رحا مدیا | زهرا ابراهیمی
اینکه گاهی به بهانهی صلح، نیاز به تجهیزات نظامی را زیر سؤال ببریم و گاه به بهانهی حفظ قدرت، صلح را نادیده بگیریم هر دو آسیبزاست. آقای سروش محلاتی اینبار نیز همچون دفعات گذشته با نگاه تک بعدی به مسألهی صلح در یادداشتی با عنوان قدرت صَلاح، قدرت سِلاح بهگونهای به تبیین موضوع پرداختهاند که ضرورت حفظ قدرت به واسطهی تجهیزات نظامی زیر سؤال رفته است.
آمادگی نظامی در برابر تهدیدات دشمن امری است که هم عقل و هم شرع نسبت به آن صحه گذاشته است. آیهی «وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة» نیز به صراحت بیان میکند که مسلمانان باید از تمام توان خویش برای مقابله با دشمن بهره ببرند. عدم آمادگی نظامی چیزی جز مخابرهی پیغام ضعف و آسیبپذیری به دشمن نیست.
امنیت و استقلال کشور در سایهی تجهیزات نظامی تأمین میگردد. عقلا نیز به توازن قدرت نظامی برای جلوگیری از تجاوز دشمن اعتراف میکنند.
تصور سروش محلاتی و همفکران او این است که مجهز شدن نظامی به تجهیزات جنگی به معنی علاقهمند بودن به جنگ و یا دفاع از جنگ است؛ حال آنکه بهره بردن از تجهیزات نظامی در دنیای امروز میتواند بهعنوان یک عامل بازدارنده عمل کند و مانعی در جهت جنگ و تجاوزات دشمن گردد.
اسلام همواره مسلمانان را به دفاع از مظلومان تشویق نموده است و گاهی دفاع از مظلوم جز از طریق مجهزشدن به تجهیزات جنگی امکانپذیر نیست.
برای فهم تاثیر مجهز شدن به تجهیزات نظامی کافیست به شأن و جایگاه بینالمللی کشورهای قدرتمند نظامی نگاهی بیندازیم؛ پُر واضح است که این کشورها توان مذاکره و اعمال نفوذ بیشتری دارند. طبیعتاً کشور ما نیز برای عقب نماندن از این جایگاه راهی جز تقویت نظامی خویش ندارد. در حقیقت تجهیزات نظامی به حفظ منافع استراتژیک در مناطق مختلف جهان منجر میگردد.
مقاومت ملی یعنی تقویت روحیهی یک ملت در برابر تهدیدات خارجی که این امر جز با پیشرفته تجهیزات نظامی امکانپذیر نخواهد بود.
اگرچه آیهی «وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة» تجهیزشدن را محدود به تواناییهای نظامی نمیداند اما سروش محلاتی با استناد به این آیه بخش مهمی از مفهوم آیه یعنی آمادگی نظامی را نادیده گرفته است.
شرایط جهان و تهدیدات مدرن به ونهای است که اگر ملتی بخواهد از مرزها و امنیت خود دفاع کند لازم است توانمندیهای دفاعی و نظامی خویش را تقویت نماید.
اگرچه توانمندیهای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی برای تقویت یک کشور ضرورت دارد؛ اما اگر یک کشور از حیث اقتصادی و اجتماعی پیشرفته باشد باز هم بدون توانمندیهای نظامی توان پیروز شدن ندارد. فراموش نکنیم که صلح و آرامش میوهی امنیت و امنیت محصول توانمندی نظامیست.
سروش محلاتی در بخشی از کلام خویش میگوید: «بر اساس نگاه فرانظامی به مقولهی قدرت جامعهای میتواند با بهرهمندی از قدرت، دشمن خود را به ترس و وحشت اندازد که نیروهای جوانش از امید، شهروندانش از رضایت، تجارتش از رونق، دانشگاهش از نشاط، عدلیهاش از عدالت و رهبرانش از محبوبیت برخوردار باشد».
و ما در جواب ایشان میگوییم: امید و رضایت و رونق و نشاط و عدالت و محبوبیت زمانی نصیبِ یک ملت میگردد که توانِ مقابله با دشمن را پیدا کند و الا اگر این امور سهم یک اجتماع باشد اما آن جامعه قدرتِ مقابله با دشمن را نداشته نباشد، در یک چشمبرهمزدن تمام آنچه رشته است پنبه میشود. بنابراین اگر بگوییم برای دستیابی به صَلاح به سِلاح هم نیازمندیم، حرف گزافی نگفتهایم.