به گزارش رحا مدیا، ششمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «مطالعات فضای مجازی و رسانههای اجتماعی» ویژه تابستان ۱۴۰۴ منتشر شد و مجموعهای از مقالات تحلیلی و پژوهشی را در حوزه رفتار کاربران، حکمرانی دیجیتال و نقش فناوریهای نوین در جامعه ارائه میکند. این شماره با هدف بررسی ابعاد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فضای مجازی، فرصت مناسبی برای پژوهشگران و علاقهمندان به مطالعات رسانههای دیجیتال فراهم آورده است.
مقالات این شماره به بررسی موضوعات متنوع و کلیدی در فضای مجازی پرداختهاند؛ از جمله تحلیل ساختارهای اطلاعاتی در شبکههای اجتماعی و تأثیر آن بر رفتار اشتراکگذاری کاربران ایرانی که توسط ناهید سعادت سیرت و هادی خانیکی ارائه شده است. این پژوهش، نقش شبکههای اطلاعاتی و الگوریتمهای رسانهها در شکلدهی به رفتار کاربران را به دقت بررسی کرده و ضمن ارائه دادههای کاربردی، به تحلیل روانشناختی و اجتماعی رفتار دیجیتال میپردازد.
یکی دیگر از مقالات برجسته، «آیندهپژوهی عوامل موثر بر هویت نوجوان تهرانی» است که سعید غلامی با تأکید بر نقش فضای مجازی، خانواده و مدرسه، مسیر شکلگیری هویت نسل نو در بستر دیجیتال را مورد مطالعه قرار داده است. این تحلیل، با ترکیب روشهای آیندهپژوهی و جامعهشناسی، فرصت و تهدیدهای فضای مجازی برای نوجوانان را به شکل دقیق بازتاب میدهد.
در حوزه حکمرانی و سیاستگذاری دیجیتال، نرگس شیخعلیپور و ابراهیم خانی با مقالهای تحت عنوان «نقد و بررسی تطبیقی حکمرانی بر فضای مجازی در دوگانه نظم و تضاد»، به بررسی چالشها و تضادهای موجود در مدیریت شبکههای اجتماعی پرداختهاند و نقش سیاستها و چارچوبهای قانونی در ساماندهی فضای دیجیتال را تحلیل کردهاند.
مقالات دیگری نیز به بررسی چالشها و فرصتهای هوش مصنوعی در روزنامهنگاری، روابط عمومی الکترونیک در سازمانهای اقتصادی دولتی و اقتصاد شهرت و مسئولیت اجتماعی اینفلوئنسرهای ایرانی پرداختهاند. این پژوهشها، علاوه بر بازتاب تحولات فناوری، به بررسی اثرات اجتماعی و اقتصادی ابزارهای نوین دیجیتال بر جامعه ایران و کنشهای شهروندی و حرفهای میپردازند.
صاحب امتیاز فصلنامه، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات است و علاقهمندان میتوانند متن کامل مقالات را در وبسایت رسمی فصلنامه مطالعه کنند: https://cssms.ricac.ac.ir.
تحلیل کلی این شماره نشان میدهد که پژوهشگران حوزه رسانه و فضای مجازی با تمرکز بر رفتار کاربران، حکمرانی دیجیتال و فناوریهای نوین، در پی ایجاد چارچوبهای علمی و تحلیلی برای درک بهتر تعاملات انسانی و اجتماعی در محیط دیجیتال هستند؛ موضوعی که اهمیت آن با رشد روزافزون شبکههای اجتماعی و فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی در ایران و جهان بیش از پیش احساس میشود.