رحا مدیا | زهرا خندان
«درون یک آینه، درون یک معما» نام رمانی است که «یاستین گوردر» نویسنده رمان مشهور «دنیای سوفی» نگاشته است.
این کتاب در پی ایجاد نگاهی به مسأله مرگ و زندگی است که بتواند «نیستی مرگ» که در زندگی مردمان بدونِ وحی جریان دارد را جبران کند و تلاش می‌کند طی گفت‌وگوهایی بین یک دختر نوجوان سرطانی و در حال مرگ با فرشته پاسدار بیماران، رابطه‌ای بین زمین و آسمان بزند و معنای زندگی را از دل مرگ بازیابد.
تلاش قابل ستایشی که با قلم جذاب و سؤالات جسورانه در به چالش کشاندن فلسفه خلقت، نمایش خروج از جسم، اولویت دادن به روح و تلفیق آموزه‌های عهدِین و فلسفه غربی، راهی نو در اختیار انسان مدرنِ من‌های وحی می‌گذارد تا شاید به‌واسطه رنجِ ناشی از خودآگاهی، با مرگ کنار بیاید و جاودانگی را فرا از جسم رنجور بازیابد و معنایی برای زندگی‌اش یابد.
اما تلاشی که در حد آموزه‌های تحریفی عهدین و فلسفه تجربی غربی باشد نتیجه‌اش، نگاه غلط به آفرینش و نحوه هبوط حضرت آدم و حوا می‌شود، و خدایی را به نمایش می‌گذارد که نسبت به فلسفه آفرینشش حساس است که اجازه انتقاد به فلسفه آفرینشش را نمی‌دهد. او آنقدر از آفرینش خسته شده که مجبور به استراحت شده و دیگر حوصله‌ای برای خلق احسن نداشته! خدایی که عاجز از اصلاح نظام آفرینش است و البته، نسبت به آفریده‌هایش هم فهم کاملی ندارد!
عیسی که از تَرک خدا شاکی است و همین جمله را دلیلی بر شاکی بودن خدا از خودش برداشت می‌کند! فرشتگانی که حسادت می‌کنند و… به نظر نمی‌توان به نویسنده ایراد گرفت چون اطلاعاتش در همین حد است! نکته جالب آنجاست که این موضوع آنچنان برای مردم جهان ضروری است که فیلمی به همین نام در سال ۲۰۰۸ در نرروژ ساخته شد.
باید از هنری نالید که با وجود محتوای بسیار غنی که از یک بنیان وحیانیِ آخرالزمانی برخوردار است که تمام استعدادها را تا آخرالزمان می‌شناسد و رشدشان را مدنظر دارد؛ و از تفکر و عقلی برخوردار است که سبب پرورش درست می‌شود و تخیلی که می‌تواند مسئولیت بیان این محتواها به جهان تشنه امروز را بر عهده بگیرد.
برای یک انسان، مرگ، رنج‌آور است مگر آنکه بداند مرگ، نیستی نیست بلکه هجرتی است به منزل ابدی که با اعمال در دنیا ساخته می‌شود و همین نگاه به مرگ و معاد، سبک زندگی‌ای برایش می‌آورد که عملش را پایان نمی‌بیند بلکه آغازی تا بی‌نهایت می‌یابد!
خدایی است که نظامش به احسن وجه آفریده شده و تمام وجوه و آفریده‌هایش خیر محض است، خدایی که رحمتش بر غضبش پیشی دارد! قادر مطلق است، عالم مطلق است و احاطه کامل دارد.
محتوای قرآنی و دعای جوشن کبیر آنچنان غنی است که اگر امثال «یاستین گوردر» بدان دست می‌یافت، احتمالاً اکنون با رمان‌های مختلفی روبه‌رو بودیم که نیاز انسان گمشده امروزی است.
تبدیل این رمان به فیلم با محوریتِ یک نوجوان همراه با محتوای فلسفی‌دینی، برای سازمان‌های سینمایی و نهادهای فرهنگی کشور تلنگری است تا شاید به حرکتی در تراز محتوای غنی دینی‌فلسفی ما بینجامد.
