رحا مدیا | زهرا ابراهیمی
دکتر نصر اصفهانی در قالب یادداشتی به انتقاد رویکرد عزاداریها در جامعه پرداخته و تأکید بر گریه و اشک را بهنوعی عدم توجه به ابعاد حقطلبانه و عدالتخواهانه قیام امام حسین پنداشتهاند. ایشان معتقدند تبلیغات عزاداری در سطح شهر و صرفاً با تِم اشک و گریه، غفلت از فلسفه قیام عاشورا را نتیجه خواهد داد. ایشان با اشاره به دوره قاجار متمرکز بودن ادبیات عزاداری بر ماتم و اشک را عاملی در جهت تقویت پایههای ظلم حکومتها معرفی میکنند و بههمین دلیل این رویکرد را مغایر با اهداف و آرمانهای نهضت امام حسین (ع) میدانند. ضمن تشکر از ایشان بابت آسیبشناسی تمرکز بر اشک صِرف در نگاه اسلام، به نظر میرسد لازم است مواردی را نیز مورد دقت قرار دهیم تا مخاطب دچار سوءبرداشت نگردد.
1.این نوع تلقی از گریه منجر میشود تا مخاطب تصور کند گریه در نگاه اسلام صرفاً یک عمل احساسیست حال آنکه در اندیشه دینی گریه دارای ابعاد عمیق سیاسی و اجتماعی و اخلاقی است.
- یادآوری موضوع اشک و آه و ماتم در سطح شهر یعنی یادآوری عزاداری و عزاداری صحیح و تراز در نگاه اسلام مساویاست با ایجاد تلنگر برای مبارزه با ظلم؛ چرا که اشک ریختن برای امام حسین عموماً معطوف به مساجد و حسینیهها و تکیهها میگردد و نهایتاً ردّ این اشک را که بگیرید به منبر حسین و فریاد عدالتخواهی از بالای منبر میرسید.
- در شرایطی که دشمنان اسلام به دنبال سکولاریزه کردن عزاداریها هستند اتفاقاً توجه به بعد معنوی عزاداری و تمرکز بر اشک معنادار میتواند دست ردّی بر سینه این تفکر باشد.
- متن اینگونه القا میکند که گویا در طول تاریخ کاری از دست این اشکها بر نیامده و همواره ریشه ظلم قویتر شده است حال آنکه همین اشکها در عزادریها جرقه پیروزی انقلاب و مبارزه با ظلم را زده است و همچنان نیز ادامه دارد. آنچه اکنون در مبارزه با ظلم در جهان به واسطه تقلید از انقلاب اسلامی شاهدیم نتیجه همین اشکهای معنادار بوده است.
- عزادری و به تبع آن اشک و آه و ماتم، ابزاری برای ترویج آزادیخواهی و عدالتخواهی است.
6.عزاداری امام حسین (ع) یکی از ارزشمندترین میراث شیعیان است و اشک بالاترین نماد این عزاداری است.
- اشک بر حسین اشک همراه با تفکر و تعقل است. تبلیغ اشک، تبلیغ غم و اندوه و ماتم نیست بلکه ابزار بیداری وجدان و انسانیت است.
- تبلیغ اشک در عزاداری، لزوماً به معنی نادیده گرفتن نقش عقل در عزاداری نیست.
9.اشک، تطهیر قلب را نتیجه میدهد و انگیزهٔ ظلم ستیزی را بالا میبرد. گریه عاملی برای برانگیختن احساسات و تحریک تفکر است.
- گریه منجر به تقویت روحیه استکبارستیزی شده، تجلی نفرت از ظلم بوده و اعلام آمدگی برای مبارزه با ظلم را معنا میدهد.