به گزارش رحا مدیا، امروزه نوشتن در جریانسازی اندیشههای تمدنساز از ضروریات کار رسانهای است. قرنهاست که دانشمندان علوم انسانی غرب و جهان اسلام با کلمات خود، نظریههای تمدنسازانهای را بیان کردهاند که تا سالهای سال از آبشخور همان سخنان مرزهای علوم جابهجا شده و نظریهای در پس نظریهای دیگر بالنده میشود.
یکی از مهمترین ابزار ترویج اندیشهی توحیدی در بستر رسانه و فراهمسازی مقدمات وصول به تمدن اسلامی، نوشتن و قلمفرسایی کردن تحلیلگران و کنشگران علمی جامعه است. بههمین دلیل حوزههای علمیه که به تبعیت از علمای سلف، با میراث گرانبهای نویسندگی و تولید اندیشه خو گرفتهاند، نقش مهمی را در این عرصه ایفا میکنند.
بر این اساس رسانه «رحامدیا» بر آن شد، به مناسبت سالگرد رحلت حضرت علامه طباطبایی(ره)، جلسهای را با یادداشتنویسان حوزی برقرار کرده تا ضمن گفتوگو دربارهی اندیشهی انقلابی این عالم فرزانه، نسبت به جریانسازی حوزهی انقلابی، نظرات و دغدغههای خود را بیان کنند؛ در همین جهت، نخستین نشست «یادداشتنویسان حوزوی رحا مدیا» با حضور چند تن از نخبگان حوزوی و نویسندگان رسانهای حوزه در سالن جلسات سایت تحلیلی رحا مدیا برگزار شد.
متن زیر حاصل گفتوگوی مهمانان و فرهیختگان این نشست است که تقدیم مخاطبان محترم میشود.
معنویت انقلابی علامه طباطبایی؛ پاسخی آشکار به جریان سکولار
حجتالاسلام دکتر علی ملکوتینیا از پژوهشگران حوزه علمیه قم، به معنویت انقلابی علامه طباطبایی(ره) اشاره کرد و گفت: نکتهای که از شخصیت بزرگوارانی مثل علامه طباطبایی، علامه جعفری و علامه حسنزاده آملی بهدست میآید، معنویت انقلابی ایشان است. یعنی غیر از اتصال قلبی با خداوند، همسویی نکردن با ظالم از نقطههای روشنی است که ما باید برای رسالتهای حوزوی خودمان از آنها بهعنوان الگو قرار دهیم. ممکن است برخی این سؤال را بپرسند که آیا این بزرگواران در فضای سیاست کاری کردهاند یا خیر؟ برخی یک دستاویزی از این سؤال برای خود ایجاد کردند تا جامعهی حوزوی را سکولار معرفی کنند؛ اما پیشنهاد من این است که برای پاسخ به این شبهه، باید به سراغ شاگردان این بزگوران برویم تا ببینیم آیا این موضوع انقلابیگری حوزه در کنشگری آنها نقش داشته است یا خیر؟ بنابراین ما به این دست از مصاحبه نیازمندیم تا معنویت انقلابی را ذیل سایه شخصیت این بزرگواران به حوزههای علمیه تزریق کنیم.
ملکوتینیا ضمن تقدیر از فعالیتهای رسانهی رحا، با توجه به جنگ جبههی مقاومت با رژیم صهیونیستی پیشنهادی را مطرح کرده و افزود: نکتهی دیگر این است که اگر رحا بتواند یک جشنوارهای راهاندازی کند، مثلاً جشنواره «خار و میخک»، برای بررسی ادبیات مقاومت با توجه به رمان شهید یحیی سنوار که ثمره آن در قالب کتاب منتشر شود. خیلی مطلوب است. ما معمولاً در جنشوارهها، از یادداشتهای تولیدی جدید در حوزههای مختلف مثل یادداشت مقاومت، قدردانی نمیکنیم و یا از آثار منتشر شده قبلی تجلیل میکنیم، در حالی که یادداشتهای جدید و تولیدی باید برجسته شده و تقدیر شوند.
