رحامدیا | جواد کاوندی، پژوهشگر جامعه‌شناسی سیاسی
امام که به میهن بازگشت، گویی روح در جسم جنین دمیده شد. بهترین تعبیر مطلعی از غزل سلمان هراتی است: پیش از تو آب معنی دریا شدن نداشت / شب مانده بود و جرات فردا شدن نداشت
امام همه چیز را در یک نظام معنایی و معنوی سامان داد و کاری کرد که حتی ارتش شاهنشاهی نیز خود را بیگانه با رژیم پهلوی و آشنا با نظام معنایی جدید ببیند و اساسا با پیوستن ارتش به دریای ملت، انقلاب به پیروزی رسید.
اما آن نظام معنایی چه بود؟
هرچه بود نتیجه‌اش این می‌شد که تک تک مردم احساس می‌کردند، دارای نقش و اثر هستند؛ به گونه‌ای که آن جوان انقلابی حاضر نمی‌شد نگاهبانی بر سر فلان کوچه را رها کند؛ زیرا احساس می‌کرد تنها کسی که مامور به نگاهبانی از آن کوچه است هموست، و اگر او مسئولیتش را رها کند جای خالی او توسط هیچ کس دیگری پر نخواهد شد، زیرا دیگران هر یک مسئولیت خاص خود را دارند.
آری امام کاری کرد که تک تک مردم ایران بار انقلاب اسلامی را بر روی دوش خود احساس کنند و این چنین بود که دریایی خروشان پدید آمد. پیداست اگر کسی بتواند چنین حادثه ای را رقم بزند قدرت بی پایانی بدست خواهد آورد. جالب است که این ملت به‌پا خاسته، تنها از یک فرد، پذیرای دستور بود و آن شخص امام بود. امام می‌توانست به این دریای خروشان جهت بدهد، دریایی که کوه ها را جابه جا می‌کرد!
امام می‌دانست این دریا را چگونه بیافریند و چگونه جهت بدهد و چگونه آرام کند. امام نسبت خود و مردم را به خوبی درک می‌کرد و به همین دلیل در اولین سخنرانی خود فرمود: «من به پشتیبانی این ملت، دولت تعیین می کنم…» و چنین کرد!
امام، مردم را و مردم، امام را درک می‌کردند و گونه‌ای هماهنگی بین ایشان بود که ناظران را به حیرت وا می‌داشت. میشل فوکو یکی از ناظران جهانی انقلاب اسلامی ایران در کتاب ایران روح یک جهان بی روح می‌گوید: «یکی از چیزهای سرشت نمای این رویداد انقلابی این است که اراده‌ای مطلقا جمعی را نمایان می‌کند. اراده جمعی را هرگز کسی ندیده است، و خود من فکر می‌کردم که اراده جمعی مثل خدا یا روح است و هرگز کسی نمی‌تواند با آن روبرو شود. اما ما در تهران و سرتاسر ایران با اراده‌ی جمعی یک ملت برخورد کرده‌ایم.»(ص57)
و یا اینکه: «نقش شخصیت آیت الله خمینی پهلو به افسانه می‌زند. امروز هیچ رئیس دولتی و هیچ رهبر سیاسیی، حتی به پشتیبانی همه رسانه‌های کشورش نمی‌تواند ادعا کند که مردمش با او پیوندی چنین شخصی و چنین نیرومند دارد.»(ص 64)
