تبیین نظریه مقاومت؛ وظیفه امروز روحانیت

به گزارش رحا مدیا، حجت الاسلام دکتر سید مهدی موسوی، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با رسانه‌ی رحا مدیا، ضمن برشمردن محورهای سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار با خانواده‌های شهدا امنیت، وظیفه امروز همه روحانیون و طلاب را تبیین نظریه مقاومت براساس نظر امامین انقلاب برشمرد.

متن کامل سخنان این استاد حوزه

سخنرانی مهم مقام معظم رهبری در شش آبان 1403، به‌نظر می‌رسد که یکی از حکیمانه‌ترین و ماندگارترین بیانات رهبر معظم انقلاب در تبیین نظریه مقاومت باشد. سخنرانی بسیار جامع، کاملاً به‌روز و متناسب با شرایط جدیدی که ایران در مواجهه با جبهه استکبار و کفر با آن مواجه است. ما بیش از هر زمانی به بیانات مقام معظم رهبری باید توجه کنیم تا آن ایده کلان نظریه مقاومت را از بیانات ایشان استخراج کنیم تا از افراط و تفریط‌هایی که امروز در فضای جامعه ما حکم‌فرماست نجات پیدا کنیم تا بتوانیم آن مسیر درست مقاومت را و تبیین مقاومت را به‌دست بیاوریم. آن تبیینی که نه سر از جنگ طلبی و تضادگرایی و درگیری با عالم در می‌آورد و نه سر از سازش و کوتاه آمدن و به‌رسمیت شناختن رژیم خبیث صهیونیستی در می‌آورد. در واقع نظریه مقاومت براساس اندیشه‌های امام و مقام معظم رهبری از یک عقلانیت و پشتوانه‌ی فلسفی و فقهی و الهیاتی برخوردار است که بر همه متفکران و نویسندگان انقلابی فرض است که این نظریه را به‌واسطه آن پشتوانه‌های فلسفی و الهیات که دارد، پشتوانه‌های حدیثی و قرآنی که دارد، به‌درستی تبیین و توضیح برای مردم بدهند تا از تفسیرهای غلط و تحلیل‌های اضطراب‌زا و وسوسه‌انگیز یا به‌نوعی تردیدکننده در دل‌های مردم نجات پیدا کنند.

سخنرانی امروز از چند محور مهم و اساسی برخوردار بود. ابتدا فهرستی از این محورها را عرض می‌کنم و بعد به تبیین یکی از این دو محورهای مهم می‌پردازم.

اولین نکته که در بیانات امروز رهبر انقلاب برجسته بود بحث بی‌بدیل امنیت بود. حضرت آقا نظریه مقاومت را در ذیل مفهوم امنیت، صورت‌بندی کردند. با برجسته‌سازی امنیت و نقش امنیت در پیشرفت، رفاه، توسعه مناسبات انسانی و اجتماعی یک کشور و توسعه مناسبات جبهه مقاومت، این تذکر را دادند که اساس در یک جامعه و محور برای فهم نظریه مقاومت، نظریه امنیت است. امروز چون به فکر امنیت جهان اسلام و امنیت کشورهای اسلامی و امنیت جامعه اسلامی هستیم به نظریه مقاومت روی آوردیم. همین‌جاست که نظریه مقاومت از نگاه‌های آرماگدون و به‌نوعی آخرالزمانی فاصله می‌گیرد و یک نظریه معقول انضمامی ناظر به زمانه ما و نیازهای جامعه اسلامی تبیین می‌شود.

مطلب بعدی که فرمودند، فرمودند امنیت معلول ایمان قوی و قدرت ملی و اراده ملی و همراهی ملت‌ها و جوانان ملت‌هاست. بر این اساس نیاز داریم به اینکه قدرت علمی، قدرت فناوری، سیاسی و حتی مدیریتی و اجتماعی را به‌دست بیاوریم. ایران قوی در راستای یک نظام‌واره علمی قوی، در راستای یک دولت قوی و یک مدیریت قوی شکل می‌گیرد.

