رحامدیا | آمنه شهبازی
جنگ، جنگ است؛ سخت باشد یا نرم. هر کدام تیغ خود را دارد. زبان، سلاح جنگ نرم است و میتواند سخت بِبُرّد. گوش تاریخ از چکاچک شمشیرهای آختهی میادین سخت و نرم هر دو پر است. «کَم مِن دَمٍ سَفَکَهُ فَمٌ» (امام علی(ع)، غررالحکم ح 2928) چه بسا خونی که دهانها، آن را ریخته است.
دستها و زبانها هر دو در قتل پیشوایان و بزرگان دین ما شریک جرمند. «قَتَلَ اللّه أُمّةً قَتَلتْکمْ بِالاْءیدِی والاْءلْسُن» (زیارتنامه حضرت عباس(ع)). بکشد خدا مردمی را که شما را با دست و زبان کشتند. «قَتَلَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَكَ بِالْأَيْدِي وَ الْأَلْسُن» (زیارتنامه امام رضا(ع)) خدا بکشد مردمی را که شما را با دست و زبانشان کشتند.
آیا سزاست از این قدرت غافل شد؟! این قدرتِ تیغ زبان است که کار شمشیر میدان را تکمیل میکند. این است که پیامآور عاشورا از خداوند در مقابل ظالمان و خصم، درخواست «ید» و «لسان» هر دو میکند: «وَ اجْعَلْ لِي يَداً عَلَى مَنْ ظَلَمَنِي، وَ لِسَاناً عَلَى مَنْ خَاصَمَنِي، وَ ظَفَراً بِمَنْ عَانَدَنِي» (امام سجاد(ع)، دعای 20 صحیفه سجادیه) و همین است که دستگاه محاسباتی دشمن را در محو آثار عدهای معدود در بیابانی خشک و سوزان به هم ریخته است و این چنین نقش درخشان امام سجاد(ع) و خواهرش عقیله بنیهاشم(س) در گذار شیعه از عاشورا تا فراهم آوردن زمینهی شاگردی بیش از 4 هزار شاگرد پای منابر امام پنجم(ع) و ششم(ع) بر تارک پرتلألو تاریخ تشیع میدرخشد.
و اینگونه میشود که زینب کبری(س) فرمود: «كِدْ كيدك، واسْعَ سعيك، وناصِبْ جُهدَك، فوالله لا تمحو ذِكْرَنا» (خطبه حضرت زینب(س) در شام) هر چه نيرنگ دارى به كار بند و نهايت تلاشت را بكن و هر كوششى كه دارى به كار گير؛ امّا به خدا سوگند [با همه اين تلاشها] ياد ما را [از خاطرهها] محو نخواهى كرد.
وظیفه ذهنهای فعال و زبانهای گویا
آری دشمن همواره شمشیر زبان را به کار میگمارد. «يُرِيدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ»(صف:8) میخواهند نور خدا را با دهانهایشان خاموش کنند. و این است که رهبر معظم انقلاب نسبت به جنگ ترکیبی هشدار میدهد و مکرر صاحبان ذهنهای فعال و زبانهای گویا را به میدان میخواند. «صاحبان دستگاههای تبلیغاتی، صاحبان بیان، صاحبان قلم، اصحاب هنر، اصحاب دانش، آن کسانی که در دستگاههای رسمی آموزش و رسانه و هنر و مانند اینها مسئولیت دارند، آحاد جوانان ما که با فضای مجازی ارتباط دارند، اینها بایستی تلاششان را متوجه به این بکنند که ببینند دشمن بر روی چه نقطهای تکیه میکند و انگشت میگذارد، از چه راهی میخواهد در ذهن مردم و در افکار عمومی مردم نفوذ کند، آن راه را ببندند؛ تولید محتوا کنند؛ صاحبان اندیشه، تولید فکر و اندیشه کنند و با این کارِ خودشان، در مقابل دشمن بایستند؛ امروز این [کار] از دفاع سختافزاری مهمتر است. در دفاع سختافزاری اگر نقصی ایجاد بشود، با حرکت نرمافزاری میشود آن نقص را جبران کرد، آن ضعف را برطرف کرد -که بارها این کار انجام گرفته- اما اگر چنانچه در دفاع نرمافزاری مشکل داشته باشیم، مشکل را ابزارهای سختافزاری برطرف نمیکنند؛ به این توجه باید کرد.» 1403/11/29
