به گزارش رحا مدیا، حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی شریعتی‌تبار، مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، در گفت‌وگویی به مناسبت سالروز صلح تاریخی امام حسن مجتبی(ع) در ۲۶ ربیع‌الاول سال ۴۱ قمری، به تبیین ابعاد این رخداد سرنوشت‌ساز پرداخت و تأکید کرد: رسالت امامان معصوم(ع) پاسداری از اسلام و هدایت امت است و آنان بر اساس علم الهی مصالح واقعی جامعه اسلامی را تشخیص می‌دهند. همان‌گونه که پیامبر اسلام(ص) گاه راه جنگ و گاه راه صلح را برمی‌گزیدند، امام حسن(ع) نیز در شرایطی خاص تصمیم به صلح گرفتند.
وی با بازخوانی نمونه‌های تاریخی یادآور شد: پیامبر اسلام(ص) در ۱۳ سال حضور در مکه با وجود شکنجه و فشارها، جنگ نکردند، اما پس از هجرت به مدینه و نزول آیات جهاد، غزواتی همچون بدر، احد و احزاب را مدیریت کردند و هم‌زمان صلح حدیبیه را نیز پذیرفتند. امام علی(ع) نیز ۲۵ سال در سکوت و خانه‌نشینی به سر بردند، اما پس از به دست گرفتن خلافت، سه جنگ بزرگ را رهبری کردند. از این رو، صلح امام حسن(ع) نه نشانه ضعف، بلکه تصمیمی حکیمانه و مبتنی بر اقتضائات زمانه بود.
شریعتی‌تبار با تأکید بر پیوند صلح امام حسن(ع) با قیام امام حسین(ع) اظهار کرد: تفاوتی ماهوی میان این دو تصمیم نیست. اگر امام حسن(ع) در شرایط برادرشان قرار می‌گرفتند، راه جهاد را برمی‌گزیدند و اگر امام حسین(ع) در شرایط امام حسن(ع) بودند، صلح را انتخاب می‌کردند. شرایط آن روزگار با سپاهی خسته، خائن و بی‌وفا و تبلیغات گسترده معاویه که خود را صلح‌طلب معرفی می‌کرد، امام حسن(ع) را به انتخاب صلح واداشت تا ماهیت واقعی معاویه برای همگان آشکار شود.
وی افزود: از شروط صلح‌نامه آن بود که پس از معاویه، خلافت به امام حسن(ع) و سپس به امام حسین(ع) بازگردد و شیعیان تحت فشار و تعرض قرار نگیرند. اما معاویه با صراحت همه شروط را نقض کرد و آشکارا اعلام داشت که به هیچ‌یک از تعهدات پایبند نیست. همین نقض آشکار پیمان، نقاب از چهره او برداشت و چهره حقیقی‌اش را برای امت نمایان ساخت.
مدیر گروه فقه و اصول بنیاد پژوهش‌های اسلامی در ادامه گفت: اگرچه امام حسن(ع) پس از صلح با سرزنش‌ها و دشواری‌های فراوان روبه‌رو شدند، اما حقیقت آن است که این صلح، مقدمه و زمینه‌ساز قیام عاشورا بود. اگر آن تصمیم الهی در زمان امام حسن(ع) گرفته نمی‌شد، نهضت عاشورا به شکل تاریخی خود تحقق نمی‌یافت و اسلام از درون تهدیدی جدی‌تر را تجربه می‌کرد.
شریعتی‌تبار در پایان یادآور شد: صلح امام حسن(ع) همانند قیام امام حسین(ع) دو روی یک حقیقت‌اند؛ حقیقتی که بر مدار صیانت از دین و بیدارسازی امت می‌چرخد و نشان می‌دهد که امامان معصوم(ع) با تدبیر الهی خویش در هر شرایط، بهترین مسیر را برای مصلحت امت اسلامی برمی‌گزینند.