محور سوم، اشاره به بعضی از تفسیرهای غلطی که از حمله اسرائیل در ایران شد. به این معنا که بعضی‌ها مثل خود رژیم صهیونیستی به بزرگ‌نمایی این حمله پرداختند و بعضی‌ها آن را کوچک و بی‌اهمیت جلوه دادند به‌نحوی که نیاز به واکنش ایران در برابر اسرائیل نباشد. آقا فرمودند باید از این دوگانه پرهیز کرد و واقعیت را آن‌گونه که است بشناسیم و به آن توجه کنیم.

محور چهارم، ایشان فرمودند برای اینکه این اتفاق بیفتد باید خطای محاسباتی دشمن را به‌هم بریزیم. اسرائیل و آمریکای جنایتکار از قدرت ملت ایران و از ابتکار جوانان ایران مطلع نیستند و لازم است که قدرت و توانایی و ابتکار و اراده ملت ایران را به دشمنان به‌درستی بفهمانیم و این قدرت برتر را نشان بدهیم. توجه به این قدرت ملی، توانایی و ابتکار و اراده ملت به‌خصوص نسل جوان، نشان دهنده این‌است‌که در نظریه مقاومت، مردم محورند و مردم پیشران حرکت مقاومت هستند.

در بخش دیگری می‌فرمایند اعتماد به تصمیمات مسئولان نظام برای تصمیم‌گیری صحیح برای نشان دادن این قدرت را باید در نظر بگیریم. همه ملت باید به تصمیمات مسئولان کشور توجه کنند. در نگاه حضرت آقا در امور کلان نظامی و امنیتی، همواره حاکمیت باید ورود پیدا کند و براساس آن سازوکار قانونی که در قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی تثبیت شده‌است، صاحبان مسئولیت متناسب با صلاح ملت و نیاز جامعه اسلامی، باید تصمیم بگیرند و همگان هم باید از این تصمیمات مسئولان کشور تبعیت کنند و با آن همراهی کنند. قدرت ملی باید پشت‌سر تصمیمات مسئولان نظام بیاید که از ترکیب این تصمیمات کارشناسانه و عاقلانه و مصلحت‌بینانه به‌همراه قدرت و توانایی و ابتکار و اراده ملت، یک ایران قوی را ایجاد بکند.

محور ششم که در بیانات مقام معظم رهبری در این سخنرانی بود بحث ضرورت توجه به امنیت روانی و آرامش روانی بود. از اینجا بود که به پدیده‌ای در جامعه اسلامی اشاره کردند که به تعبیر قرآن کریم آنها مرجفون هستند. یعنی بیماردلانی که براساس ذهنیت‌های خاصی که خودشان دارند همواره سعی می‌کنند از پدیده‌ها تفسیر و تحلیلی ارائه بدهند که ناامنی روانی، ترس و تشویش و اضطراب و تردید را در دل‌های مردم به وجود بیاورند. مرجفون کسانی هستند که به‌صورت افراط و تفریط به پدیده‌ها نگاه می‌کنند. یا یک واقعه را به‌گونه‌ای تفسیر می‌کنند که سر از سازش و ترس و عدم قدرت در می‌آورد که مردم را از این طریق می‌ترسانند. یا به تندروی‌هایی می‌انجامد که از دل آن فضای جنگ‌طلبی و فضای جنگ با عالم و ستیز با همگان و از بین رفتن نیروهای انسانی و سرمایه‌های ملی و امثال اینها دم می‌زند که همین هم موجب ایجاد ترس و تشویش و اضطراب و تردید است. حضرت آقا فرمودند باید جلوی این مرجفون گرفته بشود و بلکه حاکمیت هم این حق را براساس منطق قرآن کریم دارد که با مرجفون مقابله کند.

محور هفتم که ایشان در بیاناتشان فرمودند توجه به فضای مجازی و آثار روانی و اجتماعی خبرهایی است که در فضای مجازی نوشته می‌شود و منتشر می‌شود. تحلیل‌ها و تفسیرهایی که کاربران فضای مجازی مطرح می‌کنند آثار روانی و اجتماعی مخربی بر فضای جامعه می‌تواند داشته‌باشد. باید آینده‌نگرانه و با تدبیر به این‌گونه خبرها و تحلیل‌ها و تفسیرها نگاه کرد و چیزی منتشر بشود که با امنیت روانی جامعه سازگار است. اگر کسانی قصد دارند به‌گونه‌ای اخبار و تحلیل‌ها و تفسیرهای خودشان را در جامعه منتشر کنند که به ستیز و تقابل ملی یا ترس و اضطراب مردم بیانجامد، اینجاست که تصمیم‌گیران فضای مجازی باید به‌میدان بیایند و امنیت روانی جامعه را پاسبانی بکنند. همان‌گونه که نیروهای نظامی از امنیت مرزها و امنیت جانی و مالی مردم حمایت و حفاظت می‌کنند تصمیم گیران امور فرهنگی، فضای مجازی، دولتی و غیر دولتی، اینها باید امنیت روانی جامعه را از طریق فضای مجازی فراهم کنند.

