رحا مدیا | حجت‌الاسلام جواد کاوندی، پژوهشگر جامعه‌شناسی سیاسی
آن روزی که دژخیمان پهلوی، امام را به نجف تبعید کردند، گمان بردند که می‌توانند شخصیت ایشان را تحت‌تأثیر شخصیت‌های حوزه علمیه نجف قرار داده و از قدر و منزلت ایشان بکاهند؛ لکن امام این اتفاق نهایت بهره را برد و کاری کرد که حوزه نجف را با انقلاب همراه کرد، که نمونه بارز این همراهی را در سیره شهید محمدباقر صدر می‌توان دید که معاشرت و همفکری وی با امام چگونه موجب تحول فکری آن شهید والامقام شد.
حال امام بالاجبار باید رحل اقامت در فرانسه بیفکند و به غرب برود. آیا او خواهد توانست این بار غرب را به مثابه فرصتی جدید برای خود خلق کند؟ آیا خورشید شریعت در غرب غروب خواهد کرد یا تنها خورشیدی خواهد بود که از غرب طلوع می‌کند؟
فرانسه مهد آزادی در گستره تمدن غرب محسوب‌می‌شود. انتخاب فرانسه برای مهاجرت امام از این جهت بود که بر خلاف بسیاری از کشورهای پیشنهادی، مانع از حضور امام نمی‌شد.
وقتی امام به نوفل‌لوشاتو رسید مانند طلبه‌ای که برای تبلیغ به یک روستایی آمده، شروع به فعالیت مؤثر و تبلیغ نمود. او یک طلبه عادی نبود، بلکه قلب تپنده ملتی بود که اینک جهانی نظاره‌گر جان‌فشانی ایشان است.
به موازات حضور امام در فرانسه، میشل فوکو فیلسوف بزرگ فرانسوی به ایران آمده‌بود تا از نزدیک دریابد که به‌راستی در ایران چه خبر است؟ او همه آنچه درباره ایران نمی‌دانست را در این جمله به کار برد «ایرانی‌ها چه رؤیایی در سر دارند؟» و همه آنچه از ایشان دریافته بود را این‌گونه بیان کرد؛ «ایران روح یک جهان بی روح است!»
امام توانست افکار عمومی جهان را تحت‌تأثیر خود قرار داده و از عنصر رسانه به بهترین شکل ممکن استفاده کند و سخن بدیع خود را به گوش جهانیان برساند!
انسان غربی در آن روز کسی را از نزدیک می‌دید که برایش جدید و بلکه عجیب بود. اینکه یک عالم دینی به‌عنوان یک سیاست‌مدار و رهبر یک انقلاب بزرگ، حالا در کنار آنها و در سرزمین ژان‌ژاک روسو، منتسکیو، بُدن و… زندگی می‌کند، بسیاری از ساخته‌های ذهنی ایشان را بر هم می‌زد. آنها از نزدیک کسی را می‌دیدند که قرن‌ها گمان می‌کردند که وجود چنین پدیده‌ای ناممکن است؛ پدیده‌ای که در دنیایی‌ترین پدیده یعنی سیاست، نقش یک رهبر مذهبی را نیز ایفا می‌کند!
این همان پدیده‌ای بود که فوکو شرح می‌داد؛ آنگاه که فرانسوی‌ها از من می‌پرسند در ایران چه دیدی؟ من در دل خود می‌گویم «در ایران چیزی را دیدم که غربی‌ها پس از رنسانس قدرت درک آن را از دست داده‌اند؛ جستجوی معنویت در دل سیاست، هم اکنون صدای خنده فرانسوی‌ها را می‌شنوم، منی که آگاهی‌ام از ایران اندک است!»
برای مطالعه بیشتر: نسخه رهبر انقلاب برای جلوگیری از ترمیدور انقلاب اسلامی
