رحا مدیا | حجت الاسلام سید محمدحسین دعائی
در ۲۱ بهمن ۱۳۹۷، یک خبر کوتاه روی خروجی خبرگزاریها قرار گرفت و همه توجهات را بهسمت خود جلب کرد:
«در روزهای آینده منتشر خواهد شد: بیانیه تفصیلی رهبر انقلاب در تبیین گام دوم انقلاب اسلامی. ملت سرافراز ایران اسلامی با هدایت الهی و به اتکای اندیشه دورانساز حضرت امام خمینی رحمهالله و راهبریهای جانشین صالحش، میرود تا با شرکت در جشن چهل سالگی انقلاب پرشکوهش، از کرامت خود و اصالت شعارهایش صیانت کند و وارد فرآیند بزرگ و جهانی چهل سال دوم شود. به همین مناسبت و در ارزیابی سرگذشت راه طیشده و مسیری که پیش روی ملت بزرگ ایران است، حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی بیانیهای تفصیلی را در تبیین گام دوم برای پیشبرد انقلاب اسلامی به نگارش درآوردهاند. متن بیانیه تفصیلی رهبر انقلاب اسلامی در روزهای آینده منتشر خواهد شد.»
آری؛ فردای آن روز یعنی ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ با انتشار متن کامل بیانیه، فصل جدیدی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران آغاز شد که رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای مدّ ظلّه العالی، عنوانِ «گام دوم» را برای آن انتخاب کردهبودند؛ همان شخصیتی که هم در اصل به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی ایران بهعنوان یکی از مهمترین انقلابهای تاریخ بشریت نقش جدی ایفا کرده و هم در دوران چهل ساله پس از پیروزی انقلاب یعنی در یکی از مهمترین دورههای حیات بشری مسئولیتهای مهمی همچون: عضویت در شورای انقلاب، دبیر کلی حزب جمهوری اسلامی، امامت جمعه تهران، نمایندگی در مجلس شورای اسلامی، نمایندگی امام در شورای عالی دفاع، ریاست جمهوری و در نهایت، رهبری انقلاب اسلامی را بر عهده داشته است. همین مقدار از اطلاعات، برای پی بردن به اهمیتِ «بیانیه گام دوم انقلاب» و ضرورت پرداختن به آن کافی است. اما برای عبور از هرگونه اجمال و زمینهسازی برای رسیدن به یک بصیرت تفصیلی، بگذارید کمی روی این سؤال تمرکز کنیم که: واقعاً «بیانیه گام دوم انقلاب» چیست و چرا اینقدر مهم است؟
جدای از حجم انبوه مطالب راهبردی موجود در بیانات و سخنرانیهای رهبر معظم انقلاب، صدور یا ابلاغ اَسناد راهبردی خاص از سوی ایشان، امری مسبوق به سابقه است. مواردی مثل: سند چشمانداز بیستساله، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، سیاستهای کلی نظام در بخشهای مختلف، سیاستهای کلی برنامههای توسعه، سیاستهای کلی اصل چهل و چهار قانون اساسی، سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، فرمان هشتمادهای مبارزه با مفاسد اقتصادی و… برخی از این اَسناد بهشمار میروند. اما «بیانیه گام دوم انقلاب» چیز دیگری است؛ بهگونهای که شاید بتوان از آن، با عنوانِ «مهمترین سند راهبردی و بالادستی کشور» یاد کرد؛ سندی که از فرط اهمیت، حتی خود رهبر معظم انقلاب را به تلاشی آشکار و صریح برای توجهدادن افراد به اهمیت آن واداشته است:
«من روی این بیانیه خیلی زحمت کشیدم. من بنای بر این ندارم که اگر چیزی نوشتم یا مطلبی گفتم، از دیگران درخواست کنم که روی آن کار کنند؛ ولی راجع به این میگویم این کار را بکنند.»
اما آنچه شدیداً جای تأسف دارد آن است که بسیاری از عموم مردم و نخبگان جامعه، حتی متنِ «بیانیه گام دوم انقلاب» را یکبار بهشکل کامل مطالعه نکردهاند؛ چه رسد به اینکه بخواهند محتوای آن را مورد مداقّه قرار داده و به درکی تحلیلی از آن برسند؛ اقدام در راستای عملیاتیکردن آن هم که دیگر هیچ! بهراستی آیا میتوان برای جامعهای که توجه شایستهای به راهبریهای رهبر جامعه ندارد، آیندهای متعالی را توقع داشت؟ آن هم رهبری که به اعتراف صاحبان انصاف، در دوران حدوداً سیساله زعامت خود، به بهترین شکل ممکن انجام وظیفه کرده و کشتی انقلاب را در دل سهمگینترین طوفانها به پیش بردهاست. بهعبارت دیگر، رهبر یک جامعه، هر چقدر هم که آگاه، دلسوز و وظیفهشناس باشد، بدون برخورداری از رهروانی همراه و آگاه، راه به جایی نخواهد برد؛ همچنانکه بهترین جمعیتهای ایمانی نیز جز در پرتو راهبریهای رهبری شایسته، به سعادت کامل دست نخواهند یافت؛ همان قاعدهای که امیرالمؤمنین علیه السلام با نگاه به آن، سعادت دنیوی و اخروی جامعه اسلامی را در گرو تلاشِ «حاکم» و «مردم» برای ادای حقوق متقابل خویش دانسته و از «تلاش علمی و عملی برای پاسخگویی به مطالبات و ابلاغیههای حاکم»، بهعنوان یکی از مهمترین «حقوق حاکم بر مردم» یاد میکنند.
بر همین اساس، برای رسیدن به قلههای تعالی و تحقق آرمانهای الهی انقلاب اسلامی، راهی جز شناخت تحلیلی آموزههای راهبردی رهبر معظم انقلاب و تلاش برای عملیاتیکردن آنها در حوزههای مختلف نیست؛ همان شناخت و تلاشی که نه فقط به حکمِ «عقل» و «شرع»، بلکه بهمقتضای «تجربه» نیز راهگشاییاش تضمینشده است. نتیجه آنکه یکی از اولویتهای اصلی آموزشی و فرهنگی در جامعه امروز، عبارت است از: «ایجاد نهضت آشنایی با اندیشههای راهبردی رهبر معظم انقلاب».
هرگونه تلاشی برای تحلیل و ترویجِ «بیانیه گام دوم انقلاب» نیز حرکتی در همین راستاست؛ حرکتی که گستراندن اصلیترین گفتمان رهبر معظم انقلاب یعنی «گفتمان تمدن نوین اسلامی» در میان عموم مردم و نخبگان را هدفگذاری کرده است. امید آنکه با شکلگیری و توسعه چنین حرکتهایی در سطح جامعه، زمینه لازم برای تحقق عینی این گفتمان فراهم آمده و ایران اسلامی، هرچه سریعتر شاهد شیرین پیشرفت و تعالی را در آغوش کشد.