول رژیم پهلوی را از بین ببریم، تا بتوانیم با اسرائیل بجنگیم… رژیم شاهنشاهی یعنی مرکز فحشا…». بعد از آن حرکتهایی از سوی طلاب شروع شد و ثبتنام هایی برای اعزام به جنگ با اسرائیل انجام شد که از طرف حکومت پهلوی با تعقیب و دستگیری و شکنجه بینتیجه ماند.3
سفر به کشورهای اسلامی و بیداری ملتهای مسلمان
سیدمجتبی نواب صفوی در سال 1332 کنگره اسلامی بیتالمقدس در کشور اردن، شرکت کرد.4 او در این کنگره جهان عرب را به جهاد علیه اشغالگرانِ فلسطین تشویق کرد. او تلاش کرد به سرزمین اشغالی فلسطین نیز وارد شود که اردن موافقت نکرد. نواب صفوی وقتی با این ممانعت روبهرو شد، اظهار کرد: «مگر بالاتر از شهید شدن هم چیزی هست؟ بگذارید اولین گلوله جنگ مقدس برضد اسرائیل بر سینه من برسد». این اظهارات در مطبوعات عربی به سرعت انتشار یافت. بعدها یاسر عرفات، رهبر فلسطینیان از تأثیری که نواب صفوی بر او گذاشته بود سخن گفت که تحت تأثیر سخنان او دانشگاه قاهره را ترک کرده و به جای قلم، اسلحه به دست گرفت.5
نواب صفوی سعی داشت نگاه حکام و ملتهای عرب را به مسأله فلسطین اصلاح کند. او در خصوص تجربه شرکت در کنگره «موتمر اسلامی» در اردن در سال 1332ش میگوید: وقتی نوبت سخنرانی من فرا رسید دو رکعت نماز خواندم و توسل جستم و گفتم خدایا همه اینها به زبان عربی مسلط هستند، میخواهم در این جمع صحبت کنم، از تو یاری میخواهم.6 بعد پشت تریبون رفتم و گفتم: «من فضای موتمر را به جای اینکه اسلامی ببینم، عربی دیدم. میدیدم که همه سخنرانها بر این موضوع تکیه میکنند که حمله اسرائیل به سرزمین عربی فلسطین صورت گرفته است؛ اما وقتی نوبت سخنرانی من فرا رسید… پشت تریبون رفتم و گفتم: اگر افتخار به عربیت باشد، من فرزند بهترین مرد عرب هستم. اگر پیغمبر را از عرب بگیرند، عرب هیچ ندارد. شخصیت عرب به پیامبر اسلام است و من فرزند اویم… حمله به سرزمین اسلامی فلسطین چه سرزمین عرب و چه غیر عرب، حمله به سرزمین اسلام است.»
مفتی اعظم سوری شیخ حسینی در مورد شخصیت سیدمجتبی نواب صفوی میگوید: «بعد از قرون اول هجری، شهیدی به عظمت نواب صفوی در تاریخ وجود ندارد.» او از نماز تحیتی که به امامت نواب صفوی در یک مسجد مخروبه نزدیک به مرز اردن در سرزمینهای اشغالی به همراه 40 نفر از اعضای مؤتمر خوانده شد، یاد میکند. جوابی که نواب صفوی به احمد سوکارنو داد وقتی او گلایه کرد که این پسر پیغمبر فکر نکرد که احتمال داشت یک سرباز اسرائیلی با مسلسلهایی که دستشان بود ماشه را میچکاند و همه ما را میکشت. نواب گفته بود: «اتفاقا آرزویم این بود که در اینجا شهید بشویم، ما نماینده ملتهای مسلمان منطقه هستیم، درحالی که دولتهای مسلمان منطقه مزدور هستند و ملتهای مسلمان منطقه را در خواب فرو بردهاند و هنوز نمیدانند در این قسمت از دنیای اسلامی چه فاجعهای اتفاق افتاده. دلم میخواست یک سرباز اسرائیلی ماشه را میچکاند و همه ما شهید میشدیم، شاید ملتهای اسلامی تحریک میشدند و با شهادت ما علیه اسرائیل قیام میکردند.»7