امروز در نقطه حساس کنونی و در وسط کارزار جنگ ترکیبی دشمن، وظیفه تبیین کاملا روشن است. همانگونه که: «تبیین مهمترین کار فاطمه زهرا(س) بود. فاطمهی زهرا(س) هم حقایق روز را بیان کرد؛ مسائلی را که همان روز پیش آمده بود و مسائل روز بود بیان کرد. تبیین مسائل روز یک وظیفهی بسیار مهم است. لذاست در روایتِ پیغمبر وارد شده است: اِنَّ المُؤمِنَ یُجاهِدُ بِسَیفِهِ وَ لِسانِه؛ مؤمن جهاد میکند، گاهی با جان خودش، [یعنی] میرود جبهه، گاهی با شمشیر خودش، [یعنی] از سلاح استفاده میکند، و گاهی با زبان خودش. جهاد با زبان یکی از انواع مهم جهاد است و گاهی اوقات از جهاد با جان هم تأثیرش بیشتر است. 1403/10/02
اما چگونه تبیین کنیم؟ و به عبارتی چگونه تبیینی کارآمد است؟ در جهاد تبیین، دستِ برتر، با جبههای است که علاوه بر هدایت احساسات از عهدهی اقناع عقلها نیز به خوبی برآید. «امام وقتی تبیین میکرد، تبیین امام فقط تحریک احساسات نبود؛ هم احساسات را هدایت میکرد، هم استدلال میکرد و عقلها را قانع میکرد؛ عقلها را قانع میکرد! هم با دلها حرف میزد، هم با مغزها حرف میزد؛ میتوانست اینجور تبیین کند.» 1404/03/14
امروز تلاقی جنگ تحمیلی 12 روزه علاوه بر ظرفیت دنیای مجازی از فرصت منابر حسینی و ارتباط چهره به چهره با بدنه اجتماعی این فرصت را بر دوش یکایک ما میگذارد تا مسئولیت تاریخی خویش را دریابیم. و انتظار امام خویش را برآوریم که فرمود: «ملّت ایران در مقابل جنگ تحمیلی محکم میایستد -همچنان که تا حالا ایستاده- در مقابل صلح تحمیلی (هم) محکم میایستد. ملت ایران در مقابل تحمیل، تسلیم هیچ کس نمیشود. من انتظار دارم که صاحبان فکر و صاحبان بیان و قلم، بخصوص مرتبطین با افکار عمومی جهانیان، این معانی و این مفاهیم را بیان کنند، تبیین کنند، برای مخاطبین روشن کنند، اجازه ندهند که دشمن با تبلیغات فریبکارانهی خودش حقیقت را دگرگون جلوه بدهد… کسانی که با مردم سروکار دارند، کسانی که امور تبلیغاتی و تبیینی بر عهدهشان است، کار خودشان را باقوت انجام بدهند و ادامه بدهند و به خدای متعال توکل کنند. وَ مَا النَّصرُ اِلّا مِن عِندِ اللَهِ العَزیزِ الحَکیم؛ و خدای متعال ملت ایران را و حقیقت را و حق را، بهطور قطع و یقین، پیروز خواهد کرد انشاءالله.» دومین پیام تلویزیونی خطاب به ملت ایران در پی تهاجم رژیم صهیونی 1404/03/28
یادداشت دیگر نویسندگان رسانه رحا مدیا را در این صفحه بخوانید.