فلسفه سیاسی علامه در ترسیم دقیق «حکمت متعالیه» متبلور است
سپس دکتر مجتبی رستمیکیا از استادان فلسفه حوزه و دانشگاه، با توجه به شخصیت فلسفی علامه طباطبایی(ره)، به مبناسازی فلسفهی ایشان تأکید کرده و گفت: با توجه به تجربهای که داشتهام و بر اساس ژورنالیسم فلسفی، معتقد هستم که باید به مبانی علمی و فلسفی توجه کنیم. خیلی از افرادی که در حوزه داریم، افراد انقلابی هستند ولی فلسفهی آنها توانایی تولید فلسفه سیاسی ندارد. این در حالی است که علامه طباطبایی (ره) دارای شخصیتی بود که از دل آن فلسفه سیاسی تولید میشد.
دکتر رستمیکیا با اشاره به پیوستگی اذعان داشت: من کل صحبتهای اعضای جامعه مدرسین را در چند وقت اخیر بررسی کردم. اگر کسی از بیرون به سخنان آنها نگاه کند، سیاست صرف را از کلماتشان برداشت میکند؛ نه سیاستی که بتواند از آن تمدن برداشت کند. سیاست علامه طباطبایی (ره) از خیلی از مدعیان انقلابیگری، انقلابیتر بود. چراکه فلسفهی ایشان و حکمت متعالیهای که ایشان ترسیم کرده بود مقتضی انقلابیگری بود.
تشکیل حکومت اسلامی دغدغه کانونی علامه
در ادامه حجتالاسلام محمد حائریشیرازی، دکتری علوم و معارف نهج البلاغه، با بیان خاطرهای از علامه طباطبایی(ره) به جلمهی کلیدی ایشان مبنی بر اهمیت حفظ حکومت اسلامی اشاره داشته و ادامه داد: ایشان نابودی و اضمحلال رژیم طاغوت را أهون از استقرار حکومت اسلامی میدانستند. این یعنی مرحوم علامه به اهمیت حفظ انقلاب و حاکمیت اسلامی توجه داشتهاند و استقرار حکومت اسلامی برای شان دغدغه بود.
حائری شیرازی، با توجه به غنای تفکر فلسفی ایشان افزود: الان در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی بهشدت به اندیشههای علامه طباطبایی و حکمت متعالیه روی آوردهاند. اگر افرادی در رسانهی رحا، توانایی ترجمه ندارند، اشکالی ندارد که با قابلیتهای روز، آن را ترجمه کرده و در اختیار دیگران قرار دهند.
از ظرفیت فلسفهی علامه طباطبایی برای سنین گوناگون استفاده شود
یوسف پورجم از فعالان رسانه و از نویسندگان حوزوی، با توجه به نقشهی دشمن در پیشبرد اهداف خود در قالب داستان برای کودکان، توجه به فلسفه اسلامی را در همان قالب امری ضروری دانسته و تأکید کرد: مسألهای که در مدت اخیر با آن مواجه بودیم، بحث تسرّی فلسفه در داستان کودکان است که تا چند سال قبل توسط افرادی در داخل کشور انکار میشد و در طرف مقابل، جبههی دیگر بر روی آن کار میکرد؛ اما بعد از مدتی که فهمیدند برای مقابله با اندیشههای غربی نیازمند تسری فلسفه اسلامی در داستانهای کودکان هستیم، عدهای بر روی آن مسأله فعالیت خود را انجام دادند. خب طبیعتاً ظرفیت فلسفهی علامه طباطبایی برای این قبیل کارها بسیار حائز اهمیت است.
پورجم با توجه به گرایش مردم جهان نسبت به خواندن قرآن عنوان داشت: این توجهات بسیار ارزشمند است؛ اما قرائتهایی که در خارج از کشور از قرآن وجود دارد، شیعی نیست! بنابراین نیازمند قرائتهای جذابی هستیم تا در بستر رسانه، معارف قرآن را با خوانشی شیعی ترویج کند.