محور هشتم که در بیانات مقام معظم رهبری بود بحث کوتاهی سازمان‌های بین‌المللی در مورد غزه و لبنان است. ایشان فرمودند دولت‌های اسلامی باید ایستادگی کنند و نماد و نشانه این ایستادگی، ایجاد یک ائتلاف جهانی و تشکیل ائتلاف جهانی علیه صهیونیست هاست. ائتلافی که ملت‌ها و ادیان و فرهنگ‌های جوامع اسلامی و غیر اسلامی تشکیل بدهند که در ساحت‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و حتی نظامی بتواند در برابر دیگران، در برابر صهیونیست و نظام آمریکا بایستد.

این خلاصه‌ای از بیانات مقام رهبری بود که فهرست‌وار خدمت شما عرض کردم. اما نکته مهمی که حضرت آقا بر آن در سخنرانی امروز زیاد تأکید کردند دو محور اساسی بود. یکی محور جریان مرجفون بود که اینها چگونه امنیت روانی جامعه را بهم می‌زنند و باعث می‌شود با تحلیل‌ها و تفسیرهای غلط خودشان به‌صورت افراط و تفریط به‌گونه‌ای حوادث و وقایع را تبیین کنند که موجب ترس و وحشت و اضطراب و ناامنی روانی در جامعه بشوند.

مرجفون دو گروه در جامعه اسلامی هستند. یک گروه که با بزرگ‌نمایی یک واقعه و با ضریب دادن به یک اندیشه، باعث می‌شوند آن اندیشه و تفکر و واقعه از اعتدال خارج شود و به‌نوعی خلاف آنی که هست نشان داده شود. به‌طور مثال اگر کسی بیاید نظریه مقاومت را از آن تعادل و مبانی عقلانی‌اش خارج کند و بر عنصر ستیز و تضاد و تقابل بدمد و تأکید کند و آن لایه‌های انسانی و عقلانی و حقوقی و حقوق بین‌الملل و لایه‌های انسانی را نبیند، باعث می‌شود که ترس و اضطراب و به‌نوعی تشتت در فرهنگ و جامعه ایجاد شود. ملت را از هم دور کند. باعث دوپارچگی و دودستگی در جامعه شود.

دیگرانی که در فضای مرجفون وجود دارند کسانی هستند که می‌آیند فضای ضعف حکومت اسلامی، ضعف نیروهای نظامی یا تعلل نیروهای نظامی را بالا می‌برند و غیر واقع نشان می‌دهند به‌نوعی که نیروهای امنیتی ما کم‌کاری کردند تعلل کردند و واکنش نشان ندادند و مسئولان ما گول برخی دولت‌های خارجی را خوردند و ترسیدند یا حمله اسرائیل باعث شده که خیلی از زیرساخت‌های ما از بین برود و … امثال این موضوعات هم باعث ترس و ناامیدی و وحشت و اضطراب در جامعه می‌شود مثل اینکه باید ضعیف باشیم و هیچ‌گونه قدرت نظامی و قدرت امنیتی و قدرت موشکی خودمان را بالا نبریم، کشور را در موضع ضعف قرار بدهیم تا بعدها آمریکا یا اسرائیل چون ما را در موضع ضعف می‌بینند حساس و تحریک نشوند و مقابله نکنند. یعنی جریان سازش‌کار. این جریان سازش‌کار به‌نوعی در تقابل با جامعه وجود دارد.

