رحا مدیا | زهرا ابراهیمی طلاب
پیاده‌روی اربعین یکی از تأثیرگذارترین پدیده‌های جهان اسلام است که در سال‌های اخیر به برکت حضور مردم رونق فراوانی گرفته است. باتوجه به میزان تأثیرگذاری اربعین، نگاه مذهبی صرف به آن، نوعی اجحاف محسوب شده چرا که این پدیده اثرات فراوان دینی و مذهبی، فرهنگی، سیاسی، تربیتی و… آن هم در ابعاد جهانی به همراه دارد.
از میان شرکت‌کنندگان در این امر عظیم حضور طلاب و روحانیون قابل‌انکار نیست. رسالت طلبگی حکم می‌کند که طلاب شرکت‌کننده در اربعین نه فقط باهدف پیاده‌روی بلکه با انگیزهٔ تبیین معارف اصیل اسلامی قدم در این مسیر بگذارند.
آنچه مردم را از حیث اعتقادی دچار تزلزل می‌کند شبهه است و آنکه بیش از سایرین موظف به پاسخگویی به شبهات مردم است کسی جز طلبه نیست. طلاب شرکت‌کننده در اربعین باید پیش‌ازاین سفر معنوی توانمندی خود را از حیث پاسخگویی به شبهات مردم تقویت نمایند. تبیین صحیح آموزه‌های دینی وظیفه‌ای است که قرآن بر دوش رسولان نهاده است.
خداوند در قرآن می‌فرماید: «وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُونَ» «و ما این ذکر [= قرآن] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به‌سوی مردم نازل شده است برای آنها روشن‌سازی؛ و شاید اندیشه کنند!». (نحل، آیه 44)
ارائه چهره عقلانی از اسلام و مبارزه با خرافات در جریان سفر اربعین منجر به هدایت فکری زائرین می‌شود و طلاب به‌خوبی می‌توانند این وظیفه را برعهده گیرند.
در سختی سفر اربعین سفره صبر و گذشت و عفو و خدمت‌رسانی بیش از سایر وقت‌ها گسترده می‌شود. طلاب و روحانیون باتکیه‌بر این فضائل اخلاقی می‌توانند در تهذیب فردی و جمعی اثرگذار باشند. نتیجه این تهذیب کاهش رفتارهای ناهنجار و رذائل اخلاقی همچون غیبت، تجسس، دروغ و…خواهد بود.
فرصت آسیب‌شناسی معرفتی جامعه برای طلاب در اربعین
طبیعتاً فضای معنوی اربعین منجر می‌شود تا زائران در طول مسیر با مسائل فقهی متعددی دررابطه‌با نماز، طهارت، زیارت، حق‌الناس و…مواجه شوند اینجاست که طلاب باید با صبر و حوصله به وظیفه خویش عمل کنند و در تبیین این آموزه‌ها پیشقدم باشند. ایجاد موکب‌های مختص پاسخگویی به سؤالات دینی با مدیریت طلاب می‌تواند به این مهم جامه عمل بپوشاند.
اربعین می‌تواند بستر مناسبی برای تبلیغ چهره‌به‌چهره باشد. روحانیون و طلاب گران‌قدر می‌توانند در مسیر پیاده‌روی و یا در موکب‌ها و استراحتگاه‌ها به تبلیغ آموزه‌های دین بپردازند. حضور طلاب مسلط به زبان عربی و انگلیسی و… نیز در تبلیغ جهانی اربعین بسیار مؤثر است.
همان‌گونه که اربعین سفری جمعی‌ست لازم است حضور طلاب نیز به شکل جمعی و گروهی انجام پذیرد؛ تا بتوانند با تشکیل گروه‌های گوناگون اثرگذاری بیشتری را رقم بزنند. انتقال محبت، عاطفه و انگیزهٔ دینی از این طریق هموارتر خواهد شد.
آسیب‌شناسی اربعین و تلاش در جهت رفع آسیب‌ها به بهتر برگزارشدن آن کمک می‌کند. برخی از آسیب‌های اربعین تنها زمانی قابل‌درک و لمس است که افراد از نزدیک با این رویداد مواجه شوند. به نظر می‌رسد بخشی از وظیفه طلاب در اربعین تلاش در جهت آسیب‌شناسی آن است بدین معنا که هر طلبهٔ شرکت‌کننده در این مسیر به شناسایی نیاز معرفتی زائران پرداخته و با رصد نقاط قوت و ضعف پیاده‌روی برای برگزاری هرچه بهتر آن در سال‌های بعدی تلاش نماید.
باتوجه‌به جنگ اخیر و استقبال مردم به امور معنوی با چاشنی همبستگی ملی بر طلاب لازم است تا این فرصت را از دست نداده و در جهت تقویت وحدت از آن بهره‌مند گردند. مهم‌تر از تمام آنچه بیان شد گره‌زدن فلسفهٔ عاشورا به غزه است. .فلسفه اربعین، بیدارسازی روح حماسه در کالبد جهان است و نه صرفا آیین‌گرایی محض. جهان باید به این حجم از معرفت برسد که در برابر ظلم منفعل نباشد. فعال‌کردن جهان برای واکنش نسبت به ظلم موجود در غزه از مهم‌ترین وظایف طلاب در پیاده‌روی اربعین است.
یادداشت دیگر نویسندگان رحا مدیا را در این صفحه بخوانید.