بهانه آتشبس و سرد شدن حرکت جهاد بر علیه اسرائیل
زنده یاد «استاد فتحی یکن» رهبر جماعت اسلامی لبنان که در سفر شهید نواب صفوی به کشورهای عربی با او دیدار داشته بود، در مورد روحیه ضد اسرائیلی شهید نواب میگوید: «نواب خود را در مرزهای ایران زندانی نکرد، بلکه کل مسلمانان جهان مورد توجه وی بودند و او به فکر آنان بود و به خاطر آنان تلاش میکرد. نواب به من گفت به همراه ۵ هزار تن از داوطلبان جهاد در فلسطین، در روزهای بالاگرفتن جنگ در قدس در ۱۹۴۸م، از حکومت ایران سلاح درخواست کردیم، ولی حکومت تعلل ورزید تا آتشبس برقرار شد. حکومت که در تنگنا قرار داشت، پاسخ لازم را پیدا کرد. آتشبس برقرار شده و جنگ پایان یافته است! نواب و برادرانش اندوهگین و غمگین بودند که چرا توفیق جهاد در فلسطین را نیافتند و چرا اعراب سلاح را زمین انداختند؟»8
حرکت پرشور و پیشگامانه شهید سیدمجتبی نواب صفوی، که با سازماندهی اولین لشکر پنجهزار نفره ضد اسرائیلی در ایران آغاز شد، امروز پس از دههها تلاش و مجاهدت ملت ایران، به ثمر نشسته است. اکنون، تمام ایران یکصدا و متحد در برابر اسرائیل و آمریکا ایستاده و آرمان ایستادگی مقابل ظلم، به گفتمان عمومی مردم تبدیل شده است. اما این پایان راه نیست؛ همانگونه که نواب آرزو داشت، باید این اتحاد در سطح امت اسلامی گسترش یابد و به هدف بزرگ او یعنی تشکیل جبههی متحد اسلامی بر ضد اسرائیل جامهی عمل پوشانده شود. اکنون وقت آن است که این نهضت ادامه یابد، تا امت اسلامی از خواب غفلت برخیزد و جبهه مقاومت جهانی، با محوریت معنویت، عدالت و آزادگی، در برابر صهیونیسم و استکبار جهانی شکل بگیرد.
- نواب صفوی و حمایت از فلسطین، سایت نشر جمهور ایران.
- نواب اولین لشکر ضداسرائیلی را در ایران سامان داد، خبرگزاری جهان نیوز.
- نواب اولین لشکر ضداسرائیلی را در ایران سامان داد، خبرگزاری جهان نیوز.
- درآذر ۱۳۳۲، گروهی ازدانشمندان و علمای اسلامی به منظور چارهجویی برای مقابله با تهاجمات اسرائیل و کمک به مردم فلسطین، اجلاسی را تحت عنوان مؤتمر اسلامی در اردن برگزار کردند. جمعیت انقاذ فلسطین و مکتبالاسرار المعراج از شهید نواب صفوی برای شرکت در آن اجلاس دعوت به عمل آوردند. نواب این موضوع را با برخی از علمای مطرح در میان گذاشت و برخی از این علما از جمله آیتالله صدرالدین صدر، شرکت در این اجلاس را به عنوان تکلیف شرعی بر عهده او گذاشتند . منبع
- نواب صفوی و حمایت از فلسطین، سایت نشر جمهور ایران.
- نواب اولین لشکر ضداسرائیلی را در ایران سامان داد، خبرگزاری جهان نیوز.
- پانزده خرداد، مجله بهار ۱۳۸۹، شماره ۲۳، به نقل از: فاطمینژاد، در آرزوی شهادت در بیت المقدس؛ ماجرای حضور شهید سیدمجتبی نواب صفوی در فلسطین اِشغالی چه بود؟، وبسایت قدس آنلاین.
- نواب اولین لشکر ضداسرائیلی را در ایران سامان داد، خبرگزاری جهان نیوز.