رحا مدیا | حمید برزکار
1.شاهراه اصلی حرکت امید‌آفرینی، واقعی بینی می‌باشد نه ایده‌آل گرایی؛ یعنی تا وقتی شما در مسیر واقع‌بینی قدم می‌زنی، امیدآفرینی‌های شما هم باور خواهد شد و الا بیشتر یک شاعر مثبت اندیش تلقی خواهید شد تا یک راه بلد! اساساً کسی که همیشه امید می‌آفریند و هیچ‌وقت هشدار نمی‌دهد و متوجه موانع مسیر نیست، گوش کردنی نیست!
برای اینکه امیدآفرین برای عموم مردم باشیم باید تلخی‌ها و موانع را هم ببینیم و در مورد آنها حرف بزنیم و راه حل بدهیم، راه حل‌هایی که خیلی ایده‌آل گرایانه نیستند و می‌توان امید به تحقق آنها داشت.
به‌عبارتی دیگر امید از جنس انشا است و گزاره‌های واقع گرایانه از جنس خبر هستند؛ انشای امید باید پایی در زمین داشته‌باشد و صرفاً مفهومی رها در آسمان خیال نباشد، این انشا باید بر روی آن خبر سوار شده و طی طریق کند، کاش‌ها و آرزوها پل‌هایی بالاتر از عینیات ما هستند و محل استقرار اولیه آنها نیز طبیعتاً همین واقعیات هستند؛ لذا واقع‌بینی شرط اول امید‌آفرینی خواهد بود.
2. امید و آرزو ملازم یکدیگرند، شما باید تصویری نسبتا واضح و البته دلپسند از آینده داشته باشی تا امیدت زنده شود و الا بدون مقصد، چه امیدی؟ چه حرکتی؟ البته آن آرزو هم برای اینکه واقعاً امید آفرین باشد مختصات دارد از جمله اینکه بازه زمانی تحققش به عمر و سن صاحبش بخورد و مصداق آرزوهای دراز قساوت‌آور نباشد!
3. به نظر می‌رسد این روزها نسل Z ایرانی (به‌ویژه از نوع نه چندان مذهبی‌شان) در تصویری که از آینده انقلاب اسلامی ترسیم‌شده، جایگاه پررنگی برای خود نمی‌بینند و انگار – خلاف واقعیت میدان- این نظام نیاز چندانی به آنها ندارد، برخلاف نسل اول انقلاب که نقشی اساسی در پیروزی انقلاب و بعد در اداره دفاع مقدس داشتند و خود را در پروژه انقلاب اسلامی کاملاً نقش آفرین می‌دانستند و در تصویر آینده انقلاب، جایگاهی بسیار چشم‌نواز داشتند!
به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی برای همراه کردن نسل نو با خودش باید بتواند برای آنها ترسیم محسوسی از آینده داشته‌باشد، تصویری که مورد وفاق جمهوری اسلامی و نسل نو باشد و به‌اندازه کافی هیجان‌انگیز!
به‌راستی نوجوان نه چندان مذهبی امروزی به‌غیر از اهداف شخصی مالی و شغلی که برای خودش ترسیم کرده چگونه می‌تواند با آرمان‌های نظام اسلامی ارتباط بگیرد؟! در کدام تصویر جای خوبی برایش تدارک شده‌است؟! به‌عنوان مثال اگر حاکمیت تصمیم بگیرد استان سمنان را تبدیل به مدرن‌ترین منطقه روی زمین کند بسیاری از این نسل مایل به نقش آفرینی در ساخت آن خواهند بود، یا اگر همین نوجوان احساس کند مسیری روشن و عادلانه برای آبادی و رشد کشور در جوانب مختلف پیش رویش قرار دارد احتمالاً بتواند از هم اکنون خود را در ساخت ایران قوی سهیم بداند.
4. در کنار همه مواردی که گفته شد امید برای ایجاد و رشد و مراقبت، کم و بیش نیازمند دید عمودی در کنار دیدی افقی هم می‌باشد چرا که تنها دید افقی داشتن به‌راحتی در معرض تغییر جهت و تبدیل به ضد خودش می‌باشد. دید افقی همان نگاه‌های دنیایی بریده از آسمان و دید عمودی نگاهی کلان، از بالا و متصل به عرش است که خصیصه مؤمن نیز می‌باشد و حتی می‌توان گفت امید واقعی برای همین‌هاست: «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا و الذین هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُولَٰئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللَّهِ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیم» آنان که به دین اسلام گرویدند و از وطن خود هجرت نموده در راه خدا جهاد کردند اینان امیدوار و منتظر رحمت خدا باشند، که خدا بخشاینده و مهربان است.
طبق آنچه آیه 218 سوره بقره می‌فرماید، امید واقعی که امید به رحمت الهی می‌باشد مخصوص آنهاست که اهل ایمان، هجرت و جهادند؛ آری امید بدون ایمان، جهد و هجرت (انفسی یا آفاقی) همان امید بدون واقع بینی و صرفاً یک تخیل شیرین خواهد بود.
5. حال که می‌دانیم امید همراه با آرزو و تصویرسازی از آینده توان حرکت‌سازی دارد و بدون ایمان، جهاد و هجرت امکان تبدیل به ضد خودش بالاست، باید دید چطور می‌توان در تصاویر ذهنی نسل نو در جهت نگاه ایمانی و انقلابی تغییراتی ایجاد کرد؟!
باید گفت این دقیقاً همان کاری است که سال‌ها است سیستم‌های مختلف رسانه‌ای مدرن در حال انجامش هستند، این روزها شبکه‌های اجتماعی و کنسرت‌ها و در یک کلام صنعت سرگرمی، تبدیل‌شده‌اند به ابزارهای آرزو ساز نسل نو!
آنها با ایجاد تغییر در نظام ترجیحات افراد و تغییر آرزوهایشان، آنها را تبدیل به رهروان بی‌جیره و مواجب خود می‌کنند چرا که از همان لحظه‌ای که آرزوی شخصی تغییر می‌کند برای نیل به آن از خودش هزینه می‌کند و شبانه‌روز را – با شدت و ضعف- در همان مسیر خرج می‌کند!
به نظر می‌رسد بهترین سبک آرزوسازی برای نسل نو طراحی پیام‌های موقعیت محور است که سطح درگیری آنها بسیار بالاست و احتمال موفقیت در اثرگذاری در آنها بسیار بالاست!
درباره مختصات موقعیت‌های آرزوسازی حرف بسیار است که باید در مجالی دیگر درباره‌اش سخن بگوییم.
موقعیت امید اگر ساخته شود بسیار اثرگذار خواهد بود اما مگر کسی در این کشور به این فکرها هم هست؟!