این بخش مهمی بود. یعنی امنیت روانی جامعه که به‌وسیله مرجفون بهم می‌ریزد، آقا فرمودند این را باید درمان کرد و مسئولان فضای مجازی باید بیایند و درست تصمیم بگیرند. این فضای مجازی فقط کانال‌ها و گروه‌ها نیست بلکه فضای رسانه‌ای کشور به‌صورت کامل است. رسانه‌ملی، فضای مجازی و ارشاد همه به میدان بیایند تا امنیت روانی جامعه را تأمین کنند و جلوی افراط و تفریط‌ها را در تبیین نظریه مقاومت و در تبیین عملکرد مسئولان جمهوری اسلامی گرفته بشود. البته به‌معنای بستن فضای نقد و گفت‌وگوی عالمانه نیست که در یک بستر علمی و در یک بستر صحیح و درست اخلاقی و منطقی باید شکل بگیرد. فضای عمومی غیر از فضای ایده‌پردازی و نقد و انتقاد در کرسی‌های آزاداندیشی و کرسی‌های نظریه پردازی و اتاق‌های بحث و گفتگو، به‌نوعی در هیأت‌های اندیشه‌ورز است. آن در سر جای خودش محفوظ است و باید هر اندیشه و نظریه‌ای بیاید در هیأت‌های اندیشه‌ورز، در اتاق‌های فکر، در فضاهای علمی، نظرات مختلف خودشان را بگویند، به‌نقد و بررسی بپردازند. آن را سر جای خودش حفظ کرد. اما در فضای عمومی همه باید حرف ولی جامعه و مسئولان جامعه را تعمیق بدهند و تقویت بکنند و بازگو کنند و جوانب مختلف آن نظریه را توضیح دهند و تبیین کنند. اینجاست که مسئولان فضای مجازی نقش مهمی دارند. فیلترینگ را باید در این فضا فهمید نه در فضای افراط و تفریط که در کف خیابان بعضی گروه‌ها یا در کف کارهای جناحی و سیاسی تفسیر و تبیینش کنند.

محور دوم که مقام معظم رهبری به آن توجه کردند بحث خطای محاسباتی اسرائیل و جبهه استکبار از قدرت و قوت ایران عزیز است. در واقع نظریه‌های غربی براساس منطق قدرت، قدرت را صرفاً در ابزار نظامی و در موشک و تسلیحات نظامی و امثال اینها می‌بینند. فکر می‌کنند اگر ضربه‌ای به یک جامعه و حکومت اسلامی از این منظر زدند که حالا چند تا رادار را تضعیف کردند یا مثلاً تجاوز نظامی به حریم امنیتی یک جامعه را کردند قدرت آن جامعه و ملت را از بین بردند. نه، در واقع ذیل منطق هدایت در فرهنگ اسلامی، قدرت یک مقوله چند وجهی و چند حیثیتی است. یکی از ابعاد قدرت آن بُعد نظامی تسلیحاتی است که بسیار مهم هم است و همان را هم باید تقویت کرد، تعمیق بخشید و به‌روز کرد و آن را هم باید به جامعه جهانی نشان داد. اما وجوه دیگر قدرت که در بیان حضرت آقا امروز بود یکی آن وجه ملی قدرت است. زمانی که اراده و ابتکار ملت را بتوانیم، پایبندی و همراهی ملت با آرمان قدس و جبهه مقاومت را بتوانیم خوب نشان دهیم، این هم یکی از وجوه مهم قدرت جمهوری اسلامی است. قدرت ملی و مردمی. یکی از وجوه قدرت ملی، کمک‌های ایثارگرایانه مردم است. طلایشان و زندگیشان و زمینشان را می‌فروشند که از آرمان مقاومت و قدس عزیز دفاع کنند. به نظر می‌رسد این یکی از پایه‌های مهم نظریه قدرت و آن خطای محاسباتی است که آمریکا و اسرائیل دارند.

یکی دیگر از وجوه قدرت، بحث وفاق ملی است. اینکه همه مسئولان کشور، همه مسئولان سیاسی اجتماعی ملی و نظامی متفق بر آرمان قدس هستند و متفقند بر حفظ حریم امنیت جامعه اسلامی و حفظ وطن و ارزش‌های اسلامی. این هم یکی از آن آرمان‌های بزرگی است که باید به جهانیان معرفی بشود.

