رحا مدیا | فائقه جاویدان، دکتری مطالعات زنان
رسانه ملی در روزهای اخیر سریالی پخش کرد که برگرفته از زندگی یک زن بود. سریال طوبی برگرفته از کتاب «اربعین طوبی» سرگذشت این زن را از دوران جوانی تا میان‌سالی روایت می‌کند. این سریال از چند وجه مورد بررسی است و قابل تحسین است:
ساخت این سریال شاید در نگاه اول فقط در مقام روایت زندگی طوبی و اطرافیانش باشد ولی در مقام پاسخ‌گویی به یک سری از سؤالاتی است که ذهن نوجوانان ما را فرا گرفته است. اینکه ما از جنگی ۸ ساله که حکومت وقت عراق علیه ایران به راه انداخت می‌گوییم، ولی در زمان حال این چنین عقد اخوتی عمیق بین مردم عراق و ایران به وجود آمده است به‌گونه‌ای که بهترین سردارمان حاج قاسم سلیمانی به‌همراه یکی از بزرگ‌ترین سرداران مقاومت ابومهدی المهندس در راه مبارزه با دشمنی مشترک به نام آمریکا و اسرائیل به شهادت می‌رسند. ترسیم سیر تحولات عراق خصوصاً در جنبه سیاسی آن و تضاد ملت عراق با حاکمیت آن دوره از عراق که با رژیم منحوس بعث بود این شبهات را در ذهن جوانان و سایر افراد جامعه پاسخ داده است.
همچنین این سریال به یک جریان مهم تاریخی اشاره می‌کند. داستان از روزهای مبارزات مردم ایران علیه رژیم پهلوی آغاز می‌شود و عامل اصلی مهاجرت طوبی و حضورش در عراق و تغییر مسیر زندگی‌اش به‌خاطر فعالیت مبارزاتی بود که داشت و توسط ساواک تحت تعقیب بود و برای حفظ جان عده‌ای از مبارزین، گزینه مهاجرت را انتخاب کرد. اشاره به حضور زنان در فعالیت‌های مبارزاتی علیه رژیم پهلوی از نکات مهم این سریال است.
محور سوم قابل توجه روایت پیاده‌روی اربعین و جایگاه آن در میان مردم عراق است. حوادث و سختی‌هایی که شیعیان عراق برای حفظ این تراث شیعی متحمل شده و برای آن جان داده‌اند، به‌خوبی در این اثر نمایشی به تصویر کشیده شده‌است.
آخرین نکته قابل تأمل در این سریال پرداختن به مسأله جایگاه پدر است که ارتباط پدر_دختری و حضور اثربخش پدر در نهاد خانواده را شامل می‌شود.
در سال‌های اخیر، ما شاهد بودیم علاوه بر فعالیت‌های رسانه‌ای غیر بومی، رسانه ملی ما نیز به این سمت کشیده شده بود که اکثر موضوعات سریال‌ها بر محوریت یک زن ساخته می‌شد و زنِ قهرمانِ داستان، غالباً تنها و بدون حمایتِ مردان اطرافش مشاهده می‌شد.سریال طوبی درست نقطه مقابل آنچه تاکنون در قالب ادبیات نوشتاری و نمایشی رایج بوده است، روایت‌گری می‌کند.
شخصیت اول این سریال همان‌طور که نام سریال نیز معرف اوست زنی به نام طوبی است ولی طوبی به‌شدت تحت‌تأثیر دو مرد در زندگیش است مرد اول عماد که پدر طوبی است و مرد دوم فخرالدین که همسر طوبی است.
در طول سریال می‌بینیم که پیوند عمیق و وثیقی میان طوبی و پدرش و طوبی و همسرش وجود دارد. ارتباط بسیار صحیح و پویای پدر_دختری و سکانس‌هایی که ارتباط عماد با دخترانش را روایت می‌کند از زیباترین سکانس‌هایی است که کمتر در سریال‌ها یا فیلم‌های سینمایی شاهد آن بودیم.
ارتباط صحیح پدر_دختری بستر رشد صحیح دختران را فراهم می‌کند و از آنان دخترانی شجاع، قوی و با اراده می‌سازد. همچنین ارتباط طوبی با فخرالدین در جایگاه همسر یک ارتباط عاشقانه همراه با معنویت است. زندگی که دارای پستی بلندی‌های بسیاری است اما طبق یک قرار اولیه ملجأ هر دوی آنها حرم امیرالمؤمنین(ع) است. هر دو می‌دانند که در مواقع سختی، دیگری را می‌توانند در حرم امیرمؤمنان علی(ع) پیدا کنند. رابطه‌ای که یک سر آن اتصال به اهل بیت دارد و از سوی دیگر رابطه عاشقانه همسرانه است، می‌تواند یک الگوی عملی برای یک زندگی موفق باشد.
سریال طوبی سخنی که به کرّات در بزنگاه‌های مختلف مطرح می‌کنیم (و آن اینکه یک دختر تا زمانی که در خانه پدرش است نیاز دارد ارتباط بسیار صمیمی همراه با اقتدار پدرانه را با پدرش داشته‌باشد و بعد از ازدواج با همسرش ارتباط دوستانه و عاشقانه همراه با پذیرش قوامیت مردانه را داشته‌باشد) را به‌خوبی به تصویر کشیده‌است.
امیدواریم ساخت این چنین تولیداتی که علاوه بر داستانی جذاب که مخاطب را جذب رسانه ملی می‌کند، و از وجوه دیگر نیز غنی و پرمحتوا است، فزونی یابد.
