رحا مدیا | فریبا علاسوند
«مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ الَّذینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ» محمّد، فرستاده خداست و کسانی که با او هستند بر کافران سرسخت و در میان خودشان با یکدیگر مهربانند.
یک جامعه دینی علاوه بر اشداء علی الکفار باید «رحماء بینهم» نیز باشد. باید بین اجزای یک جامعه دینی، رفاقت و رحم و مروت باشد. هر چقدر شما آیات و روایات را بررسی بکنید، کلمه دیگری غیر از همین آیه برای تعریف روابط اجتماعی مسلمین و روابط کسانی (چه مسلمان و چه غیرمسلمان) که در یک تمامیّت ملّی زیر پرچم اسلام زندگی میکنند، پیدا نمیکنید.
افتخار ایران که کشوری با قومیتها و مذاهب و ادیان مختلف است؛ در تاریخ این بوده که همواره این اقوام و ادیان با صلح و صفا در کنار هم زندگی کردهاند. این نوع زندگی، برگرفته از یک الگوی دینی و قرآنی است.
در اسلام هر رفتاری که انسانها را به هم دشمن و بدبین و بدخواه میکند، حرام است؛ سوءظنّ، تهمت، غیبت، بدخواهی، حقد، حسد و… حرام است. برعکس هر چیزی که انسانها را به همدیگر نزدیک میکند، در اسلام یا واجب یا مستحب است و توصیه شده است؛ بخشیدن، انفاق بر دیگران، صدقه، خمس، زکات، مواسات، رسیدگی به یکدیگر در شادی و عزا و… از این دست امور هستند.
اگر ما به جایی رسیدیم که دیدیم با دشمنان میخواهیم سازش بکنیم و در عین حال بین خودمان دعوا داریم، این جامعه اسلامی نیست. ما گاهی اوقات چنین خصوصیّتی را بین مؤمنین و متدینین و مسلمین مشاهده میکنیم که نمیتوانند با هم رفاقت و اتّحاد بکنند؛ الآن در مقیاسهای جهانی همینگونه است و دولتهای اسلامی نمیتوانند با همدیگر اتّحاد و رفاقت بکنند و در عین حال با دشمنان اهل رفاقت و سازش هستند. حالا شما همین را در مقیاسهای کوچکتر مثل جامعه و خانواده و یک جمع خویشاوندی مورد توجه قرار بدهید؛ در تمام این مقیاسها، ملاک همین است که قرآن کریم بیان فرموده است؛ آن کسی که باید با او سر ناسازگاری داشت، دشمن است و در اینجا هم منظور «دشمنِ دین» است؛ یعنی افراد در یک خانواده و جامعه نباید دشمن هم بشوند، ما در یک جامعه و یک شهر و یک خانواده دشمن هم نیستیم و اسبابی که ما را دشمن همدیگر کرده است، در حقیقت رسانه و کوتاهیها و بدخُلقیهای خود ماست که باید برطرف بشود.
گاهی کسانی پیدا میشوند که به ایرانیها برچسبهایی میزنند و یک موج منفی راجع به ایرانی بودن یا جامعه مسلمان منتقل میکنند! معلوم است که این یک برنامه هدفمند است؛ چون میدانند که در قرآن، جامعه دینی یک جامعهای است که بین افراد آن همدلی و رحم و مروّت وجود دارد و چنین جامعهای یک جامعه پویا و زنده است. طبیعی است که چنین جامعهای را هدف قرار میدهند و چنان راجع به مردم ایران بد میگویند که خروارها محبت و همدلی که بین مردم ایران وجود دارد، اصلاً دیده نمیشود و این در حالی است که ما در جامعه ایرانی بسیاری از خیّرین اعم از مدرسهساز و مسجدساز و… را داریم که کارشان در جامعه در یک مقیاس میلیونی این است که دست همدیگر را بگیرند یا بسیاری از افراد را داریم که کارشان این است که خدمات مددکارانه و داوطلبانه برای نیازمندان و سالمندان و معلولان و… انجام میدهند یا بسیاری از پزشکان را داریم که خدمات بیمرز و رایگان انجام میدهند و اینها همه غیر از بودجههای میلیاردی است که دولت بهعنوان وظیفه ملّی خود برای خدمت به مردم به کار میگیرد.
همه این خدمات داوطلبانه مردمی نشان از این دارد که در دل مردم نسبت به همدیگر «رَحم» وجود دارد و بسیاری از خدمات بر اساس رحم اداره میشود؛ یعنی یک گردش مالی بسیار بزرگی در کشور وجود دارد که صرفاً بر اساس همین رابطه مدیریت میشود و یکدفعه ما میبینیم بسیاری از این خدمات داوطلبانه در بحرانهای طبیعی مثل سیل و زلزله و حتّی ایام خاص مثل عزاداریهای سیدالشهدا علیهالسّلام جلوه میکند. با همه این مصادیق که در حقیقت جلوه «رحماء بینهم» در جامعه ایرانی است، البته عدهای سعی میکنند که به هر طریقی نشان بدهند جامعه ایرانی یک جامعه بیرحم است.
به هر حال مادام که ما بر اساس الگوی قرآنی «اشدّاء علی الکفار رحماء بینهم» عمل بکنیم، وعده الهی نصر حتماً محقق میشود.
از همین نویسنده: بررسی اجتهاد زنان و چالشهای پیش رو