جغرافیای علمی حوزه مدیون علامه طباطبایی
سپس حجتالاسلام سید عبدالله هاشمی، استاد حوزه علمیه قم با اشاره به ضرورت الگوگیری از امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی(ره) افزود: دربارهی مرحوم علامه طباطبایی(ره) همیشه با این نکته مواجه میشوم که تکهی دوم امامخمینی در حوزه حضرت علامه است. اگر این شخصیت را از حوزه بگیریم، با یک فقدان عجیبی مواجه میشویم که جغرافیای علمی حوزه را با مقیاس کوچکی نشان دهد.
آقای هاشمی با اشاره به حرکت تفسیری علامه، ادامه داد: حرکت تفسیری علامه بر بستری رقم خورد که امروزه انقلاب به آن خیلی نیاز دارد. همه میدانند که علامه برای تدریس فلسفه خیلی هزینه دادند. علامه بر اساس عقلانیت دینی،
فلسفه را گسترش داد نه فلسفه به ما هو فلسفه. عقلانیت دینی علامه است که قبل از انقلاب باعث میشود تا ایشان به تثبیت حکومت اسلامی فکر کند. خب امروز این عقلانیت باید گسترش پیدا کند.
نویسندگیِ جریانمحور؛ نیاز امروز انقلاب اسلامی
همچنین در ابتدای این نشست حجتالاسلام علی اسفندیار، دبیر تحریریهی رحامدیا با اشاره به سکولارسازی حوزهی علمیه توسط افراد غیر انقلابی به رسالت رسانه رحا پرداخته و گفت: رحا یعنی رسالت حوزه انقلابی، این رسانه بهدنبال پردازش مؤلفههای حوزه اصیل است. جریانهایی که تلاش دارند تا حوزه را از مسیر اصلی خودش دور کنند، در رحا نقد میشوند. معتقدیم که رحا فضایی را برای تبیین گفتمان انقلاب بر اساس بیانات امامین انقلاب فراهم آورده که روزبهروز گستردهتر خواهد شد.
وی با اشاره به فعالیتهای تولیدی این رسانه و انتشار 500 محتوا اعم از یادداشت، خبر و گزارش در چهار ماه اخیر افزود: یکی از مظاهر رسانه غربی این است که بوقهایشان تبلیغاتی فراوانی دارند اما خلأ بیمعنایی را با مؤلفهی کثرت صداها میپوشانند، متأسفانه جبههی انقلاب نیز همین فریب را خورد و گاهی می خواهد از روشهای رسانه ای غرب دست به تولید محتوا بزند. انقلاب اسلامی از آنجا که مبتنی بر فطرت است، باید آرام آرام و به صورت شناختی با مخاطب خود آغاز کند.
اسفندیار با اشاره به جایگاه تربیت کنشگران دینی در فضای رسانه ابراز داشت: در صحبت با برخی علاقهمندان به نویسندگی دینی بارها گفتیم که خودمان باید مبلغ اندیشهورزی باشیم. دست دوستان را بگیریم و به آنها نوشتن را یاد بدهیم. برخی از افرادی که تا به حال دست به قلم نشدند وقتی وارد فضای نوشتن شوند، برکات ارزشمندی را به ارمغان میآورند و به آنچه انقلاب اسلامی به آن نیاز دارد، اشراف پیدا میکنند.
در ادامه این جلسه، نویسندگان در خصوص اهمیت یادداشتنویسی دینی و پردازش قالبهای جدید نکاتی را ذکر کردند.
قابل ذکر است، سلسله جلسات یادداشتنویسان حوزوی با عنوان «گردهمایی باشگاه یادداشتنویسان رحا»، هر ماه در قالب جلسات گفتوگو محور برگزار خواهد شد.