یکی دیگر از وجوه قدرت که حضرت آقا در این سخنرانی بهش اشاره کردند و چند وقت پیش در دیدار با نخبگان هم اشاره کرده بودند، تفوّق علمی و خیزش علمی یک جامعه است. نخبگان و عالمان یک جامعه، صنایع و زیرساخت‌های صنعتی، زیرساخت‌های علمی، زیرساخت‌های معرفتی و عقیدتی یک جامعه، سرمایه بزرگ آن جامعه است و باید در مناسبات قدرت، این خیزش علمی، زیرساخت‌های عقیدتی و صنعتی را هم برجسته کرد و به رخ دشمن کشاند و ببینند اگر به چند رادار معدود ما ضربه زدند به‌واسطه این قدرت علمی و قدرت نخبگانی و زیرساخت‌های عمیق صنعتی و عقیدتی، اینها به‌سرعت بازسازی خواهد شد و توان رویارویی مستقیم با دشمن خارجی را فراهم کرد. این اعتماد به اراده و ابتکار ملت ایران است آن قدرت مهم و اساسی است که باید نشان بدهیم. براساس این نظریه چندوجهی قدرت، اینجاست که خواص و روحانیون وظایف مهمی را بر عهده دارند. باید نقش مهمی را در تأمین امنیت روانی جامعه و همین طور در بسط نظریه مقاومت براساس زیرساخت‌های فلسفی و فقهی و کلامی و الهیاتی رهبران انقلاب تبیین کنند.

روحانیت امروز و طلاب وظیفه دارند نظریه مقاومت را براساس اندیشه‌های امام راحل و مقام معظم رهبری به‌گونه‌ای تبیین کنند که هر انسان آزاده‌ای، هر انسان دردمند و دغدغه‌مندی با آن همراهی و یاری کند. این صرفاً اختصاص به شیعه ندارد، صرفاً اختصاص به مسلمین ندارد. بلکه نظریه مقاومت یک نظریه فطری و عقلانی و ریشه‌دار در حقوق بین‌الملل است. این جنبه‌های انسانی و جنبه‌های حقوقی نظریه مقاومت باید به‌خوبی تبیین بشود. روحانیت و طلاب نقش مهمی در وحدت بخشی و وفاق اجتماعی دارند، نقش مهمی در پشتیبانی از تصمیمات مسئولان کشور و نخبگان کشور دارند. از سفرهای خارجی آنها باید حمایت بشود. به تبیین پیام‌ها و دستاوردهای سفرهای مسئولانی مثل امور خارجه، رئیس مجلس، وزیر کشور و رئیس‌جمهور بپردازند. برجسته‌سازی فعالیت‌های دیپلماتیک و همچنین برجسته‌سازی قدرت نظامی و اقتدار پدافندی و موشکی و بزرگ‌کردن این قدرت نظامی، قدرت ایمانی نیروهای امنیتی و نظامی می‌تواند موجب وفاق اجتماعی بشود.

روحانیت باید از هرگونه اختلاف‌انگیزی در جامعه پرهیز کند. نه باید ذیل نظریه‌های افراطی قرار بگیرد که نوعی جنگ‌طلبی را بر جامعه تحمیل می‌کند و نوعی تضادگرایی و ستیز را بر جامعه می‌خواهد فشار بیاورد و به‌گونه‌ای به مردم القا کند که اصلاً مقاومت را در فرهنگ آرماگدون و جنگ آخرالزمانی و امثال اینها فهم بکند که قطعاً این موجب جدایی عموم مردم از نظریه مقاومت می‌شود. نه باید فرهنگ مقاومت را ذیل نظریه سازش و به رسمیت شناختن رژیم خبیث صهیونیستی فهم کند. بلکه باید نظریه مقاومت را به‌عنوان یک اصل فطری و یک اصل عقلایی که زیرساخت حقوقی و معرفتی دارد و همه انسان‌ها و همه ضوابط بین‌المللی آن را به رسمیت می‌شناسند تبیین کند که اگر این تبیین عاقلانه، تبیین حکیمانه و فقیهانه و حقوقی از نظریه مقاومت در جامعه گسترش پیدا بکند قطعاً موجب و فاق می‌شود، همه ملت به میدان می‌آیند با جان و مال و آبرویشان و با دست و زبانشان از جبهه مقاومت و از نیروهای نظامی و مسئولان کشور حمایت و حفاظت و پاسداری و پاسبانی خواهند کرد.